Nederland stond op scherp in aanloop naar het wereldkampioenschappen wielrennen van afgelopen weekend, want het was op voorhand eigenlijk al vastgelegd dat Mathieu van der Poel zou winnen. Om de zege wat glans te geven, mochten er ook andere renners meedoen. Gelukkig houdt topsport zich niet aan voorbeschouwingen, maar kneedt die zijn eigen realiteit. Voorspellen blijft moeilijk, vooral als het de toekomst betreft.

Zo heeft Joop Zoetemelk na 34 jaar nog steeds geen opvolger als Nederlandse wereldkampioen en dat komt heel hard aan. En er is meer slecht nieuws, alhoewel niemand het door heeft. Het is tenslotte nóg langer geleden dat Nederland in hetzelfde jaar zowel bij de mannen als de vrouwen de wereldtitel won. Annemiek van Vleuten begon zaterdag goed, maar deze dubbelslag bleef ook dit jaar uit.

Eerste Nederlandse dubbelslag

Het is een mooie Triviantvraag, als de allesbeslissende finalevraag van een pubquiz over wielrennen: hoe vaak wonnen Nederlandse wielrenners in één jaar de wereldtitel bij de mannen én de vrouwen? Er zijn bonuspunten te verdienen voor de goede namen, waarbij de kans groot is dat de meeste deelnemers bij het horen van het jaartal wél de mannelijke wereldkampioen weten, maar die bij de vrouwen dan weer niet.

Wel, tot nu toe kende Nederland twee keer zo’n dubbelslag. De primeur was in 1975 met Tineke Fopma op zaterdag en Hennie Kuiper op zondag. Het was een droomweekend voor de Nederlandse wielersport met zelfs een drieslag, omdat André Gevers ook nog eens de sterkste was bij de amateurs. "Het ongelofelijke was gebeurd", jubelde NRC Handelsblad in het sportkatern. "Hennie Kuiper had de kroon gezet op een Nederlandse feestweek in de Belgische Ardennen. Na de toevalstreffer van Tineke Fopma en de machtsgreep van André Gevers bij de amateurs volgde goud voor Kuiper bij de grofs. Alle drie te vergeven individuele wegtitels bij dit wereldtoernooi naar één land. Een unicum in de geschiedenis van de jubilerende (75-jarige) internationale wielrenunie."

In de rest van de krant werden Kuiper en Gevers uitgebreid beschreven, maar voor Fopma was er geen aandacht meer. Hoe dan ook: het eerste WK wielrennen met een Nederlandse dubbelslag was in 1975.

Feest in Valkenburg

De tweede dubbelslag, en nog steeds de laatste, was in 1979, nota bene in eigen land. In Valkenburg eindigden Jan Raas en Petra de Bruin als eersten. De Bruin, pas zeventien jaar oud, had het wel bijna verpest door al vóór de eindstreep de zege te claimen. "Met een laatste uit wanhoop geboren sprint drong de Belgische Jenny de Smet zich naast de Nieuwkoopse die al met geheven armen haar jubel demonstreerde", aldus De Volkskrant. "Een finishfoto was het gevolg die evenwel toch in het voordeel van Petra de Bruin besliste." Meteen na de streep crashte De Smet ook nog.

Bondscoach Cor Blijster had met wanhoop toegekeken: "Ik waarschuw de meisjes altijd: juich nooit voor je over de meet bent." De Bruin: "Ik was ook zó blij. Ik heb er tenminste weer van geleerd." Het werd nog mooier met een gelukstelegram van koningin Juliana en prins Bernhard, één voor De Bruin en één voor Raas.

Zo is die laatste Nederlandse dubbelslag op het WK wielrennen alweer veertig jaar geleden, zes jaar verder terug dan de wereldtitel van Joop Zoetemelk. En er is niemand die weet hoe lang we moeten wachten op de opvolgers van De Bruin en Raas, want voorspellen blijft moeilijk, vooral als het de toekomst betreft.

Foto: CC / Nationaal Archief

Elke sport heeft rugnummers, maar zonder een naam zijn het slechts cijfers. In de rubriek Rugnummers duiken sporthistorici Jurryt van de Vooren en Micha Peters daarom wekelijks in bijzondere verhalen, prestaties en gebeurtenissen uit de sportgeschiedenis. Ook dit soort verhalen op maat voor je eigen sportorganisatie? Neem dan contact met Arko Sports Media voor de mogelijkheden.