Tegen het einde van het voorbije jaar laaide ineens het racisme weer op in het betaalde voetbal. Supporters van FC Den Bosch bestookten Ahmad Mendes Moreira, speler van Excelsior, met verwerpelijke spreekkoren. Het incident op 17 november mobiliseerde de politiek, die samen met de KNVB eind januari een doeltreffend plan van aanpak wil presenteren. Hoognodig, want het kwaad breidde zich inmiddels alweer uit tot nog drie wedstrijden. In Eindhoven, Den Haag en in Velsen-Noord meldden clubs bedenkelijk wangedrag jegens donkere voetballers.
Bij Helmond Sport – Jong PSV beklaagde Sekou Sidibe zich na afloop dat hij vanaf de tribune was uitgemaakt voor Zwarte Piet. De spits van Jong PSV was met twee doelpunten verantwoordelijk voor het verlies van Helmond Sport. Scheidsrechter Sam Dröge rapporteerde het voorval bij de KNVB. Wegens gebrek aan bewijs bleven straffen uit. Bij ADO Den Haag – FC Groningen vertelde Deyovaisio Zeefuik dat hij oerwoudgeluiden had opgevangen en dat meteen had aangekaart bij scheidsrechter Joey Kooij. De arbiter had inderdaad gemor vanaf de tribune gehoord, maar geen oerwoudgeluiden en wilde het duel dan ook niet onderbreken.
Dezelfde scheidsrechter floot op 18 december voor de beker Telstar – Ajax op Sportpark Schoonenberg. Daar werd hoorbaar 'banaan' naar doelman André Onana geroepen. Volgens eigen zeggen is de keeper van de Amsterdammer al lang gewend aan dit soort scheldpartijen. "Ik heb er in elke uitwedstrijd mee te maken. Als je mij een aap vindt, prima. Ik zie geen verschil tussen wit en zwart en ik maak geen verschil. Als jij dat wel doet, is dat jouw probleem. Ik negeer het bewust", aldus een eerdere verklaring van hem in het AD. Telstar nam de uitingen van racisme en ook antisemitisme wel degelijk hoog op. Samen met de politie en tevens met hulp van Ajax identificeerde het een aantal vermoedelijke daders. "Hoeveel er dat zijn, weet ik niet precies. Maar in elk geval wat meer dan een paar", aldus woordvoerder Dennis Bliek.
Voor de komst van de landskampioen had de club uit de Eerste Divisie extra camera’s geïnstalleerd. Microfoons stonden pal voor de tribunes en waren scherp afgesteld. Er was immers ook een extra noodtribune geplaatst aan de noordzijde, met een capaciteit van 1600 plaatsen. Het stadion was met 5.000 toeschouwers stijf uitverkocht. De massa zorgde tijdens en rond de voor Telstar bijzondere ontmoeting voor vrij veel overlast. Dennis Bliek: "Er zijn meer dingen gebeurd. In de geest van antisemitisme, maar dat is voor ons ook racisme, zeker als het verwijst naar de Tweede Wereldoorlog."
Tijdens de tweede helft kreeg André Onana de voor hem bekende verwensingen vanaf de noord tribune (tegenover de hoofdtribune) over zich uitgestort. Zowel op de eigen beelden als op die van FOX Sports zijn ze duidelijk te beluisteren. "Die teksten kwamen vanuit een grote groep. Dan blijf het lastig om de juiste personen te identificeren", erkent ook Dennis Bliek de problematiek om bij racisme de juiste daders op te sporen. Scheidsrechter Joey Kooij had naar eigen zeggen niets gehoord van het geroep in de richting van de Ajax-doelman. En André Onana waarschuwde evenmin de arbiter, omdat hij zich heeft voorgenomen geen aandacht te schenken aan dit soort incidenten.
Telstar heeft nochtans een aantal supporters in beeld, met het sterke vermoeden dat zij zich schuldig zouden hebben gemaakt aan racisme dan wel antisemitisme. "Wij weten wie de personen zijn. We zoeken nu uit welk gezichten daarachter passen. Wij verwachten ze voor een gesprek", aldus de mededeling van Dennis Bliek. Indien strafbaar zal de club harde maatregelen als een stadionverbod niet schuwen. Al direct reageerde de huidige nummer tien uit de Eerste Divisie met het statement "doodziek te zijn van dit soort misdragingen."
"Bedoeling van het gesprek met de KNVB is vooral om van gedachten te wisselen over hoe dit in de toekomst te voorkomen"
Naar voorbeeld van FC Den Bosch heeft Telstar op 6 januari speciaal overleg met de KNVB. "Er is al veel contact geweest met de KNVB", laat Dennis Bliek weten. "Bedoeling van het gesprek is vooral om van gedachten te wisselen over hoe dit in de toekomst te voorkomen." Dat is ook afgesproken met de politiek op de bijeenkomst van 28 november in Zeist. In samenwerking met de clubs en de verschillende gemeentes streeft de KNVB naar een doelmatige serie maatregelen, ondanks de recente ervaringen in Den Bosch, waar de speurtocht naar de verdachten van het racisme jegens Ahmad Mendes Moreira nog altijd niet is afgerond.
Wel is bekend geworden dat er vijf supporters wegens provocaties (onder meer het opsteken van een middelvinger richting de aanvaller van Excelsior) en nog eens zes vanwege het gooien van plastic bierglazen en aanstekers zijn voorgedragen voor een algemeen stadionverbod. Bestuur en directie vermoeden dat de daders van de werkelijke racistische beledigingen zich wel eens in hetzelfde groepje kunnen ophouden, maar het daadwerkelijke bewijs is vrijwel zeker niet vast te stellen.
Overigens vertoonde het seizoen 2018-2019 een stijging in het aantal opgelegde stadionverboden: 595 in totaal, waarvan 469 in de Eredivisie en 126 in de Eerste Divisie. Ter vergelijking: in het seizoen 2017-2018 waren dat er 485 in de Eredivisie en 92 in de Eerste Divisie. Duidelijk dus iets minder gevallen in de Eredivisie en meer in de Eerste Divisie. Geen enkel stadionverbod gold volgens het rapport als sanctie voor racisme.
Foto: Twitter / Martijn de Groot