De Internationale atletiekbond IAAF wil binnen vijf jaar de luchtkwaliteit kunnen controleren op de ruim duizend wedstrijdbanen, die zij officieel erkend heeft. Tijdens de World Relay in Yokohama in mei komend jaar start de wereld atletiekfederatie met de eerste metingen, waarna zij onderzoek kan laten doen naar de impact van luchtvervuiling op de gezondheid van atleten tijdens wedstrijden. Dit jaar heeft de IAAF al een pilotproject opgezet met apparatuur op banen in Monaco, Addis Ababa, Buenos Aires, Mexico City en Sydney.
"In de atletiek kwam dit probleem voor het eerst prominent in de belangstelling in de aanloop naar de Olympische Spelen in Beijing van 2008", herinnert Jos Hermens, directeur van Global Sports Communication zich. "Toen viel het mee, omdat de overheid de fabrieken stilzette, maar we merken het nog steeds tijdens de marathon daar en bijvoorbeeld ook in Delhi. Twee jaar geleden was de halve marathon daar bijna afgelast. De race viel in de oogsttijd met veel brand en rookvorming, waardoor tot op het laatste moment onzeker was of het wel door kon gaan vanwege de slechte lucht. Vorig jaar legde de organisatie het verkeer in de omgeving zelfs stil.”
De website City Lab vertelt hoe de lokale deelnemers in Delhi om half zeven ’s ochtends in het park moeten trainen vanwege de smog. Een Indiase gezondheidsorganisatie vroeg de rechter om uitstel van het evenement, terwijl sponsor Airtel maatregelen eiste voor de volgende edities. "Het is wel zo, dat iedereen de wedstrijd onder dezelfde omstandigheden loopt", aldus Hermens. "Als de luchtkwaliteit slecht is, hebben alle atleten daaronder te leiden. Dat is geen reden voor afgelasting, maar als je daar drie dagen bent en traint in de voorbereiding op één wedstrijd kan dat wel negatieve gevolgen hebben voor de longen. Overigens klagen de lopers zelf hier vrijwel niet over, ook uit vrees zichzelf mentaal uit de wedstrijd te praten. Op dit moment is het vooral een taak voor medici om vast te stellen of een wedstrijd verantwoord is, vooral omdat de juiste metingen en richtlijnen nog ontbreken."
"Overigens klagen de lopers zelf hier vrijwel niet over, ook uit vrees zichzelf mentaal uit de wedstrijd te praten"
In hoeverre hardlopen in de Nederlandse lucht onverstandig is, weet Hermens niet. "Wat fijnstof doet als het diep in de longen binnendringt bij zware inspanning, daar is nog weinig onderzoek naar gedaan. Ik merk het zelf niet als ik rond mijn huis in Oost-Brabant sport, maar met vier miljoen slachtoffers wereldwijd per jaar spreken de cijfers voor zich. Luchtvervuiling is een sluipmoordenaar. De meeste atleten uit onze stal komen uit schone lucht in Afrika, behalve in Addis Ababa, waar het een drama is. Dat is niet voor niets gekozen als één van de pilotprojecten van het IAAF. Wij raden onze Ethiopische lopers aan om zo hoog mogelijk op de heuvels te gaan wonen, want net als Mexico City ligt de stad in een kom. Trainen doen ze daar altijd al buiten de stad, waar de lucht in orde is. Overigens is dit probleem in Afrika geen echt issue. Haile Gebreselassie is nu een boegbeeld van het project van de IAAF en de WHO, maar die weigerde eerst ook uit de stad te vertrekken. Ik heb in het verleden flink op hem in moeten praten om naar de top van de heuvels te verhuizen, juist vanwege de betere luchtkwaliteit."
Foto: Hardlopers in Delhi tijdens hevige smog. Saurav022 / Shutterstock.com