"Van sportpark naar sportief buurthuis"

Om verenigingen te helpen en te sterken in hun functioneren maken de KNVB en andere bonden gebruik van een leger procesbegeleiders c.q. praktijkondersteuners. In de 'Verenigingsondersteuning in de praktijk' vertellen zes van hen over de problemen waarmee verenigingen kunnen kampen en hun persoonlijke praktijkervaringen als procesbegeleiders. In aflevering 6: Marco Groen.

"Sportpark IJsselweide op de grens van het Achterhoekse Ulft en Gendringen, een sportpark zoals er vele in Nederland zijn. Er zijn verschillende sportclubs gevestigd, die een divers sportaanbod bieden aan de lokale bevolking. Zoals op veel sportparken ontbrak tot voor kort elke vorm van samenwerking.

Een aantal gebruikers van sportpark IJsselweide nam in 2017 het initiatief om elkaar beter te leren kennen en van daaruit te ontdekken wat zij voor elkaar kunnen betekenen. Ja, er werd door de twee aanwezige voetbalclubs al jaren een gezamenlijk voetbaltoernooi georganiseerd en de zaalsportverenigingen kwamen elkaar regelmatig tegen in de sporthal, waar zij alle trainings- en wedstrijdactiviteiten organiseren. Maar van samenwerken met als doel het sportaanbod op het sportpark te verbeteren, daarvan was tot een jaar geleden geen sprake.

Ontdekkingsreis

De hulpvraag om deze ontdekkingsreis te begeleiden, werd door de initiatiefnemers gesteld aan Achterhoek In Beweging, een organisatie die door de acht Achterhoekse gemeenten werd opgericht met als doel om ‘Scholder an Scholder’ de leefbaarheid in de regio te verbeteren door het sportieve en culturele verenigingsleven te ondersteunen. Via het netwerk van sportprofessionals Back2Basics is de match gemaakt met ondergetekende als procesbegeleider.

Om het draagvlak onder de gebruikers van het sportpark IJsselweide vanaf de start zo groot mogelijk te maken, is door de initiatiefnemers een stuurgroep samengesteld met vertegenwoordigers van de meeste gebruikers van het sportpark. Het eerste wapenfeit van de stuurgroep was het opstellen van een plan van aanpak. Dit plan voorzag in een gespreksronde met alle besturen van gebruikers van IJsselweide. Doel: het verzamelen van zo veel mogelijk informatie over de behoeften, toekomstvisie en kansen en bedreigingen met betrekking tot het samenwerken met andere gebruikers. Ook is gesproken met een commerciële aanbieder van sportactiviteiten op het sportpark.

Procesbegeleiding is geen tovermiddel om verenigingen te ondersteunen. Wat het wél doet, is veranderingsprocessen bij verenigingen een professionele boost geven.

Marco Groen

'Sportief ontmoeten'

Daar waar de verzamelde informatie zou moeten leiden tot het organiseren van samenwerkingsverbanden, zowel op sportief vlak, als op bestuurlijk en organisatorisch gebied, popten er tijdens de gesprekken met de individuele besturen ook andere ideeën op voor de toekomst van de clubs op het sportpark. Andere activiteiten, met andere instanties. Activiteiten met als rode draad ‘sportief ontmoeten’. In de verschillende bijeenkomsten met de clubs en met de stuurgroep kwam langzamerhand een aanvullende functie van de sportclubs en het sportpark naar boven: een plek waar mensen elkaar ontmoeten, waar bewoners voor wie het niet vanzelfsprekend is dat ze sportief bewegen, kunnen kennismaken met de sportclubs.

Als procesbegeleider daag ik de leden van de stuurgroep uit om kansen te zien door verder te kijken dan de samenwerking tussen de sportclubs en zo te werken aan duurzame en toekomstbestendige ontwikkelingen op sportpark IJsselweide. Hoe kunnen verenigingen hun eigen belangen en behoeften (tekort aan vrijwilligers, vergrijzing, aantrekken van jeugd) invullen door zich open te stellen voor niet voor de hand liggende verbindingen?

Hybride leeromgeving

Anno zomer 2018 hebben zich naast de sportclubs op het sportpark ook organisaties uit het sociale domein aangesloten bij de ontwikkelingen op en rond IJsselweide. Met ROC Graafschap College is de stuurgroep in gesprek om samen met buurtsportcoaches en clubs een zogenaamde ‘hybride leeromgeving’ in te richten voor studenten Sport & Bewegen. Met zorgverlener Estinea worden de kansen onderzocht om mensen ‘met een afstand tot de arbeidsmarkt’ een dagbesteding bij de clubs te bieden. Zo kan bijvoorbeeld een ‘wasserette’ voor de clubs worden ingericht.

Procesbegeleiding is geen tovermiddel om verenigingen te ondersteunen. Wat het wél doet, is veranderingsprocessen bij verenigingen een professionele boost geven. Thema’s als toekomstbestendigheid, duurzaamheid en zelfredzaamheid krijgen via procesbegeleiding een extra dimensie bij clubbesturen en hun vrijwilligers. Als procesbegeleider kan ik kennis, ervaring en professionalisme toevoegen aan de immer aanwezige tomeloze inzet van vrijwilligers. Voor de opdracht bij sportpark IJsselweide leidde dat tot de nieuwe naam ‘Sportief Buurthuis IJsselweide’.”

Marco Groen

Marco Groen is procesbegeleider bij Strategie in Actie

Dit artikel verscheen eerder in het Sport & Strategie Vakblad (editie 3-2018). Nieuwsgierig naar de rest van dit prikkelende vakblad voor bestuurders in de sport? Neem dan nu een abonnement.

Lees ook de eerdere afleveringen in deze serie: