Door Pieter van der Meer

Tegen het einde van een stekelig debat met sportminister Conny Helder, volledig: Langdurige Zorg en Sport, diende Tweede Kamerlid Michiel van Nispen (SP) een even symbolische als veelzeggende motie in. Hij verzocht "de regering de S weg te halen bij de minister voor LZS en op zoek te gaan naar een echte minister voor Sport en bewegen". Helder nodigde het boze kamerlid uit voor een gesprek en pareerde de kritiek dat zij zich voor '100% inzet voor de sport' Met name de oppositiepartijen leken niet overtuigd dat zij voldoende voor de sport doet. Vooral de vraag of het noodfonds van 6 miljoen euro voor noodlijdende sportclubs afdoende is, blijft boven de sector hangen.

Op het gebied van de begeleiding en ontwikkeling van jonge sporters wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. De motorische ontwikkeling van kinderen, vroeg of laat specialiseren, talentonwikkeling en het geboortemaandeffect zijn onderwerpen waar sportonderzoekers zich al langer over buigen. Dat ook trainer/coaches deze ontwikkelingen voor jeugdsporters op de voet volgen, bleek dinsdag eens te meer bij het Jaarcongres Wetenschap voor de Sportpraktijk van NLcoach en Topsport Topics. Ruim honderd trainer/coaches en andere sport/zorgprofessionals gingen naar huis met nieuwe toepasbare kennis en de bevestiging dat zij een cruciale rol spelen bij de ontwikkeling van jonge sporters.

Sportprojecten om sociaal kwetsbare mensen letterlijk en figuurlijk in beweging te brengen. Dat is waar Stichting Life Goals Nederland zich al sinds 2010 mee bezighoudt. Met een methodiek en een uitgebreid netwerk zijn al duizenden mensen met een lage sociaaleconomische status, zoals statushouders, daklozen en mensen met psychiatrische problemen, zo door sport op weg geholpen met een volgende stap in hun leven. Ondanks die geboekte resultaten ziet Life Goals dat het aantal kwetsbare Nederlanders toeneemt, vooral mensen met mentale problemen. Met een actiebudget wil de stichting de sportsector uitnodigen meer sociale sportinitiatieven op te zetten om de mentale gezondheid aan te pakken.

Wereldgezondheidsorganisatie WHO sloeg vorige week met een actieplan alarm: wereldwijd zullen tussen 2020 en 2030 500 miljoen mensen hartaandoeningen, obesitas, diabetes of andere niet-overdraagbare ziekten (NCD’s) ontwikkelen. Het alarmerende zit in het feit dat deze aandoeningen volgens de rapportage van de WHO zijn toe te schrijven zijn aan lichamelijke inactiviteit. Als overheden niet snel in actie komen om een actieve leefstijl te promoten dan gaat deze ontwikkeling jaarlijks 27 miljard euro kosten.

Steeds meer steden, regio’s en landen zijn geïnteresseerd om sportevenementen te organiseren. Maar waarom investeren zij miljoenen euro’s (vaak belastinggeld) in een WK of ander groot toernooi? "De publieke sector is daarin echt nog zoekende", merkt de Deen Lars Haue-Pedersen. Als Head of BCW Sports adviseert hij vanuit Lausanne overheden bij hun betrokkenheid bij de sport. Op 30 september sprak hij bij het SportNXT congres tijdens het WK Volleybal vrouwen in het GelreDome over de winst die overheden kunnen boeken met sport. Dat ligt volgens hem in ieder geval niet in de economische impact van een sportevenement.

Integriteit en ethiek zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk in de sport. Of het nu gaat om grensoverschrijdend gedrag, matchfixing, doping, ondermijning, diversiteit en inclusie; iedere sportbestuurder wordt geacht aandacht te hebben voor dit soort ethische vraagstukken. Het onlangs gestarte Erasmus Center for Sport Integrity & Transition, kortweg ESPRIT, heeft daarom als doel sportprofessionals van kennis te voorzien en mee te denken over dillema’s in de sport. Daartoe introduceert directeur Sandra Meeuwsen een nieuwe onderzoeksmethodiek in de Nederlandse sport: 'embedded ethics'. Deze maand start zij bovendien als maandelijkse columnist op Sportenstrategie.nl.

