Komend jaar worden in Nederland 32 Proeftuinen Clubkadercoaches opgezet. Bij dit experiment worden Buurtsportcoaches vanuit de gemeente opgeleid tot Clubkadercoach bij verenigingen om zo trainers beter te begeleiden. Door trainersbegeleiding op deze manier professioneel aan te pakken wordt bijgedragen aan het vergroten van het sportplezier op sportclubs. Kenniscentrum Sport doet een uitvoerige rapportage, zodat na een jaar duidelijk is in welke richting de toekomst wijst en welke vaardigheden de Buurtsportcoach nodig heeft in de nieuwe rol.
Met de Proeftuinen Clubkadercoaches wordt invulling gegeven aan het deelakkoord ‘Naar een Positieve Sportcultuur’ van het Nationaal Sportakkoord. Door de Buurtsportcoach in te zetten als Clubkadercoach krijgen trainers de begeleiding die ze nodig hebben. (Lees hier meer over de achtergrond van het project.)
Met de proeftuinen krijgt trainersbegeleiding een nieuwe professionele impuls. Projectleider Jens van der Kerk: “In het verleden ging het bij het Coach-de-Coach-traject altijd over vrijwilligers van de club die trainers begeleiden. Daar is nu een belangrijke, waardevolle variant bijgekomen. De gemeente kan nu ook zijn Buurtsportcoaches inzetten voor deze rol. Dat is hartstikke goed, fantastisch zelfs. Want dat betekent nu dat deze rol door professionals wordt ingevuld. Mocht de professional op een gegeven moment klaar zijn met implementatie bij de vereniging, dan kan de coaching van trainers en coaches daarna alsnog door vrijwilligers van de club worden overgenomen.”
Steeds meer gemeenten proberen met sport een link te leggen tussen de welzijnssector, onderwijs en de verenigingen. Van der Kerk ziet daar een belangrijke rol weggelegd voor de buurtsportcoach als clubkadercoach. Dat kan volgens hem alleen als de sportclub op orde is en dat daar een positief en pedagogisch sportklimaat heerst. En daar zijn goede coaches en bestuurders bepalend voor. "Wil je straks zowel jongeren als ouderen verwijzen naar de verenigingen, die clubs bijvoorbeeld als zogeheten open club meerdere gemeenschapstaken laten vervullen, dan zal wel geïnvesteerd moeten worden in de kwaliteit van het kader, van de bestuurders en coaches. Dát is de uitdaging voor de Clubkadercoach. Het is dus belangrijk dat trainers en coaches serieus worden begeleid, dat het een normaal verschijnsel wordt op de club. Zover is het nog niet." Daar ligt volgens Van der Kerk een belangrijke taak voor Clubkadercoaches. "Als de inbedding in de club goed slaagt, kan dat de gemeenschap, maar ook de vereniging veel brengen."
"Als de inbedding van de Clubkadercoach in de club goed slaagt, kan dat de gemeenschap, maar ook de vereniging veel brengen."
Van der Kerk hoopt na een jaar exact te weten welke vaardigheden de Buurtsportcoach in de functie van Clubkadercoach nodig heeft. "Enerzijds zullen dat meer uitvoerende vaardigheden zijn, iemand zal de trainers moeten coachen. Daarnaast zal een Clubkadercoach ook moeten zorgen dat het bij een club gaat leven, hij of zij zal het bestuur moeten helpen met implementeren. Of we daarvoor nu juist mbo’ers of hbo’ers nodig hebben, is nog de vraag. De waarheid ligt allicht in het midden. Het is één van de zaken die we komend jaar willen ervaren. Zoals we ook willen ontdekken wat de succes- en faalfactoren zijn, zowel bij het opzetten als de uitvoering zelf."
Van der Kerk wil bovendien tot juni 2020 ervaren hoezeer gemeenten en sportbonden elkaar kunnen versterken. "Wij zien bij Clubkadercoaching veel kans op een zeer effectieve samenwerking tussen beide. De Buurtsportcoach staat bij de gemeente, of bij een gemeentelijk sportservicebureau, op de loonlijst. Zij kennen de bewoners vaak al goed, de verenigingen ook. En kunnen hierbij goed samen optrekken met de bonden. Daar zit de sportinhoudelijke kennis. We denken dat bonden en gemeenten elkaar kunnen versterken, dat op het thema Clubkadercoaching een win-win situatie ontstaat." Elk van de betrokken sportbonden heeft een coördinator voor het project, zoals dat ook bij de aangesloten gemeenten het geval is.
Arno de Swart is namens Sportservice Zwolle het aanspreekpunt voor de Proeftuin Clubkadercoaching in Zwolle. Aldaar doen vijf verenigingen mee: twee volleybalclubs, een korfbalvereniging en een voetbalclub. "We zijn aangehaakt, mede omdat we hier in Zwolle al op enkele plekken gesignaleerd hadden dat trainers bij sportclubs beter begeleid konden worden, dat er daar behoefte was aan meer pedagogische en didactische kennis. We hadden op dat punt al stappen gezet toen we de kans kregen mee te gaan doen met de Proeftuinen. De warme relatie die we via de Buurtsportcoach al met een aantal verenigingen hadden, hebben we hierdoor kunnen intensiveren. De Buurtsportcoaches die we nu voor een aantal uren per week als Clubkadercoach inzetten, zijn al werkzaam in de wijk waar de club zit, of hebben een specifieke achtergrond in de sport van de betrokken vereniging."
De Swart is benieuwd hoe het er volgend jaar in juni voor staat. "We hebben er een goed gevoel bij, goed dat dit op gang is gebracht. Maar hoe we dit gaan borgen is de vraag die me nu al bezighoudt. Gaan er straks ook meerdere partijen aan meebetalen? Komt men uit bij de gemeente en de daaraan gekoppelde Sportservice? Gaan de sportbonden, die het als hun taak zien om het kader bij de sportverenigingen te versterken, hun bijdrage leveren, of komt het voor rekening van de clubs? Zouden die vijf clubs bij ons bijvoorbeeld gezamenlijk een Clubkadercoach kunnen bekostigen? Dat is de vraag. Het is denk ik hoe dan ook, zoals het Sportakkoord zegt, onze gezamenlijke verantwoordelijkheid."
Lees ook:
Meer info over trainersbegeleiding en het project Proeftuinen Clubkadercoach vind je op Sportplezier.nl