Door Pieter van der Meer

Een eindsprint, zo noemde sportminister Conny Helder woensdag de beantwoording van de laatste vragen in het commissiedebat sportbeleid. In rap tempo las ze de punten op haar blaadjes op en sloeg die om naar het stapeltje ‘afgewerkt’. Het waren niet alleen die laatste vijf minuten van het sportdebat die opgejaagd voelden. In vier uur (inclusief een half uur pauze) moest alles tussen veilig sportklimaat en de Superleague worden behandeld. Het krappe schema gaf de positie van sport in Den Haag andermaal aan, maar de acht sportminnende Kamerleden vonden in de aangekondigde verlenging met een ‘2-minutendebat’ een schrale troost.

Over sport zijn boekenkasten vol geschreven: biografieën van topsporters, romans, reconstructies van historische wedstrijden en journalistiek graafwerk naar misstanden. In de rubriek De Sportboekenplank vragen we mensen uit de sport een sportboek uit hun boekenkast te halen en te bespreken wat zij daaruit hebben geleerd. Dat kan een klassieker zijn die ze als een bijbel met zich meedragen of juist een onlangs verschenen boek vol nieuwe inzichten. In aflevering 3 geeft Robert Jan Schumacher, Directeur Dienstverlening KNLTB, het boek Moneyball van Michael Lewis als tip voor deze zomervakantie (in combinatie met een bonustip).

De torenhoge energieprijzen zijn op dit moment voor veel ondernemende sportaanbieders een grote zorg. Uit onderzoek van Mulier Instituut blijkt dat 36 procent van de ondernemende sportaanbieders zich zeer grote zorgen maakt over de ontwikkeling van de energieprijzen. Een deel van deze ondernemers met zorgen, vreest zelfs voor het voortbestaan van hun zwembad, fitnesscentrum of andere sportlocatie. "Deze cijfers liggen in lijn met onze verwachting", reageert Lodewijk Klootwijk van het Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS). Hij pleit daarom voor een sectorspecifieke steunmaatregel om deze ondernemers overeind te houden. “Oók voor de mensen die zij fit en vitaal houden.”

Met zijn oratie 'Beter worden' is Hans Tol vorige week vrijdag officieel gestart als de eerste hoogleraar Sportgeneeskunde van Amsterdam UMC. Tol is daarmee de derde benoemde hoogleraar sportgeneeskunde van Nederland na Hans Zwerver (UMCG Groningen) en de inmiddels gepensioneerde Frank Bacx (UMC Utrecht). Tol was eind 2019 al benoemd aan de Universiteit van Amsterdam (Amsterdam UMC-UVA), maar hield nu pas zijn inaugurele rede. Hij hield daarin een pleidooi voor een sterkere rol van de sportarts bij het voorkomen van veel chronische aandoeningen.

Het CBS publiceerde vorige maand nieuwe beweegcijfers over ons beweeggedrag: slechts 47 procent van de Nederlandse bevolking voldoet aan de Beweegrichtlijnen. NOC*NSF voegde daar niet veel later nog een diepterecord van de sportdeelname uit 2021 aan toe (een daling van 800.000 mensen). Die alarmerende berichten over de beweegcrisis leidden nauwelijks tot het luiden van noodklokken of het maken van actieplannen. Pieter van der Meer, hoofdredacteur van Sport & Strategie online, roept daarom de vraag op of het tijd wordt voor een Urgenda-zaak voor sport en gezondheid.

Bewegend leren wint aan populariteit in het onderwijs en de kinderopvang. Vooral vanwege het extra beweegmoment voor kinderen willen docenten en begeleiders hiermee aan de slag. Jan-Paul de Beer van Springlab ziet dat het onderwijs naarstig op zoek is naar oplossingen om bewegend leren in te passen. Tijd is daarbij vaak een grote drempel. "Als docent kun je kiezen tussen een les die je al kent of je moet moeite doen om iets nieuws met beweging voor elkaar te krijgen. Dat kost tijd en er is al een hoge werkdruk." Met zijn innovatieve onderneming richt De Beer zich daarom volledig op digitale oplossingen die voor meer beweging tijdens de schooldag zorgen.

Bij topvorm wordt snel aan topsporters gedacht die een onmogelijk geachte prestatie neerzetten. Ook in de zorgsector worden grensverleggende prestaties geleverd. Voor hun boek ‘Topvorm’ gingen Kim Putters, tot juni directeur van het SCP en hoogleraar Beleid en Sturing van de Zorg aan de Erasmus Universiteit, en Maarten Janssen, programmadirecteur bij Erasmus Centrum voor Zorgbestuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, op zoek naar de parallellen en verschillen tussen die werelden. Door de gesprekken met topsporters als Pieter van den Hoogenband en (oud)zorgbestuurders als Ernst Kuipers zagen zij bovendien dat de huidige prestatiesamenleving nog veel van de sport en zorg kan leren.

Nederland moet in 2032 het sportiefste land ter wereld zijn. Dat is de ambitieuze hoofddoelstelling van de Sportagenda 2032, die afgelopen maandag door de Algemene Vergadering van NOC*NSF werd aangenomen. De top-10 ambitie in de topsport blijft de komende tien jaar overeind staan, maar TeamNL wordt eerder ondersteunend gezien voor de grote sportieve opdracht waar Nederland voor staat. Die uitdaging is groot, bleek deze week uit verschillende cijfers. Het CBS constateerde dat in 2021 slechts 47% van de volwassen aan de beweegrichtlijnen voldeden en NOC*NSF concludeerde dat de sportdeelname tot een diepterecord is gedaald.

In 2017 zijn in Nederland de Beweegrichtlijnen ingevoerd om aan te geven hoeveel beweging minimaal nodig is voor een goede gezondheid. Het aantal Nederlanders dat aan die richtlijn voldoet is sindsdien min of meer gelijk gebleven. Net als in 2017 voldeed in 2021 bijna de helft (47%) van de Nederlanders van 4 jaar of ouder aan de Beweegrichtlijn. Bij specifieke leeftijdsgroepen is meer verandering te zien. Zo blijk uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2021 van het CBS en het RIVM dat meer kinderen van 4 tot 12 jaar en 75-plussers voldoende zijn gaan bewegen. Volwassenen in de leeftijd 18-35 jaar bewogen in 2021 juist minder dan in de voorgaande jaren.

De Boymansprijs is al sinds 1987 in het sportonderzoek een prestigieuze prijs voor het beste proefschrift op het gebied van lichamelijke opvoeding, sport en recreatie. Het Boymansfonds reikt deze prijs jaarlijks uit bij de Dag van het Sportonderzoek (dit jaar op 12 mei). De Boymansprijs 2021 wordt toegekend aan Mirjam Stuij voor haar promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam over ‘beweegzorg’ voor mensen met diabetes type 2. Voor dit onderzoek ging zij over het onderwerp in gesprek met zowel mensen met diabetes als zorgverleners en liep ze mee met wandelgroepen. Wij stelden de onderzoekster van Mulier Instituut vijf vragen over wat haar opviel uit de gesprekken en wat ze als verbeterpunten ziet.

In een brief aan minister Ernst Kuipers van VWS roept de Nederlandse Sportraad de overheid op om van sport en bewegen een eerste levensbehoefte te maken. De urgentie van de bewegingsarmoede vraagt volgens de NLsportraad een verschuiving van gezondheidsbevordering naar gezondheidsbescherming. Bij die aanpak worden burgers actief door de overheid beschermd tegen ongezond leven.