Precies 75 jaar geleden was het begin van de Hongerwinter met uiteindelijk enkele tienduizenden dodelijke slachtoffers. Met name het westen van het land leed zwaar. In een stad als Amsterdam was er een enorm tekort aan voedsel.

Voetbalclub Heerenveen hoorde van deze vreselijke ellende en nodigde daarop tientallen jonge Amsterdamse voetballertjes uit om in Friesland aan te sterken. Ze waren allemaal lid van Ajax, Blauw-Wit, DWS of De Volewijckers. Het ging om 76 jongens, die allemaal zwaar ondervoed arriveerden om in de zomer van 1945 blakend van gezondheid weer terug te keren. Het was een prachtige vorm van voetbalsolidariteit in oorlogstijd.

Dankbaarheid

De Amsterdamse clubs waren natuurlijk zeer dankbaar. "Beste mensen uit Heerenveen", antwoordde een diep ontroerd DWS-bestuur, "jullie hebt prachtig werk gedaan. Niet medelijdend hoofdschuddend 'gekletst' over die arme Amsterdammertjes, maar jullie hebt iets gedaan, waarvoor wij jullie ten hoogste dankbaar zijn." Na de Bevrijding bleven er intensieve contacten bestaan tussen de Amsterdamse clubs en Heerenveen, al zijn die 75 jaar later natuurlijk wat zijn aangevreten door de tand des tijds

Toch is Ajax nog steeds niet vergeten hoe Heerenveen in de moeilijkste tijd uit zijn clubgeschiedenis de helpende hand heeft toegestoken. De Amsterdamse club heeft daarom door Vanessa de Gaay Fortman en Pim van Bezooijen een speciale film laten maken, waarin enkele hoofdpersonen van toen – inmiddels allemaal bijzonder op leeftijd – terugkijken op die winter in Heerenveen. De eerste vertoning in Amsterdam is al geweest; vrijdag volgt Heerenveen.

Anne Frank

Heel bijzonder is de bijdrage van Kees Loek vanuit de Verenigde Staten. De filmmakers maakten de lange reis om ook zijn herinneringen vast te leggen en zo vertelt Loek onder meer over zijn oudere broer Rijk, die overigens in Amsterdam bleef in de winter van 1944. Beide broers waren lid van Ajax, waarbij Kees in november 1943 voor de eerste keer in het clubblad werd vermeld. Van Rik weten we dat hij in augustus 1945 promoveerde van Adspirant naar Junior.

Loek toont in de film een klassenfoto van zijn broer, waarop ook Anne Frank staat. "Op het moment zelf wisten we niet eens wie Joods was of niet", zegt Loek nu. "We leerden snel…" Ook Bobby Philipsen staat op deze foto, de beste vriend van Rijk. Net als Anne Frank kwam hij nooit meer terug. Op één foto zien we zo de sporen van zowel Ajax als de Holocaust, door een merkwaardig toeval bij elkaar gebracht.

Rijk Loek werd later een bekende ijshockeyer. Broer Kees emigreerde in 1959 naar de Verenigde Staten.

Fotobijschrift: Klassenfoto van de 6e Montessorischool aan de Niersstraat in Amsterdam. Rijk Loek is de tweede jongen achter de meester, bij de kast. Anne Frank zit in het midden, precies twee hoofden achter het kind vooraan met die vier grote knopen. Weer twee plekken rechts van haar zit Bobby Philipsen. Foto: privécollectie Kees Loek.

Elke sport heeft rugnummers, maar zonder een naam zijn het slechts cijfers. In de rubriek Rugnummers duiken sporthistorici Jurryt van de Vooren en Micha Peters daarom wekelijks in bijzondere verhalen, prestaties en gebeurtenissen uit de sportgeschiedenis. Ook dit soort verhalen op maat voor je eigen sportorganisatie? Neem dan contact met Arko Sports Media voor de mogelijkheden.