Van vrijdag 23 september tot en met 15 oktober kun je in Gelderland niet om het WK volleybal heen. De wedstrijden worden weliswaar ook deels gespeeld in drie Poolse steden (Gdansk, Lodz en Gliwice) en Rotterdam; in de Gelderse steden Arnhem en Apeldoorn zal de volleybalsport het hele toernooi extra bruisen. In alle uithoeken van Gelderland doen ze daaraan mee. Projectleider Maarten van Seggelen legt uit hoe provincie Gelderland zo het WK gebruikt om eigen doelen uit het beleid te behalen. "Het WK Volleybal moet een Gelders feestje worden."

"Op basis van het Preventieakkoord blijft het kabinet sportbeoefening en een gezonde leefstijl stimuleren – voorkomen is nu eenmaal beter dan genezen", sprak de koning in de troonrede. Het woordje ‘blijft’ in deze zin is kenmerkend voor de kabinetsplannen, die vooral de ingezette lijn van het Preventieakkoord en Sportakkoord voortzetten. Die ambities zijn slechts vergezichten, zeker met het oog op de acute problemen waar de sportsector momenteel mee kampt. Door de torenhoge energieprijzen dreigen zwembaden en andere sportaccommodaties te moeten sluiten. Juist voor die korte termijn biedt het kabinet in de Miljoenennota vooralsnog geen oplossing.

Het nieuwe vakblad Sport & Strategie (editie 4-2022) is deze week verschenen. In dit nummer staat onder andere een uitgebreid interview met Chris Woerts over de waarde van Nederlandse eredivisieclubs. De zelfstandig adviseur loopt langs de kansen en bedreigingen van de Nederlandse clubs, de Champions League en natuurlijk de in zijn ogen hypocriete kritiek op het WK in Qatar. Verder in dit nummer ook aandacht voor dertig jaar sponsoring in de Premier League, het WK Volleybal en een noodoproep van Nike Boor over de positie van de gehandicaptensport in sportbeleid.

Het vitaliseren van sportverenigingen wordt in Nederland al tientallen jaren als een belangrijk doel gezien. Vanwege de belangrijke functie die zij in de samenleving vervullen is het sportbeleid daarom ook al langer gericht op het toekomstbestendig maken van verenigingen met professionalisering als één van de pijlers. Daarbij wordt uitgegaan van de aanname dat de overlevingskansen van sportverenigingen door die gewenste transitie groter worden. Onderzoekster Resie Hoeijmakers van het Mulier Instituut concludeert nu dat niet álle sportverenigingen per definitie sterker worden door dat ingezette sportbeleid.

De volle tribunes bij de Dutch Grand Prix in Zandvoort afgelopen weekend doen anders vermoeden, maar het coronavirus is nog niet weg. "Wij zijn het coronavirus misschien vergeten, maar het virus is ons nog niet vergeten", zou een passende metafoor zijn van het kabinet als het nu een persconferentie zou geven. De lage besmettingscijfers maken maatregelen op dit moment weliswaar niet noodzakelijk, maar dat betekent niet dat de regering achterover kan leunen. De Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR) heeft daarom in samenwerking met een groot aantal adviescolleges een aantal scenario’s voor het verloop van de pandemie doordacht. De Nederlandse Sportraad pleit in dat adviesrapport om sport en bewegen te allen tijde als een basisbehoefte te beschouwen.

Geen medicijnen op recept maar een verwijzing naar een wandelgroep of fietscursus. Dat is waar huisartsen in elf gebieden in Engeland als onderdeel van een proef mee gaan uitvinden of kleine leefstijlveranderingen de fysieke en mentale gezondheid van patiënten kunnen verbeteren. De Britse regering trekt voor dit plan 12,7 miljoen pond (omgerekend 15 miljoen euro) uit met als doel de druk op de huisartsen te verlagen. In sommige Britse media werd al over een ‘health shake-up’ gesproken, maar van huisartsen die juist met dit plan ontzien moeten worden klinkt ook een tegengeluid.

Met de Sportdeelname Index brengt NOC*NSF al langer maandelijks in kaart of en hoe de Nederlandse bevolking aan sport doet. Bij deze meting keek onderzoeksbureau Kantar tot voor kort niet specifiek naar de sportdeelname onder mensen met een beperking. In samenwerking met Fonds Gehandicaptensport heeft de sportkoepel daarom vorig jaar opdracht gegeven om deze doelgroep ook te gaan volgen. Uit de onlangs gepubliceerde eerste rapportage komt naar voren dat vooral jongeren met een beperking veel minder sporten.