Het Sociaal Cultureel Plan Bureau (SCP) concludeerde in 2018 in het rapport Christen in Nederland: diversiteit en veranderingdat Nederland in een hoog tempo ontkerkelijkt en dat de teruggang van het Christelijke geloof blijft doorzetten. Deze trend is ook al langer terug te zien in het aantal kerkgebouwen dat een andere bestemming krijgt. Steeds meer kerken worden omgebouwd tot woonruimte, kantoor, cultuurhuis, bibliotheek of boekenwinkel. In Nederland en België is daar ook een nieuwe bestemming bij gekomen: de kerk als sporthal, fitnessruimte, skatehal of zwembad.

Projectbureau

Voor het vakblad Sport & Strategie editie Vlaanderen sprak journalist Marko Heijl met Niek de Roo, die in Vlaanderen verantwoordelijk is voor het Projectbureau Herbestemming Kerken. De Roo legt uit hoe het proces verloopt om van een eeuwenoud kerkgebouw een moderne sportkathedraal te maken. “Gemeentelijke en kerkinstanties leggen in hun kerkenbeleidsplannen de toekomst voor hun parochiekerken vast. Hierbij kan onder meer geopteerd worden om de kerk een (gedeeltelijke) nieuwe bestemming te geven voor tal van doeleinden. Er zijn dan vaak terechte en begrijpelijke twijfels over de realiteitszin, haalbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid. Het Projectbureau Herbestemming Kerken onderzoekt samen met gespecialiseerde ontwerpteams aan de hand van ontwerpend onderzoek en financiële simulaties of het project op een kwalitatieve en verantwoorde manier te realiseren valt. Gemeentebesturen en kerkbesturen kunnen op basis daarvan makkelijker gefundeerde beslissingen nemen.”

Tijdelijke invulling

Daarnaast voorziet het Projectbureau in een website boordevol – al dan niet sportief getinte – verbouwingsinspiratie. Daarbij hoeft het niet altijd om een permanente verbouwing te gaan. De Roo: "Er zijn ook kerken waar de eredienst blijft behouden, maar wordt gecombineerd met een niet-sacrale invulling. Of tijdelijke invullingen voor sport."

Tussen de inspirerende beelden van voor sport of andere doeleinden herbestemde kerken of kapellen zitten ook Nederlandse voorbeelden, zoals de St. Josefkerk in Arnhem die werd omgebouwd tot skatehal. Bekijk de video hieronder voor een impressie.

Nederlandse kerken

"In Nederland gaat men makkelijker over tot herbestemming van kerken", vertelt De Roo. “Daar gaat het vaak over protestantse kerkgebouwen. Die zijn niet gewijd, een ander toekomstig gebruik ligt hierbij meer voor de hand."

Ga voor inspiratie en meer informatie naar: Herbestemmingkerken.be

Foto: De sportkapel Sint-Paulus in Gent.

Dit artikel verscheen eerder in het vakblad Sport & Strategie Editie Vlaanderen (nr 4-2018).