In de arbeidsovereenkomst van Antony bij Ajax was opgenomen dat de voetballer een boete verschuldigd was aan Ajax bij overtreding van een bepaling uit dat contract, zoals dat hij instructies van de trainer moest opvolgen. De boete kon oplopen tot maximaal 10% van het bruto jaarsalaris. Rond het einde van de zomerse transferperiode in 2022 kwamen er steeds meer geruchten over een transfer van Antony naar Manchester United. Antony kreeg daarom van Ajax vrijaf voor enkele trainingen en de uitwedstrijd tegen Sparta. Daarna zou Ajax hem weer verzocht hebben om op de teamtraining te verschijnen.

Nadat Antony niet op kwam dagen, heeft Ajax hem een eerste boete opgelegd van € 50.000,-. In de week daarna besloot hij individueel te trainen op De Toekomst en niet mee te doen met de teamtraining. Hij mistte daardoor ook de uitwedstrijd tegen FC Utrecht. Daarvoor kreeg hij nog twee boetes opgelegd: eerst één van € 85.000,- en daarna de maximale boete van € 228.560,40.

Op deadline day werd het allemaal erg krap om de overeenkomsten rond te krijgen. In de middag stuurde Ajax een beëindigingsovereenkomst in concept naar de entourage van Antony, waarin was opgenomen dat hij de drie boetes zou accepteren. Rond half 9 ’s avonds reageerde de jurist van Antony dat hij de boetes niet accepteerde. Omdat de deadline snel dichterbij kwam en de transfer al door Ajax en United bekend was gemaakt, stemde Ajax ermee in dat de bepaling uit de beëindigingsovereenkomst gehaald werd. Daarbij merkte Ajax wel op dat het alsnog de boetes van zijn nog uit te keren salaris zou aftrekken. Antony was het hier niet mee eens en heeft het geschil voorgelegd aan de Arbitragecommissie van de KNVB.

Hoe werken boetes voor werknemers?

Antony had een arbeidsovereenkomst met Ajax. Het Nederlandse arbeidsrecht gaat ervan uit dat de werknemer zich in een zwakkere positie bevindt tegenover de werkgever. Daarom kent het arbeidsrecht artikelen die de werknemer beschermen. Zo ook het artikel over het boetebeding. Het boetebeding moet aan een aantal vereisten voldoen. Een boete kan alleen worden opgelegd als schriftelijk in de arbeidsovereenkomst is opgenomen voor welke overtredingen de werkgever een boete kan opleggen. Een werkgever kan van sommige voorschriften afwijken als de werknemer meer dan het minimumloon verdient. Dat geldt bijvoorbeeld voor het vereiste dat het boetebeding de bestemming van de boete vermeldt en voor de maximale hoogte van de boete. De rechter kan een boete wel matigen als hij die onevenredig hoog vindt.

Wat besliste de arbitragecommissie?

Antony heeft betoogd dat het boetebeding nietig is, omdat het beding niet precies noemt op welke overtredingen een boete was gesteld. Volgens de arbitragecommissie was voor Antony voldoende duidelijk dat op alle voorschriften uit de arbeidsovereenkomst een boete stond. Daarbij speelde ook mee dat hij bij het sluiten van de overeenkomst door juristen is bijgestaan. Daarbij kwam dat het komen opdagen op trainingen één van de kernverplichtingen van een voetballer is. Omdat zijn salaris op z’n zachtst gezegd ruim boven het minimumloon uitkomt, hoefde het boetebeding niet de bestemming van de boete te bevatten.

Verder voerde Antony aan, dat het accepteren van de boetes uit de beëindigingsovereenkomst is gehaald en dat daaruit volgt dat Ajax instemde met achterwege laten van de boetes. Ajax had op de mail van Antony echter gereageerd dat het alsnog de boetes op zijn salaris mocht inhouden. De arbitragecommissie leest daarin dat beide partijen, mede gelet op de tijdsdruk achter het sluiten van de overeenkomst, besloten dit geschilpunt voorlopig onopgelost te laten.

De hoogte van de boetes

Als laatste kijkt de arbitragecommissie naar de hoogte van de boetes. Bij elkaar opgeteld moest Antony namelijk ongeveer drie netto maandsalarissen inleveren. De arbitragecommissie vond dat bovenmatig hoog. Daarbij speelde mee dat Antony in november 2021 een boete van slechts € 400,- kreeg en Ajax geen boetebeleid heeft.

Ajax beargumenteerde nog dat het logisch was dat Antony een steeds hogere boete kreeg, omdat het opleggen van de eerste boete niet het gewenste effect had. De tweede boete ontving Antony alleen pas toen de laatste groepstraining voor het beëindigen van zijn arbeidsovereenkomst al was geweest. De derde boete ontving hij pas nadat zijn arbeidsovereenkomst was beëindigd. Het doel dat Ajax met de boetes zou hebben, namelijk dat Antony weer op de groepstraining zou komen, kon dus al niet meer bereikt worden. Nu kan een boete nog steeds worden opgelegd als de speler niet meer in dienst is, maar dat maakt een boete wel eerder onredelijk.

Omdat Antony eerder toestemming had gekregen van trainer Alfred Schreuder om trainingen over te slaan, voerde hij nog aan dat die toestemming langer doorliep en de eerste boete daarom onterecht was. In de media zou Schreuder gezegd hebben dat Antony nog niet klaar was om mee te trainen en dat hij dat accepteerde. Ajax ontkent dat Antony toestemming had, maar heeft geen verklaring van Schreuder ingediend. Antony krijgt nu van de arbitragecommissie de mogelijkheid om te bewijzen dat hij toestemming had individueel te trainen. De arbitragecommissie heeft al toegezegd dat de boete wordt gematigd. Hoeveel de boete wordt gematigd, is afhankelijk van hetgeen Antony aandraagt.

Werk een boetebeleid uit

Terwijl Antony ondertussen alweer tijdelijk vertrokken is bij Manchester United en er lustig op los scoort bij Real Betis in Spanje, heeft hij het dus nog steeds met Ajax aan de stok over de boetes rondom zijn transfer. Welke lessen kunnen clubs en spelers trekken uit dit geschil? Clubs doen er in ieder geval goed aan om een boetebeleid uit te werken, zodat de aard en hoogte van de boetes niet ter discussie staat. Dat geldt voor een amateurteam, maar zeker voor clubs waarbij het om aanzienlijk meer gaat dan een paar tientjes en een kratje bier. De arbitragecommissie hint hier dan ook naar door de opmerking dat Ajax geen boetebeleid had. Vervolgens is het van groot belang het beleid dan ook consequent uit te voeren. In de hectiek van de transferperiode, waar soms elke seconde telt, kunnen onduidelijkheden over disciplinaire maatregelen het verschil maken tussen een recordtransfer en nog minimaal een half jaar een ontevreden speler in de selectie.

Fotobijschrift: Antony in 2022 in een wedstrijd tegen Shaktar Donetksk. Foto: Vitalii Vitleo / Shutterstock.com

Dit is de achttiende aflevering van een maandelijkse rubriek rond sport & recht door de specialisten van Vissers Legal. Lees ook deze eerdere bijdragen: