De coronacrisis heeft ook de sportwereld tot stilstand gedwongen. Meerdere sportbonden hebben bekendgemaakt, dat er in het seizoen 2019-2020 geen competitie meer wordt gespeeld. Dus geen beslissingen bij onder meer basketbal, handbal, volleybal en tafeltennis. De grootste aller sportevenementen, de Olympische Spelen, is een jaar uitgesteld. Een ramp voor Japan, de gaststad Tokio en tevens voor het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Het is afwachten of de fans, na dit rampjaar, wel trek hebben in de Spelen. Zo niet, dan kan dat een vooraankondiging zijn van het einde.
Jos Hermens, niet de geringste in sportland (oud-topatleet en jarenlang al een vooraanstaand atletenmanager), is van mening dat we het beste kunnen stoppen met de Olympische Spelen. We moeten ons veel meer gaan richten op de eigen topevenementen in de sport, vindt Hermens. Hij is van mening dat ‘vrienden maken’ via de Spelen en daardoor de wereld beter maken kletskoek is. Het IOC met zijn enorme impact en steeds slechtere imago schaadt de sportwereld juist. Hermens: “Vrienden maken doe je in je eigen sportomgeving, niet die twee weken in een olympisch dorp.”
Ik voel met hem mee. Die zogenaamde ‘olympische familie’ is een sprookje. Ooit een mooi sprookje wellicht, maar volledig achterhaald. In de huidige tijd gaat het louter om goud, zilver en brons. Het Nederlandse beleid is daar een goed voorbeeld van. Niks ‘meedoen is belangrijker dan winnen’. Het laatste woordje, winnen, dáár gaat het om. Als je niet bij de besten behoort, word je niet uitgezonden. Maurits Hendriks, de technisch directeur van NOC*NSF, is de vleesgeworden voorvechter van dit beleid. Hij stuurde bij de vorige Spelen de ‘losers’ niet voor niets voortijdig naar huis.
Maar goed, met zo’n sprookje zou je nog kunnen leven, ware het niet dat het IOC als organisatie er niet best voor staat. Er is veel aan te merken op de bestuurlijke gang van zaken. Wie via google de woorden corruptieen IOC intikt, krijgt in een mum van tijd een reeks schandalen op het scherm. Drie recente.
Zomerspelen 2016 in Rio de Janeiro: de Braziliaan Carlos Arthur Nuzman wordt verdacht van omkoping en corruptie. We hebben nimmer meer van de heer Nuzman vernomen.
Winterspelen 2018 in Sotsji: Enorme corruptie ontdekt. (Zie verderop)
Zomerspelen 2020 in Tokio: De van corruptie beschuldigde Japanse voorzitter moet aftreden.
Er zijn veel meer schandalen geweest. In 2011 moest João Havelange, de oud-FIFA-voorzitter, aftreden als IOC-lid nadat was bewezen dat de Braziliaan samen met zijn schoonzoon miljoenen dollars smeergeld had ontvangen. Het komt ook in het voetbal voor, maar dat wisten we allang.
De slechte naam die het IOC heeft, is een belangrijke factor om de Zomer- en Winterspelen van de kalender te halen. Het is te groot, te duur, te ondoorzichtig en, jawel, te corrupt. Het absolute dieptepunt, qua kosten, waren de Winterspelen van 2018 in Sotsji. Dat 'feestje' (vooral voor een handvol graaiers uit de omgeving van president Poetin) heeft zo’n 20 miljard dollar gekost. De goeie nummer 2: de Zomerspelen in Londen in 2012 met een budget van 14 miljard.
Hoe lang accepteert het volk dit nog? Dictatoriale regimes hebben vrij spel, maar in democratische landen wordt dat wel heel moeilijk.
Er is een eenvoudige oplossing voor dit gigantische probleem. Verplaats de Spelen naar één vaste locatie voor de Zomerspelen en de Paralympics. Er komt wat mij betreft maar één land voor in aanmerking, Griekenland, waar de oorsprong van de Spelen ligt. Het is wat lastig om daar ook de Winterspelen te organiseren en dus zal daar ook een – bij voorkeur vaste – locatie voor gevonden moeten worden.
Het grote voordeel van dit idee is dat de bouwkosten maar eenmalig hoog zijn. Maar je kunt daarna elke keer weer gebruik maken van het olympisch dorp en alle sportfaciliteiten eromheen. Nu wordt er elke twee jaar een gigantisch project opgezet, dat na de Spelen over het algemeen na een tijdje staat te verloederen. Voorbeelden te over. Doodzonde.
Goeie kans dat dit plan er nooit door komt, zo realistisch ben ik wel. Er zijn waarschijnlijk te veel persoonlijke en zakelijke belangen die het tegenhouden. Maar zelfs dan kan het IOC wel degelijk omvallen. Tokyo2021 kan wel eens een faliekante mislukking worden, qua toeschouwers en dus inkomsten. Niet zo’n raar idee toch, met dit rampjaar 2020? Als dat gebeurt, dan ontstaat er sowieso onzekerheid bij andere (potentiële) organisatoren. En als dat gebeurt krijgt Jos Hermens wellicht alsnog zijn zin en lezen we geen koppen meer als deze (van Volkskrant-columnist Bert Wagendorp) "Er is bij het notoir corrupte IOC óf sprake van nieuwe daadkracht óf van willekeur".
Hoe dan ook, als het olympisch ideaal geen glans meer heeft, dan krijgen de belangrijkste evenementen van de sportbonden weer de aandacht die ze nu vaak ontberen.
