Het sportverenigingsleven in Nederland is sinds maart 2020 in de greep van het coronavirus. Verenigingen moesten tijdelijk de deuren sluiten om verspreiding van het virus te voorkomen en leden konden niet meer fysiek aanwezig zijn op de club. Hieruit ontstond het gevoel bij vele verenigingen om zich in te zetten voor de leden en hen online op te zoeken met behulp van onlineactiviteiten. Niet alleen het behouden van de sociale verbinding met hun leden was hierbij de motivatie, maar ook de angst voor het terugvragen van de contributie door leden speelde mee. De online-initiatieven en activiteiten schoten als paddenstoelen uit de grond, de ene na de andere vernieuwende activiteit werd bedacht.

Tijdens de coronacrisis onderzochten Robin van Gorp en Tim Bouw van Fontys Economische Hogeschool (SPECO Sportmarketing) met hun afstudeeronderzoek hoe deze ontwikkelde initiatieven konden bijdragen aan de bouw van een online community en zo het clubgevoel onder leden kon versterken. Dit onderzoek vormt een onderdeel van het door SIA/KIEM gefinancierde innovatieproject onder leiding van SPECO-docent/onderzoeker Nanny Kuijsters ‘online community’s in de georganiseerde sport’.

Het aanbod van de onlineactiviteiten moest aansluiten bij de wensen en behoeften van de leden, het ledenbestand is bij elke vereniging uniek en een vereniging bestaat uit verschillende groepen. Elke vereniging heeft leden waarbij presteren het doel is, maar ook leden waarbij gezelligheid het doel is. Of beiden. Deze groepen verwachten allemaal iets anders van een vereniging en hier hebben verenigingen op in proberen te spelen. Er ontstonden combinaties van online activiteiten waarbij naast sportieve, ook vermakelijke activiteiten werden aangeboden. Op deze manier werden beide groepen bediend.

Online interactie sleutel tot succes

Het onderzoek onder de leden van de verenigingen laat zien dat de sociale band tussen leden ook online wordt onderhouden en niet meer alleen op de vereniging. De tijdens de coronacrisis uitgevoerde online initiatieven van verenigingen hebben aantoonbaar deze sociale verbinding versterkt, hierbij zijn online activiteiten die gericht zijn op deelname, relevantie en sociaal netwerk het effectiefst geweest. Het onderzoek van Robin van Gorp en Tim Bouw heeft dan ook laten zien dat het online actief zijn van een vereniging, de sociale verbinding op de vereniging versterkt. WhatsApp is hierin een populair en groeiend communicatiemiddel binnen de vereniging. Via WhatsApp is het mogelijk om op een snelle en makkelijke manier informatie te verspreiden binnen de vereniging.

Door de informationele functie die een WhatsAppgroep invult op dit moment, lijkt deze vorm van communicatie door de vereniging op de lange termijn de vervanger te worden van e-mail. Daarnaast bieden andere online kanalen ook praktische functies aan voor het verspreiden van informatie. Alle groepen binnen de vereniging zijn gebaat bij een snelle informatievoorziening omtrent clubzaken. Een hoop verenigingen zijn hiervan op de hoogte en houden de leden up-to-date via korte berichten op social media of via nieuwsbrieven. Maar een hoop verenigingen zijn hiervan ook niet op de hoogte. Het onderzoek toonde aan dat leden het fijn vinden om te weten wat er op de club speelt, zeker ten tijde van het coronavirus.

Online verbinder tussen club en lid

Sociale-mediakanalen, zoals Facebook en Instagram, zijn populair binnen de verenigingen. Jongeren, maar ook steeds meer ouderen, zijn voorstander van de snelle- en visueel aantrekkelijke content die sociale media ons voorschotelt. Met deze informatie lijkt een online community voor je vereniging via social media de perfecte online verbinder tussen vereniging en lid. Uit het onderzoek is gebleken dat een vereniging die actief is, consistent is en een online strategie heeft binnen deze online community, de betrokkenheid en het clubgevoel onder de leden versterkt. De conclusie van het onderzoek dat Robin van Gorp en Tim Bouw hebben gedaan naar het effect van een online community is daarom: een online community draagt bij aan de sociale verbinding, het participeren in de sport, het relevant blijven van de vereniging en het vermaken van de leden.

Robin van Gorp en Tim Bouw zijn afstudeerders bij SPECO Sportmarketing aan Fontys Economische Hogeschool in Tilburg en student-assistent bij de SPECO Kenniskring, die namens NOC*NSF onderzoek hebben gedaan naar virtual community building bij Nederlandse sportverenigingen.