Nederland werd in de jaren dertig zwaar getroffen door de economische crisis. Voor de sport was het desondanks een goede tijd, want door het hele land werden sportterreinen aangelegd als werkverschaffingsproject. Een snelle inventarisatie leert dat dit in minstens vijftig steden en dorpen gebeurde – van Arnhem tot Appingedam en van Zandvoort tot Zutphen.

Ook het Wagener Stadion in het Amsterdamse Bos was zo’n project, bedoeld voor hockeyclub Amsterdam dat was verbannen uit het Olympisch Stadion. "Onze toestand was bijna hopeloos", zei clubvoorzitter Joop Wagener zelfs. "Wij dachten reeds aan terreinen bij Haarlem of in ’t Gooi."

De eerste keer dat over hockeyvelden werd gesproken in het Boschplan – zoals het toen nog heette – was in 1932 in Het Algemeen Handelsblad: "De georganiseerde sport worde bevorderd door het aanleggen van voetbal-, korfbal-, hockey-, cricket- en tennisterreinen.’ Vijf jaar later werd definitief besloten een hockeystadion te bouwen. ‘De inrichting heeft men zich zoodanig gedacht,’ aldus De Telegraaf, ‘dat er ten eerste een geheel apart hockey-stadion zal verrijzen, plaats biedende aan circa zes duizend personen, terwijl voorts nog vier groote hockey-terreinen aangelegd zullen worden, die des zomers één cricketveld zullen vormen!"

Het budget was 342.000 gulden – in onze tijd vergelijkbaar met ongeveer 3,2 miljoen euro. Zo werden 37 mensen een half jaar aan het werk gezet, maar daar was het communistische gemeenteraadslid Leen Seegers het niet mee eens: "Waarom laat men hockeyvelden in werkverschaffing uitvoeren? Hockey is een luxe-sport.’ De rest van de gemeenteraad ging wél akkoord, waarna tijdschrift Revue der Sporten in 1938 met het voorstel kwam om het nieuwe stadion te vernoemen naar Joop Wagener: "Het is voor 90% zijn werk." Na de dood van de clubvoorzitter in februari 1947 is dit inderdaad gebeurd.

Een vierlandentoernooi als mini-EK

Maar in oktober 1938 moest het hockeystadion eerst nog geopend worden. Daarbij kwam dat de hockeybond 40 jaar bestond. Zo werd met een vierlandentoernooi zowel de opening als het jubileum gevierd, waarbij Nederland het opnam tegen Duitsland, België en Frankrijk.

Dit evenement werd door de toenmalige hockeywereld beschouwd als een officieus Europees Kampioenschap, 32 jaar voordat het eerste officiële EK werd gespeeld! Nederland – Duitsland was vooraf de droomfinale en die kwam er ook nog. De wedstrijd eindigde alleen in ruzie, omdat niemand vooraf had nagedacht wat er moest gebeuren bij gelijkspel.

Natuurlijk werd het toen 2-2 en werden er tot op het veld onvriendelijke discussies gevoerd. Verlengen! Strafballen! Loting! Voor de lieve vrede werd zowel Nederland als Duitsland als winnaar aangewezen.

Bescheiden en terughoudend

In de Deli Courant stond toen: "Met een gelijk spel (2-2) kon het machtige Duitsche team bedwongen worden en volgens de lezing van onze achterspelers kregen de Duitschers met dit resultaat feitelijk iets meer dan hun toekwam, omdat het doelpunt waarmede de gasten zich in de tweede helft een 2-1 voorsprong wisten te verschaffen, met den verkeerden kant van den stok gescoord zou zijn geworden." Kijk, de Duitsers hadden weer eens geluk, toen al.

De Deli Courant zag het anders: "Alhoewel we geen oogenblik aan de sportieve opvattingen van onze menschen twijfelen, schenkt ons, gezien het aspect van den strijd, de thans verkregen uitslag meer bevrediging, dan wanneer Holland in deze ontmoeting als overwinnaar uit het strijdperk was getreden."

Er was volgens de krant helemaal niets mis met een gelijkspel: "De verdeeling der punten was volgens ons dan ook het enige en beste resultaat."

Fotobijschrift: Het Wagener Stadion in 1941. Foto: Stadsarchief Amsterdam.