Ex-international Johan Neeskens (69 inmiddels) treedt sinds 2013 op als ambassadeur van WorldCoaches, het internationaal maatschappelijk programma van de KNVB. "Hij is de meest actieve", prijst Michael van der Star, manager International Relations en WorldCoaches bij de bond, diens intense en gedreven inbreng bij tal van verschillende projecten. "Hij heeft wel eens een dubbele pet op: Naast zijn ambassadeurschap is hij vaak ook één van de docenten." WorldCoaches kan een beroep doen op een groep ambassadeurs van ruwweg twintig bekende oud-spelers en speelsters, zoals Aron Winter, Regi Blinker, Pierre van Hooijdonk, Anouk Hoogendijk en Claudia van den Heiligenberg, om ergens in het buitenland in te zetten bij evenementen.

Vluchtelingenkampen

Johan Neeskens was de laatste jaren onder meer betrokken bij een grootschalig project in Libanon, met tevens opleidingen van coaches in vluchtelingenkampen. "We hebben dat in twee fases tijdens de laatste vier jaar gedaan", memoreert Michael van der Star. In die periode werden daar op verschillende locaties 303 WorldCoaches (62% mannen, 38% vrouwen) opgeleid, van diverse afkomst. En 5.762 kinderen (61% jongens, 39% meisjes) bereikt, met de volgende achtergrond: 43% Syrisch, 36% Libanees en 21% Palestijns. ‘Daarnaast waren er 4.017 ouders/verzorgers betrokken bij het programma’, aldus de statistieken tot nog toe.

Cijfers die nog kunnen oplopen. Libanon duikt immers als bestemming ook weer op in een nieuw programma van WorldCoaches, dat door de corona-uitbraak voorlopig is opgeschort naar volgend jaar. "Samen met de overheid willen wij in een aantal landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten onderzoeken of wij daar jongeren via het voetbal zo kunnen ontwikkelen dat zij uiteindelijk aansluiting kunnen vinden richting arbeidsmarkt", vertelt Michael van der Star. "We hadden in deze periode willen beginnen en hopen nu op volgend jaar." Het onderzoek strekt zich uit over een zestal landen: Marokko, Algerije, Egypte, Tunesië, Jordanië en Libanon, met Algerije nog als onbekend terrein voor WorldCoaches.

Drie pijlers

Het WK van 2010 in Zuid-Afrika inspireerde de KNVB de activiteiten in het buitenland onder te brengen in een eigen afdeling. "We deden daarvoor al verschillende projecten in het buitenland", keert Michael van der Star terug in de tijd. "We zagen door de jaren heen dat je meer kan doen dan alleen maar voetbaltechnische kennis brengen. Dat het een mooie katalysator kan zijn voor prachtige sociale ontwikkelingen. Het WK in Zuid-Afrika, met het netwerk dat wij daar al hadden, was voor ons aanleiding om het programma een eigen gezicht te geven." Zo ontstond rond oktober 2009 de aparte afdeling voor WorldCoaches.

"Binnen ons programma hebben wij drie strategische pijlers", verduidelijkt hij nader de opzet van WorldCoaches. "Het gaat om de ontwikkeling van het individu, om de sociale cohesie ofwel groepen met verschillende achtergronden verbinden, en om gezondheid." Waarbij hij verwijst naar het programma in Libanon, waar onder andere werd samengewerkt met War Child. "Je probeert door middel van voetbal, met name kinderen en coaches, maar ook de ouders en verzorgers, op een positieve manier te beïnvloeden. Probeer elkaar te respecteren, ook de verschillen en ga met elkaar het gesprek aan in plaats van over elkaar te praten."

Lokale organisaties opzetten

Onderwijl opereert WorldCoaches in meerdere landen in Afrika en Azië en ook in Zuid-Amerika, maar daar voornamelijk in Nederlands Caribische gebied en Suriname. "We werken met een piramide. We beginnen met een intro-cursus van vijf dagen. Aan het einde van die vijf dagen gaan ze met een actieplan de praktijk in. Na een aantal maanden kom je dan terug met een vervolgcursus. Getalenteerde coaches, die ook de juiste motivatie hebben, kunnen eventueel doorgroeien naar een hoger niveau. Dat zijn wat langere trajecten." Met als doel lokale organisaties neer te zetten.

"In Kenia hebben wij, als mooi voorbeeld, een groep van jongens en meiden die al jaren aan ons verbonden zijn. Die hebben we uiteindelijk kunnen opleiden tot mededocent van de cursussen. Zij kunnen intro-cursussen geven. Die worden dan georganiseerd door lokale docenten in plaats van een Nederlandse docent, die daar naar toe gaat. Dat is de situatie waar je naar toe wilt. Dat je een lokaal netwerk hebt van kennis en kunde, die het programma verder uitbouwt."

Rolmodellen

Sinds de oprichting leidde het programma van WorldCoaches wereldwijd 15.486 coaches (76% man, 24% vrouw) op en bereikte het meer dan 600.000 kinderen. "We richten ons met ons programma direct op de lokale coaches. Wij willen hen rolmodellen laten zijn in hun gemeenschap. En al die coaches zijn actief op school of met naschoolse activiteiten. Zij beïnvloeden de kinderen. We proberen met ons programma een steentje bij te dragen bij die lokale jongens en meisjes in hun brede ontwikkeling en daarin vertrouwen te geven dat ze echt rolmodellen zijn en de volgende generatie kunnen inspireren", aldus Michael van de Star, in 2005 bij de KNVB begonnen als stagiaire bij de academie, en bij de start van WorldCoaches eerst projectcoördinator en vanaf eind 2016 manager van dit programma.

Ook hij vatte onlangs de vermelding van het programma in de Miljoenennota van het kabinet begrijpelijk op als een compliment. "Bij het Ministerie van Buitenlandse Handel- en Ontwikkelingssamenwerking, waarbij wij als WorldCoaches ook bijdragen, werden wij genoemd als een voorbeeldprogramma, waarin sport kan worden ingezet voor maatschappelijke ontwikkeling. Inderdaad een mooi compliment", zo besluit hij.

Foto: via Facebook KNVB WorldCoaches