Met nieuwe regels probeert wereldvoetbalbond FIFA weer grip te krijgen op de voetbaltransfermarkt en daarmee op het werk van spelersmakelaars. Advocaat Linda de Wit van Vissers Legal licht de gevolgen van FIFA Football Agent Regulations (FFAR) verder toe, ook in het licht van de Nederlandse wetgeving.
Spelersmakelaars. Sinds jaar en dag is er veel om te doen. In het bijzonder met betrekking tot de regulering van deze sector en met name in de voetballerij. De internationale voetbalbond (FIFA) liet in 2015 de verantwoordelijkheid voor het reguleren van deze groep (volledig) over aan de nationale voetbalbonden. In 2018, toen door de KNVB het keurmerk voor intermediairs werd geïntroduceerd, concludeerde ik in mijn afstudeerscriptie dat dit een ongelukkige beslissing was. Het zou de professionaliteit (en kwaliteit) van de sector niet ten goede komen. Kennelijk heeft de FIFA dat ook ingezien, waardoor sinds begin dit jaar de FIFA Football Agent Regulations (FFAR) van kracht zijn. In deze bijdrage lees je daar meer over.
Vóór 2015 werden spelersmakelaars (ook al) gereguleerd door de FIFA. Destijds werd van de spelersmakelaars verwacht dat zij een examen aflegden en een licentie kregen van de nationale voetbalbonden. Deze vereisten werden in 2015 (door middel van de Regulations on Working with Intermediaries) geschrapt. Het zou voor de FIFA namelijk ondoenlijk zijn geweest om de sector naar behoren te reguleren. Spelersmakelaars werden voortaan aangeduid als "intermediairs" (ook wel: tussenpersonen) en de regulering was minimaal.
De FIFA erkent nu dat deze light-touch benadering van regulering heeft gefaald. Om die reden neemt zij het heft weer in eigen handen en trekt zij de verantwoordelijkheid voor het reguleren van de sector weer naar zich toe. Dat ligt ook voor de hand: in de statuten van de FIFA is opgenomen dat zij alle zaken met betrekking tot het voetbal transfersysteem dienen te reguleren. Daaronder wordt ook verstaan het reguleren van deze sector.
Met de FFAR wordt de sector dus (weer) gereguleerd. Het nieuwe reglement heeft als doel het bevorderen van contractuele stabiliteit en ervoor te zorgen dat het gedrag van spelersmakelaars in overeenstemming is met de kerndoelstellingen van het voetbal transfersysteem. In het bijzonder is het nieuwe reglement bedoeld om:
De meeste voorschriften uit het nieuwe reglement gelden pas vanaf 1 oktober 2023, maar sommige van de opleidingsvereisten zijn sinds 9 januari 2023 al van kracht. De reden dat de belangrijkste voorschriften pas ingaan vanaf oktober 2023, is om de sector voldoende gelegenheid te geven om aan de voorschriften te voldoen.
De belangrijkste wijzigingen voor de sector zullen achtereenvolgens worden besproken. Te beginnen met het verplichte examen om spelersmakelaar te worden.
De FIFA herintroduceert het examen. Dit examen bestaat uit 20 meerkeuzevragen die (onder andere) betrekking hebben op de relevante wet- en regelgeving. Een spelersmakelaar moet minimaal 75% van de vragen goed hebben. In het verleden (dus vóór 2015) haalde slechts 35% van de spelersmakelaars het examen. Naar verwachting zal de toestroom van spelersmakelaars door het herintroduceren van het verplichte examen dus (sterk) afnemen.
Daarnaast geldt het verbod van meervoudige vertegenwoordiging. Dat houdt in dat het een spelersmakelaar verboden is om voor twee partijen, die betrokken zijn bij dezelfde transactie, op te treden. Dit is anders indien de spelersmakelaar optreedt voor de speler én de kopende club (mits de uitdrukkelijke toestemming daarvoor van beide partijen is verkregen).
Verder – en de meest verstrekkende wijziging – is het salarisplafond dat wordt geïntroduceerd. Voortaan is het spelersmakelaars verboden om een hoger percentage over de commissie te berekenen, dan wat is vastgelegd in de FFAR. De hoogte van het percentage (dat kan liggen tussen 3 en 10 procent) is afhankelijk van twee factoren: wie de spelersmakelaar heeft bijgestaan en van het salaris van de speler."
Tot slot is een belangrijke wijziging dat klanten van spelersmakelaars – en dus ook spelers – voortaan de vergoeding van de spelersmakelaars rechtstreeks aan de spelersmakelaar betalen (het “de-klant-betaalt-principe”). Dit geldt echter alleen indien de speler minder verdient dan 200.000 USD per jaar.
Deze laatste verplichting strookt echter niet met het Nederlands recht, waarover later meer. In ieder geval staat vast dat met de FFAR de FIFA een nieuwe koers inzet en daarbij de benadering van de sector fundamenteel wijzigt.
Hiervoor werd al kort opgemerkt dat de verplichting van de speler om zijn spelersmakelaar rechtstreeks te betalen niet in overeenstemming is met het Nederlands recht. Op grond van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs in namelijk opgenomen dat geen vergoeding (voor arbeidsbemiddeling) wordt bedongen van de werkzoekende.
Dat zal de KNVB stof tot nadenken geven. De KNVB is immers lid van de FIFA en daarmee (via het lidmaatschap) verbonden aan de reglementen van de internationale bond, waaronder de FFAR. Dit houdt in dat de FFAR dient te worden geïmplementeerd in de reglementen van de KNVB, waarbij geldt dat de FFAR een minimum standaard is. De mogelijkheid om daarvan af te wijken, is dus beperkt.
Hoe de KNVB dit gaat oplossen, samen met de implementatie van de andere wijzigingen, houden wij in de gaten.
Dat de FIFA de spreekwoordelijke handschoen om deze bijzondere sector te reguleren weer oppakt, lijkt ons een goed besluit. Door op centraal niveau minimale standaarden te stellen, wordt de harmonisatie van de regulering in de sector bevorderd. Tegelijkertijd brengt de FFAR ook implicaties met zich mee, zoals de rechtstreekse betaling door de speler aan een spelersmakelaar. Verder is het de vraag of de FIFA dit keer wel voldoende middelen heeft om de sector te reguleren en met name om toezicht te houden om het naleven van de voorschriften. De tijd zal dat echter moeten uitwijzen. Wellicht een leuk idee voor een volgende afstudeerscriptie voor een rechtenstudent.
Dit is de tweede aflevering van een maandelijkse rubriek rond sport & recht door de specialisten van Vissers Legal.
Linda de Wit was werkzaam als advocaat bij Vissers Legal. Vissers Legal is in Nederland hét kantoor op het gebied van het Sport- en Ondernemingsrecht. Ze werken dagelijks met veel liefde voor atleten, sportbedrijven, verenigingen en overheidsinstanties, met één gezamenlijke passie: sport.
Foto boven artikel: Nattawit Khomsanit / Shutterstock.com
Lees ook deze eerdere bijdrage van Linda de Wit:
