Opgehoopte massa’s
Wat dan weer wél van belang is voor de sportgeschiedenis is dat er filmbeelden werden gemaakt, die we nog steeds hebben. Daardoor zien we nu dat het inderdaad erg druk was rond het veld, zowel op de tribunes als meteen naast de lijn met opgehoopte massa’s. Nog mooier is dat de camera op een hoog standpunt stond, zodat we een uniek beeld krijgen van zowel de sfeer als de directe omgeving van het HVV-veld.
Dankzij de filmmakers was de wedstrijd overigens twintig minuten te laat begonnen, want iedereen wilde in beeld. Sparta-supporter en sportjournalist Doe Hans ergerde zich er dood aan in zijn column in De Sportwereld, maar als kijkers van 2022 zijn we heel blij dat we daardoor al die supporters en spelers van honderd jaar geleden kunnen zien. Dichterbij de twee grootste voetbalclubs van honderd jaar geleden kunnen we simpelweg niet meer komen.
Dankzij de column van Doe Hans weten we ook nog dat het wemelde van de helden uit de begintijd van het Nederlandse voetbal. "De figuren uit dat oude tijdperk hebben thans reputaties in de maatschappij", schreef Hans, "hun haren grijzen, hun buikjes bollen op en ze beschikken over een in eer-en-deugd opgegroeid kroost. Ik zie die reuze-spelers uit m’n jongensjaren thans keurig gekleed, als prentjes uit een prijscourant van Peek en Cloppenburg, op Wassenaar, met veelbelovende kinderen en mollige vrouwen achter zich."
Deze gemene analyse vatte wel goed samen wat er honderd jaar geleden gebeurde in Den Haag. Bij elkaar stond er weliswaar heel veel geschiedenis in en op het veld met maar liefst vijftien landstitels en tientallen beroemde voetballers van weleer, maar HVV zou die prestatie nooit meer herhalen. Sparta deed dat nog wel één keer, maar pas in 1959.
De toekomst van het voetbal in 1922 lag bij clubs als Ajax, Feyenoord en Go-Ahead uit Deventer. Deze filmbeelden markeren daarom het einde van het eerste tijdperk van het Nederlandse voetbal, het tijdperk van HVV en Sparta.
