Succescoach Ton Boot onthult zijn methode

Met boek 'Voorkom de crisis! De Methode-Ton Boot' geeft Ton Boot zijn kijk op het voorkomen van een negatieve spiraal

De naam Ton Boot heeft in de Nederlandse sportwereld een bijzondere klank. Boot is synoniem voor eigenzinnigheid, intense gedrevenheid, en - in zijn tak van sport - ongeëvenaarde successen. Op 16 oktober wordt hij 80. Ton Boot zet op die dag zijn eigen verjaardag luister bij met de publicatie van het boek ‘Voorkom de crisis! De methode-Ton Boot’. Terugkijkend op de bijzondere momenten uit zijn leven als uitzonderlijk topsportcoach, brengt Ton Boot zijn methode stap-voor-stap in kaart, waarbij hij zijn bevindingen voortdurend projecteert op de praktijk. Niet alleen de praktijk van het basketbal, maar ook de praktijk van andere topsportcoaches.

Boot coachte in zijn loopbaan 1189 officiële wedstrijden. 833 keer kwam hij als winnaar uit de strijd, 356 keer leed hij een nederlaag. Zijn all time winstpercentage staat daarmee op 70,06 procent. In de nationale competitie won Boot 582 van zijn 748 wedstrijden; wat staat voor een winstpercentage van 77,8 procent. In de play-offs werden door Boot en zijn spelers 121 van de 180 wedstrijden gewonnen. Zijn winstpercentage in de play-offs (67,2 procent) had misschien nóg hoger kunnen liggen. In tegenstelling tot vele andere coaches voerde Ton Boot aan het einde van de reguliere competitie vaak juist de intensiteit van zijn trainingen op. Zijn spelers begonnen daardoor vaak vermoeid aan het slotstuk van het seizoen, maar eens de vermoeidheid was overwonnen, liepen de teams van Boot vaak 'fluitend' naar de landstitel. Boot liet in de play-offs een serie van maar liefst 28 thuiszeges op rij noteren!

Eigen klankbord

Toen Boot in Den Helder de eerste full time professionele basketbalcoach van Nederland was geworden, werd de kop van Noord-Holland zijn vaste woonplaats. De duinen boden hem er een ideale gelegenheid om – al joggend – met zijn alter ego in gesprek te gaan. Een klankbord had Boot niet nodig, hij was zijn eigen klankbord. En zijn alter ego nam bepaald geen blad voor de mond.

Bleven de duinen bij Schoorl altijd trekken, ook Amsterdam verloor niets van zijn aantrekkingskracht op Boot. Tussen zijn coachbanen bij Amsterdam en Groningen door was hij regelmatig te vinden langs de trainingsvelden van Ajax, waar hij het met Co Adriaanse en Ronald Koeman goed kon vinden. De interesse was wederzijds: Boot doceerde over conflictbeheersing bij het Ajax van de wispelturige Zlatan Ibrahimovic.

Het onderwijzen van sport

De wederkerigheid van het uitwisselen van waardevolle gedachten en ervaringen werd vooral in de Helderse coachperiode van Boot manifest. Regelmatig was een half tribunevak gevuld met topcoaches die elkaar ontmoetten rond de duels van Boot. Mannen als Hans Jorritsma, Marco Brouwers, Toon Gerbrands, Avital Selinger, Co Adriaanse, Joop Alberda, Peter Murphy en Louis van Gaal troffen elkaar met regelmaat.

Het onderwijzen van sport - op zijn geheel eigen wijze - heeft Ton Boot altijd na aan het hart gelegen. Al in augustus 1968 vroeg hij in zijn positie als gymnastiekleraar Piet Keizer op een veldje bij de Van Hogendorpschool schoolkinderen uit de Staatsliedenbuurt voetballes te geven. Na afloop kregen die schoolkinderen uit handen van Ton Boot een herdenkingstegeltje aan de eerste Eurapa Cupfinale van een Nederlandse voetbalploeg, Ajax-AC Milan in het Estadio Bernabeu van Madrid. De inspirerende werking van sport, sporters en sportprestaties werd door Boot onmiddellijk op waarde geschat.

De methode-Ton Boot

Nog steeds is Ton Boot met regelmaat 'ergens' in het land te vinden om zijn kijk op coaching met anderen te delen. Zijn universele visie op sport kwam tot voor kort aan bod in een wekelijkse column in De Telegraaf en in het zaterdagse sportforum van NOS Langs de Lijn. Met zijn uiterst scherpe analytische vermogen ventileerde Boot zowel op papier als door de microfoon zijn niets en niemand ontziende, onafhankelijke mening.

Ton Boot vertrouwde zijn gedachten over coaching al eerder aan het papier toe. Dat leverde in eerste instantie twee technisch/tactische boeken op over specifieke basketbalonderwerpen: de fast break en de man-to-man verdediging. Geheel belangeloos stond Boot de rechten van deze boeken af, waardoor zijn technisch/tactische zienswijze voor iedereen gratis toegankelijk is.

Een selectie van de Telegraaf-columns van Ton Boot werd gebundeld in de boeken 'Alles of niets' (2002) en 'OverWinnen' (2007}. Parool-journalist Igor Wijnker portretteerde Boot in 2009 in het boek 'Ton Boot, bezeten'. Zeer intrigerend was de NOS-documentaire 'De kampioenenmaker', die in 2005 over Ton Boot werd gemaakt. Boot heeft de documentaire nooit gezien en zijn biografie nooit gelezen. De mening van anderen laat hem volstrekt koud.

Nooit eerder vertrouwde hij de 'methode-Ton Boot' toe aan het papier. De initiator van het boek was – niet verwonderlijk – zijn goede vriend Toon Gerbrands, de algemeen directeur van PSV. In ‘Voorkom de Crisis! De methode-Ton Boot’ vinden de coach uit de sportwereld en de manager uit het bedrijfsleven een waardevolle set handvaten om de negatieve spiraal te voorkomen. Boot sluit zijn boek op een typische Ton Boot-manier af. Over zijn eigen filosofie schrijft hij: "Ik weet niet of alles waar is, maar het heeft wel resultaat opgeleverd."