Door Pieter van der Meer

Herstellen is in de sport misschien wel de belangrijkste training. De coach speelt hier een cruciale rol bij. Het Jaarcongres Wetenschap voor de Sportpraktijk op 28 november heeft niet voor niets als thema ‘De coach als manager van herstel’. Tijdens dat compacte congres, georganiseerd door NLcoach en Topsport Topics, word je in een ochtend bijgepraat over alle facetten van herstel. Jan de Jonge, hoogleraar arbeids- en sportpsychologie aan de TU Eindhoven, zal dieper ingaan op het mentale herstel. "Laat de sport even voor wat het is en maak vooral je hoofd leeg. Daar moet je als coach ook op sturen."

Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem waar de sport een bijdrage aan kan leveren. De sportvereniging of een beweeggroep is uiteraard een ideale plek om nieuwe mensen te ontmoeten. Toen in 2022 het EK Petanque in Den Bosch werd georganiseerd, zag More2Win een kans om de eenzaamheid in Brabant aan te pakken met jeu de boules. Die sport bleek bijzonder geschikt voor sociale ontmoetingen in de wijk. Dat maatschappelijke project van het EK heeft geleid tot een bewezen interventie.

Na het ministerie van VWS heeft ook het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap bekendgemaakt hoe het in subsidieregelingen gaat snijden. Deze bezuinigingen volgen uit de afspraak uit het Hoofdlijnenakkoord om totaal 1 miljard op subsidieregelingen te korten. Het ministerie van OCW gaat daarom ruim 360 miljoen euro bezuinigen op cultuursubsidies, onderzoek en de publieke omroep. Grote klappen vallen onder andere bij de NWO (21 miljoen) dat wetenschappelijk onderzoek financiert en het Regionaal investeringsfonds dat mbo-studenten voorbereid op een carrière in het bedrijfsleven (27 miljoen). In het basisonderwijs is de bezuiniging van 8 miljoen op een stimuleringsregeling voor bewegingsonderwijs een grote tegenvaller.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gaat fors bezuinigen op allerlei subsidies. De sport wordt hierbij niet gespaard, zo blijkt uit de brief van minister Fleur Agema en de staatsecretarissen Vicky Maijer en Vincent Karremans. De VWS-bewindspersonen informeren met die brief de Tweede Kamer over de invulling van de aangekondigde bezuiniging van 250 miljoen op subsidieregelingen. Specifiek op sport worden daarbij een korting van de BOSA-regeling voor verduurzaming van sportaccommodaties, middelen voor lokale Sportakkoorden en het subsidiebudget Kennis en Innovatie genoemd. Deze maatregelen gaan de sport hoe dan ook hard raken.

"Jullie zijn de koplopers voor een natuurinclusieve sport", zei Koen Beelen aan het begin van de Kennisdag Natuurinclusieve Sportlocaties op Papendal op 26 juni. De kwartiermaker natuurinclusie bij NOC*NSF vond de volle zaal met ruim honderd geïnteresseerden veelzeggend. "Ik zie dit als een heel mooi begin. We moeten echt durven stappen te gaan zetten, anders gaan we de wereld niet beter achterlaten voor onze kinderen." Tijdens het congres werd duidelijk dat het thema natuurinclusiviteit nog in de kinderschoenen staat, maar vooral dat de verbinding tussen natuur en sport een grote kans vormt voor de toekomst van de sport.

Het nieuwe kabinet wordt dinsdag pas officieel geïnstalleerd, maar de eerste brandbrief viel vrijdag al op de mat bij aanstaand premier Dick Schoof. In de brief uiten 67 (oud)topsporters en coaches hun zorgen over de plannen van het toekomstig kabinet. Uit berekeningen van NOC*NSF en de KNVB blijkt dat de sport jaarlijks 45 miljoen euro gaat verliezen door verschillende maatregelen uit het Hoofdlijnenakkoord. De ondertekenaars van de brief vormen vanuit een brede coalitie tegen de bezuinigingen op de sport. Onder de brief staan onder andere de namen van: Sven Kramer, Suzanne Schulting, Diede de Groot, Rico Verhoeven, Pieter van den Hoogenband, Guus Hiddink, Joop Alberda en Sarina Wiegman.

