Het plan om vanaf 2026 het verlaagde btw-tarief van 9 procent op cultuur, zoals theaters en musea, boeken, media en sport los te laten, gaat voorlopig niet door. De btw-verhoging blijft wel onderdeel van het Belastingplan, maar minister van financiën Eelco Heinen heeft een toezegging moeten doen dat die verhoging in de lente wordt teruggedraaid. Die ingewikkelde constructie was nodig om in de Eerste Kamer voldoende steun te hebben van CDA, ChristenUnie, SGP en D66.
Oppositiepartijen GL-PvdA, D66, CDA, ChristenUnie, SGP, Volt en JA21 vroegen het kabinet in de Tweede Kamer met een gezamenlijke motie een alternatief te vinden voor de btw-verhoging. Zo niet, dan dreigden deze partijen in de Eerste Kamer het gehele Belastingplan van het kabinet weg te stemmen. Na koortsachtig overleg tussen minister Heinen en de oppositiepartijen D66, CDA, ChristenUnie en SGP is voor een andere, onzekere, route gekozen. De vier partijen hebben afgesproken dat ze in de Eerste Kamer het btw-plan aan een meerderheid helpen, op voorwaarde dat de coalitiepartijen in samenspraak met partijen in de Tweede Kamer naar alternatieven gaan kijken.
Het idee is dan dat de btw-verhoging dan alsnog geschrapt kan worden in de voorjaarsnota, dus nog voordat de maatregel daadwerkelijk wordt ingevoerd. Dan moet dus nog wel een akkoord worden bereikt over een alternatief maatregelenpakket. De Volkskrant noemde deze politieke ruil een 'terugdraaibelofte' en berichtte dat de drie christelijke partijen en D66 in het debat "duidelijk maakten dat ze zich verantwoordelijk willen opstellen en op de stevige toezegging van Heinen durven te vertrouwen".
De minister staat bij het zoeken naar alternatieven wel direct voor een grote uitdaging. Verhoging van de btw zou een slordige 1,2 miljard euro opleveren en dat bedrag moet nu via alternatieve wegen in de staatskas stromen. Alleen het voornemen om de btw te verhogen op hotels en logies, lijkt staande te blijven.
Hoewel de btw-verhoging zeker nog niet definitief ongedaan is, regende het al positieve reacties vanuit de sport. Lodewijk Klootwijk, directeur- bestuurder POS: "We zijn heel blij met het besluit van de minister van financiën om naar een andere invulling te zoeken voor de omstreden btw- verhoging. Dit is goed nieuws voor de ruim 7 miljoen btw- belaste sporters. Het biedt ons mogelijkheid om mee te denken over oplossingen, maar geeft ons als sportondernemers ook de ruimte om ons te richten waar we goed in zijn: zoveel mogelijk mensen laten sporten en bewegen."
De plannen om het verlaagde btw-tarief op sport te schrappen, deden de afgelopen maanden veel stof opwaaien. NOC*NSF, maar ook de POS (Platform Ondernemende Sportaanbieders) spraken van een kaalslag en van de ‘bijl aan de wortel van de Nederlandse sportinfrastructuur’, wat zou leiden tot ‘ondermijning van de basis van het Nederlandse olympische en paralympische medaillesucces’. De voorgestelde maatregel was des te opmerkelijker omdat het huidige kabinet in haar programma ook expliciet zegt de preventieve werking van sport en bewegen te willen benutten: 'Preventie meer centraal, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen'.
Het plan om de btw op sport te verhogen, gold voor commercieel aanbod. Sportverenigingen zijn vrijgesteld van btw. Bonden, waaronder recent nog de KNLTB hier op Sport & Strategie, benadrukten echter dat ook de verenigingssport, die wel samenwerkt met commerciële partijen zoals leraren en andere professionals, niet buiten schot zou blijven. Bovendien zouden ook de prijzen van toegangskaarten voor zwembaden en ijsbanen fors stijgen.
Overigens zijn met deze ontwikkeling niet alle financiële zorgen van de sport voorbij. Zo gaan vooralsnog het terugschroeven van een groot aantal subsidies en een lagere afdracht voor de sport vanuit de kansspelen, gewoon door.
In de reactie van Marc van den Tweel, directeur NOC*NSF is dan ook voorzichtigheid te proeven: "Dit besluit is van groot belang om sport toegankelijk en betaalbaar te houden. Dat geldt ook voor het genieten van sport als toeschouwer. Maar hiermee zijn we er nog niet; er komen andere ingrepen aan die de basisfinanciering van de sport aantasten, met name voor het verenigingsleven en de topsport. Wij zullen dus alert blijven en steeds zichtbaar maken wat de gevolgen zijn van de kabinetsvoorstellen die de sport raken."
Foto: NOC*NSF