Na een warrige en lange sollicitatieprocedure werd vorige maand Tom van ’t Hek als opvolger van Michael van Praag benoemd tot voorzitter van de Nederlandse Sportraad, het (onafhankelijke) adviesorgaan van het Ministerie van VWS. Een van de mensen die in een eerder stadium door leden van de NLsportraad persoonlijk werden uitgenodigd om een ‘sollicitatiebrief’ te sturen, was voormalig PSV-directeur Toon Gerbrands. Die voelde daar weinig voor. Wie hij was en wat hij in veertig jaar had betekend in de Nederlandse sportwereld, mocht als bekend worden verondersteld, vond Gerbrands.

Niettemin werd toch een gesprek ingepland met leden van de NLsportraad, Bernard Wientjes en Marjolein Bolhuis-Eijsvogel, om te kijken of er een match was. Gerbrands haakte uiteindelijk zelf af toen twee dagen voor het gesprek de opzet werd veranderd door het Ministerie van VWS. Er moesten met twee ‘commissies’ van elk vijf personen. Ook daar had Gerbrands geen trek in: “Praten met tien personen vind ik niet van deze tijd. Ik heb aangeboden het oorspronkelijke gesprek met Wientjes en Bolhuis te laten doorgaan, maar dat bleek een gepasseerd station.” “Dit is de procedure die is vastgesteld, als u dat niet wilt, dan is het klaar”, kreeg hij te horen. “ ‘Oké, succes dan maar’, heb ik geantwoord. Daarmee was het ook klaar voor mij.”

Iemand uit de sport

Meer woorden wil Gerbrands er niet aan vuilmaken. Tom van ’t Hek lijkt hem een prima keuze, punt uit. "Met hem hebben ze in ieder geval iemand uit de sport benoemd en niet uit de politiek, waarvoor VWS in een eerder stadium de voorkeur had, zoals ik heb begrepen. Dat zou de NLsportraad ernstig hebben gedevalueerd. Dan gaat er richting de wereld van sport en bewegen helemaal geen appel meer uit van de raad. Voor een economische raad neem je toch ook een econoom als voorzitter? Waarom zou dat hier anders moeten zijn?"

"De status van de NLsportraad is wat Gerbrands betreft een belangrijke kwestie, waar hij in het interview ook graag uitgebreid bij stilstaat. “De NLsportraad heeft onder Michael van Praag een aantal interessante en slimme dingen bedacht, maar zijn adviezen hebben over het algemeen weinig opgeleverd. De NLsportraad is in de praktijk weer zo’n organisatie gebleken waarvan de politiek de adviezen rustig naast zich neerlegt. Het is niet dwingend genoeg allemaal. Als je voor advies over een bepaald onderwerp de knapste koppen bij elkaar haalt, mensen die echt verstand hebben van hoe iets in elkaar zit, dan moet je ook zeggen: ‘Ik neem dat advies of in ieder geval een aantal dingen uit dat advies over.’ De NLsportraad bestaat uit meerdere mensen, het gaat niet alleen om wat de voorzitter vindt, dat weet ik ook wel. Maar mezelf kennende zou ik als voorzitter een stap verder willen gaan dan vrijblijvend adviseren. Als sportman wil ik presteren, iets bereiken. Je wilt dat met je adviezen ook wat wordt gedaan."

Geloofwaardigheid

"Johan Cruijff zei ooit: ‘Als je mij om advies vraagt en je bent niet van plan er iets mee te doen, vraag het dan ook niet!’ Zo sta ik er ook in. Als de adviezen van de NLsportraad bij voortduring niet of nauwelijks worden gevolgd, dan wordt zijn geloofwaardigheid zover ondermijnd, dat je je gaat afvragen: Waarom bestaat die raad eigenlijk? Ik vind dus dat taakstelling en bevoegdheden van de NLsportraad scherper verwoord moeten worden, om te voorkomen dat adviezen van de raad op het Ministerie van VWS in de onderste la belanden of verdwijnen in de gehaktmolen van de politiek.

Er staat veel op het spel. We leven in een tijd van grote bewegingsarmoede, met grote consequenties voor de volksgezondheid en de financiering van ons zorgsysteem. Dan moeten er garanties komen dat er met de adviezen van de raad ook echt iets gebeurt, vind ik. Anders is het eigenlijk een enorme schoffering van al die experts die er tijd, energie en engagement in steken. Reuzebenieuwd hoe Tom van ’t Hek hier over denkt en wat hij kan bereiken."

Drie prioriteiten

In het interview geeft Gerbrands drie onderwerpen waar hij als voorzitter graag zijn tanden in had gezet: een Masterplan Bewegen, het beheer en de verdeling van topsportgelden (inclusief het topsportaccommodatiebeleid, en het ontwerpen van een sluitende procedure voor het melden van grensoverschrijdend gedrag in de sport.

Benieuwd naar de visie van Toon Gerbrands? Lees het hele interview in het vakblad Sport & Strategie.