Op dinsdag 28 mei organiseerde het Centrum Veilige Sport Nederland voor de derde keer het congres ‘Blijf je stil of praat je erover’. Met opnieuw een hogere opkomst dan vorig jaar, maakte de bijeenkomst op Papendal duidelijk dat het thema sociale veiligheid volop in beweging is. De deelnemers werden door plenaire sprekers en in interactieve workshops uitgedaagd vooral het gesprek over grenzen op gang te houden.

Een sociaal veilige sport begint bij een goede basis. Om sportaanbieders hierbij te helpen, hebben de VSG, NOC*NSF en sportbonden samen de basiseisen sociale veiligheid ontwikkeld, samengevat onder de '4 v’s voor veiligheid'. Clubs die aan die vier eisen voldoen creëren een stevig fundament voor een sociaal veilige sportomgeving. Clubs staan zeker niet alleen aan de lat bij deze opdracht. Ook gemeenten en sportbonden spelen een cruciale rol in het overtuigen, informeren en ondersteunen van clubs. “Al deze partijen hebben hetzelfde belang: dat iedereen in een veilige omgeving kan sporten.”

De Nederlandse topsport floreert op dit moment aan alle kanten. Kunnen deze topprestaties met de huidige organisatie en financiering van topsport ook in de toekomst in stand blijven? Daar heeft de Nederlandse Sportraad naar gekeken in het advies ‘De opstelling aan de top’, wat vandaag werd overhandigd aan demissionair minister Conny Helder van VWS. In dit adviesrapport concludeert de NLsportraad dat de lange termijn voor de topsport onzeker is 'door de groeiende invloed van commercie op de sport', ook spelen de niet optimale arbeidsomstandigheden in de topsport een rol bij het slechte toekomstperspectief. De rijksoverheid en de topsportsector moeten volgens de adviesraad dringend andere keuzes maken om te zorgen dat de 'basis op orde komt'.

Wat is het nut van de filosofie voor een praktisch werkveld als de sport? Voor sportfilosoof Aldo Houterman is dat geen vraag. Hij ziet juist interessante aanknopingspunten vanuit zijn vakgebied met dat van sportprofessionals. "Sportfilosofie gaat ook over het herkennen van wat leeft onder sporters en mensen die daarmee bezig zijn." In zijn columns op Sport & Strategie, die hij afwisselt met Roxanna van Erp, wil hij nieuwe perspectieven naast bestaande ideeën over sport plaatsen.

Sandra Meeuwsen schreef in december haar laatste column voor Sportenstrategie.nl. Binnen het Erasmus Center for Sport Integrity & Transition (ESPRIT) waar zij leiding aan geeft, vond ze direct twee waardige opvolgers voor deze plek. Roxanna van Erp en Aldo Houterman zullen om de maand hun eigen licht laten schijnen op actuele ontwikkelingen in de sport. Van Erp, lid van het Embedded Ethics team van ESPRIT, trapt deze reeks af. Daarom stellen we deze nieuwe columnist eerst even voor. Wat bepaalde haar blik op de sport?

Na een korte rustperiode hebben de onderhandelende partijen PVV, NSC, BBB en VVD hun gesprekken over de formatie deze week voortgezet. Informateur Ronald Plasterk had voor het reces al aangekondigd dat ze buiten Den Haag zouden verder praten met elkaar. De sportsector had daar in een gezamenlijke brief slim op gereageerd door Sportcentrum Papendal aan te bieden als locatie voor een gezonde (in)formatie: “groen, rustig én uitnodigend om - als de besprekingen stokken - een balletje te trappen of te slaan”. Dat is door keuze voor het bekende Landgoed de Zwaluwenberg in Hilversum nog niet aan de orde. Dat geldt in zekere zin ook voor de oproep aan Plasterk om sport en bewegen op de agenda te zetten.