De vergeten plannen voor een tweede Paralympische Spelen in Nederland

De Paralympische Spelen 1992: het grootste event in de gehandicaptensport dat Nederland nooit heeft gehad

De European Para Championships vinden van 8 tot 20 augustus plaats in Rotterdam. In de jaren tachtig overwoog deze stad nog om zich kandidaat te stellen voor de organisatie van de Paralympische Spelen van 1992.

Bij de European Para Championships worden tien verschillende Europese kampioenschappen tegelijk georganiseerd. Er zijn zo’n 1500 deelnemers op dit nieuwe evenement, dat vanaf deze eerste editie elke vier jaar zal worden gehouden.

Het is niet voor de eerste keer dat ons land een groot internationaal sportevenement organiseert voor mensen met een beperking. De eerste keer was al in 1928, toen meteen na de Olympische Spelen ook de Doven Olympiade in Amsterdam werden gehouden, nu de Deaflympics.

De Paralympische Spelen van 1980 waren dan weer in Arnhem, nog steeds de enige keer dat dit in ons land is geweest. Er waren daar bijna 2000 sporters, net iets meer dan er deze maand in Rotterdam worden verwacht. En dan waren er in Assen in de zomer van 1990 de Wereldspelen, voluit het Wereldkampioenschap en Spelen voor gehandicapten. Ruim 2200 sporters uit 45 landen kwamen daarvoor naar Drenthe.

Paralympisch bid

Wat dan weer is vergeten, is dat er plannen zijn geweest om de Paralympische Spelen nóg een keer naar Nederland te halen. Ook Rotterdam had daarvoor belangstelling.

Halverwege de jaren tachtig stelde Amsterdam zich kandidaat voor de Olympische Spelen van 1992. Deze campagne liep uit op een enorme teleurstelling, want al in de eerste stemronde vloog de stad eruit. Het is nog steeds één van de meest pijnlijke affaires voor de Nederlandse sport, waarna iedereen elkaar beschuldigde van de verantwoordelijkheid voor de afgang.

Een onderdeel van die mislukte campagne was de kandidatuur voor de Paralympische Spelen, die dan ook naar Nederland moesten komen. Er werden 3500 sporters verwacht, waarmee dit evenement groter zou zijn dan Arnhem 1980 en Assen 1990. Acht steden hadden hier belangstelling voor, omdat Amsterdam dit zelf niet wilde doen. Amersfoort, Arnhem, Assen, Eindhoven, Haarlem, Hengelo (O), Rotterdam en Utrecht hebben deze mogelijkheid onderzocht.

Eindhoven

Eindhoven was een belangrijke kandidaat, dat in januari 1986 zijn plannen presenteerde. Er was een begroting van 17,5 miljoen gulden. Ongeveer de helft moest door de rijksoverheid en het bedrijfsleven worden betaald. Voor de verkoop van rechten werd bijna zeven miljoen gulden verwacht. De gemeente zelf wilde zich voor ruim twee miljoen garant stellen. Ook toonde ze zich bereid om gratis goederen en diensten te leveren.

De sporters moesten worden ondergebracht op twee verschillende plekken in de stad. Het Paralympisch Dorp was bedacht op de Generaal-Majoor de Ruyter van Steveninckkazerne in Oirschot, op vijf kilometer van de wedstrijdlocaties. De militairen konden zorgen voor de bewaking.

Haarlem

Ook de gemeente Haarlem deed een uitvoerig onderzoek, dat in het Noord-Hollands Archief wordt bewaard. Uit een schets blijkt dat er werd gekeken rond bestaande locaties, zoals de voetbalclubs EDO en Haarlem, het Pim Mulierstadion en het Sportfondsenbad in Beverwijk. In juni 1986 was er een bezoek van een toetsingscommissie om te zien of de mogelijkheden in deze stad wel voldoende waren.

Ondertussen gooide Assen alles in de strijd met alleen al voor de promotiecampagne een budget van 150.000 gulden, in onze tijd vergelijkbaar met ruim 130.000 euro. Rotterdam had zich inmiddels al teruggetrokken als kandidaat.

Uiteindelijk wees de Nederlandse Invaliden Sportbond de stad Hengelo aan als de Nederlandse kandidaat, wat natuurlijk pas serieus zou worden als Amsterdam de Olympische Spelen van 1992 zou krijgen. Dat gebeurde alleen niet, waarmee het complete Nederlandse bid verviel. En zo zijn de Paralympische Spelen van 1992 het grootste gehandicaptensportevenement dat Nederland nooit heeft gehad.

Fotobijschrift: De 60 meter rolstoelrace voor dames tijdens de 'Olympische Spelen voor gehandicapten' in 1980 op Papendal. Foto: Croes, Rob C. / Anefo, Nationaal Archief (CC0).

Lees ook dit interview met toernooidirecteur Jeroen Straathof over de European Para Championships: