Eén van de probleempjes van de Winterspelen in Beijing is dat er in die omgeving helemaal geen sneeuw is. Dat is dan ook de reden dat er sinds enkele maanden een laag kunstsneeuw wordt aangelegd, omdat China er alles aan zal doen om dit sportevenement te doen slagen.

Smokkelsneeuw

Het is niet voor de eerste keer dat de organisatoren van de Winterspelen last hadden van een actueel tekort aan sneeuw, want in 1932 was dit probleem er ook al in Lake Placid. Daarom werden uit nabijgelegen gebieden de tekorten aangevuld via vrachtauto’s. Dat was weliswaar nog geen kunstsneeuw zoals nu, maar wel degelijk een menselijke ingreep, omdat de natuur zich niet aan het draaiboek hield. De politie legde deze sneeuwtransporten alleen heel snel weer stil, omdat douanebeambten hadden ontdekt dat er met dezelfde vrachtwagens ook flessen whisky werden gesmokkeld, verstopt onder talloze kuub smokkelsneeuw!

Vier jaar later stonden de sneeuwvervoerders klaar in het Duitse Garmisch-Partenkirchen, want de organiserende nationaalsocialisten lieten niets aan het toeval over tijdens hun olympische propagandafeestje, de generale repetitie voor de beruchte Zomerspelen in Berlijn. Het plaatselijke weerstation had vooraf uitgerekend dat er 73 % kans was op gunstig weer, maar toch was er altijd nog het gevaar op een warme föhn, waardoor de sneeuw zou smelten. Een speciale eenheid stond paraat, gerekruteerd uit de Rijksweer en de Arbeidsdienst.

Wintersportstunt

In 1980 organiseerde Lake Placid voor de tweede keer de Winterspelen, maar dit keer kregen de sneeuwsmokkelaars geen kans toen er wederom een gebrek aan sneeuw dreigde. Een maand voor aanvang werden tientallen miljoenen liters water onder hoge druk verspreid, vermengd met een gas, waardoor er kunstmatige sneeuw ontstond. “De wintersportstunt van de eeuw”, noemden ze het zelf.

Vanaf dat moment ontstond de zeer merkwaardige situatie dat het niet alsnog moest gaan sneeuwen, omdat de natuurlijke variant zich niet kon hechten aan de namaaklaag. Dan werden het twee verschillende sneeuwlagen zonder onderling contact, levensgevaarlijk voor olympiërs die met razende snelheden passeren. En inderdaad nam de natuur wraak door vlak voor de wedstrijden een enorme bak sneeuw over de bergen bij Lake Placid uit te strooien. Honderden werklieden moesten daarom de neerdwarrelende vlokken aantrappen.

Ecologische ramp

Die kunstsneeuw vol chemische rommel is natuurlijk zeer schadelijk voor de natuurlijke omgeving. Dat geldt voor Beijing, maar werd veertig jaar geleden al uitgebreid ter discussie gesteld in aanloop naar de Winterspelen in Calgary. Tot grote verbazing van zowel de internationale als Canadese skifederatie kozen de organisatoren namelijk Mount Allan uit als strijdtoneel, de natuurlijke omgeving van duizenden schapen. Het gebrek aan goede skipistes werd opgelost door hele stukken van deze berg op te blazen met dynamiet.

En dan was er nog een gebrek aan sneeuw, zodat er 17 miljoen gulden nodig was voor kunstsneeuwmachines, in onze tijd vergelijkbaar met een kleine vijftien miljoen euro. Een maand voor de openingsceremonie stonden die te bulderen in de bergen, overigens met hetzelfde gevaar als in Lake Placid: er moest daarna geen echte sneeuw vallen.

Als vanzelfsprekend waren al die explosies en chemische substanties zeer slecht voor de plaatselijke flora en fauna. In aanloop naar de Winterspelen van Calgary begonnen biologen en natuurbeschermers daarom een onderzoek naar de eventuele gevolgen, maar dat liep uit op één van de grootste nationale tragedies met maar liefst drie neergestorte vliegtuigen tussen 6 en 14 juni 1986. Het eerste toestel verdween met piloot Ken Wolff en bioloog Orval Pall, waarna een verkenningsvlucht, een zoektocht begon. Ook het tweede toestel verdween, zodat er nóg een reddingsoperatie nodig was. En ook dat vliegtuig stortte neer, met in totaal dertien doden.

De Winterspelen op deze berg gingen gewoon door, want voor dat evenement moet nu eenmaal alles wijken, desnoods met nagebootste omstandigheden. Het enige wat kunstsneeuw kan stoppen, is echte sneeuw.