De Eredivisie CV nam ongeveer een jaar geleden het initiatief om het roken te weren, als onderdeel van het project ‘Vol Stadion’. ‘We hebben onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om stadions aantrekkelijker te maken voor een breder publiek’, aldus Marc Rondagh, Business Development Manager. "Hoe beleven families, jonge gezinnen en kinderen een bezoek aan wedstrijden? Hoe gastvrij is een stadion en op welke punten kan dat beter?"

De achttien clubs uit de Eredivisie toonden zich ingenomen met de strekking van het project. Er werd opdracht gegeven om een plan van aanpak uit te werken. "Eind vorig jaar is een werkgroep samengesteld. De Hartstichting is er meteen bij betrokken, maar ook de FBO(Federatie van Betaald Voetbal Organisaties, red) vanwege de juridische aspecten en de Eerste Divisie, in verband met gedegradeerde en gepromoveerde clubs", aldus de toelichting van Marc Rondagh.

Gekeken naar Premier League

Vorige maand werd het uitgewerkte plan van aanpak voorgelegd aan het collectief van de betaalde clubs en algeheel goedgekeurd. Komend seizoen geldt daarbij als een overgangsjaar, zoals Marc Rondagh het aangeeft. "De clubs hebben nu de gelegenheid om het rookverbod kenbaar te maken onder de supporters. De stewards dienen op dit gebied te worden opgeleid, indien mensen toch nog roken op de tribunes. We hebben ons georiënteerd in Europa, waar competities als de Premier League deze maatregel al eerder invoerden. We hebben de gevolgen geïnventariseerd en die blijken eerder positief dan negatief."

Evenementen locatie

In eigen land kunnen ook Ajax, Vitesse en Almere City het voornamelijk positieve effect van het rookverbod beamen en bevestigen. In de stadions van deze drie clubs is roken al eerder taboe verklaard. Vitesse had daarbij de primeur: sinds 2007, simpel omdat de Gelredome officieel werd aangemerkt als een locatie voor evenementen, waardoor een rookverbod wettelijk is bepaald.

Een seizoen later verbande ook de Amsterdam Arena, met net als in Arnhem een dak dat dicht kan, het roken bij alle activiteiten. Zowel de Arena als Ajax, en ook de KNVB bij interlands, steunden dit besluit van de overheid. Volgens de clubleiding vloekt roken sowieso vin een sportomgeving. Dak open of dicht was daarbij niet relevant. In hetzelfde stadion mocht roken al niet meer sinds mei 2006 in de (kinder-)vakken 401, 402 en 410, de koninklijke loge en het personeels-vak. Ondertussen is ook het hele trainings-/jeugdcomplex rookvrij.

Jeugd beschermen

Vanuit de Eerste Divisie confronteerde Almere City zomer 2018 de fans met een compleet rookverbod binnen de muren van het Yanman Stadion. Mede om de eigen jeugd op de Academy te beschermen tegen deze ongezonde gewoonte, werd het aansteken van een sigaret, sigaar of pijp niet meer getolereerd. Wie dat toch niet gedurende een wedstrijd denkt vol te houden, kan en mag op twee plekken buiten de omheining terecht voor het bevredigen van zijn verslaving. En net als bij Ajax en Vitesse had het strikte verbod geen enkele invloed op de verkoop van (seizoen)kaarten. Het was wel even wennen voor het publiek, maar bij een overtreding bleek een waarschuwing van een steward voor de zondaar veelal afdoende. In Amsterdam werden wel al enkele overtreders uit het stadion verwijderd, nadat ze de oproep van de stewards hardnekkig hadden genegeerd.

Bijdrage aan rookvrije generatie

Bij PSV mag vanaf 1 juli niet meer gerookt worden rond het veld. Voor openbare ruimtes in het Philips Stadion en het jeugd-vak was dat al lang verboden, evenals op het trainingscomplex De Herdgang. De club uit Eindhoven kondigde dit voornemen al anderhalf jaar terug aan en loopt zodoende een seizoen voor op de overige bvo’s. Niet bedoeld als schreeuw om extra aandacht, maar nadrukkelijk ingegeven door de wens een zinnige bijdrage te leveren aan een rookvrije generatie. De directie pleitte in het recente verleden reeds voor invoering in de hele bedrijfstak, maar kreeg toen nog niet voldoende bijval.

Preventie-akkoord

Ofschoon de KNVB van meet af aan op de hoogte was van het rookverbod bij de profclubs, kan het amateurvoetbal dit goede voorbeeld pas vier jaar later volgen, omdat de KNVB zich als bond dient te schikken naar het beleid van NOC*NSF. Vorig jaar november sloot de sportkoepel het zogenoemde preventie-akkoord met de bonden, met als doel het tegengaan van roken, en het aanpakken van overgewicht en problematisch alcoholgebruik op alle sportaccommodaties in het land. Om dat gelijktijdig te laten gebeuren, kost tijd met 76 bonden.

De sigaret verdwijnt

Het roken in topsport lijkt stilaan daadwerkelijk uitgestorven. Voor zover bekend kunnen de clubs geen kopie van het vroegere fenomeen, de met een sigaret tussen de lippen geknelde international, aanbrengen of benoemen. Bij Vitesse liet Theo Janssen een tijdje die reputatie openlijk herleven, maar de voormalige liefhebber van af en toe een biertje en een sigaretje is gestopt en straalt als hoofdtrainer van de selectie onder negentien de juiste inspiratie uit voor de nieuwe lichting van beloftes. En in België trok Radja Nainggolan zich niets aan van alle kritiek op zijn uitspraak dat hij met een gerust gemoed rookt en drinkt, maar de huidige speler van Internazionale verspeelde daarmee wel zijn uitverkiezing naar het WK van 2018 in Rusland.

Foto: Ververidis Vasilis / Shutterstock.com