De bitterbal hoeft de kantine niet uit te worden gejaagd

Het is niet dagelijks dat je een tweevoudig Olympisch medaillewinnares (goud en brons) spreekt. En hoewel de 123 interlands van Marjolein Bolhuis-Eijsvogel (58) alweer even achter haar liggen, werkt en spreekt ze als manager Gezonde Omgeving en Publiek Private Samenwerking voor JOGG, met dezelfde intrinsieke motivatie waarmee ze hockeyde. "Zo deed ik mijn werk als fysiotherapeut en als directeur voor Spieren en Spieren ook. Zo leef ik, dat ben ik! Voldoende bewegen en gezondheidspreventie zijn sowieso natuurlijke onderwerpen voor mij."

JOGG zet zich met het initiatief Team:Fit in voor een gezondere sportomgeving, onder andere door het aanbod van eten en drinken in sportkantines en -accommodaties gezonder te maken. Ook is er aandacht voor beleid op het gebied van roken en alcohol. Verenigingen en accommodaties gaan, ondersteund door een Team:Fit-coach, zelf aan de slag met een team van gemotiveerde ouders en vrijwilligers. Team:Fit werkt hierbij samen met verschillende partners en experts die verenigingen kunnen helpen met hun kennis en kunde.

Weerbarstig

Zes jaar geleden ging Team:Fit van start met het begeleiden van sportverenigingen. Anno nu staat de teller op 1700 deelnemende verenigingen. "En dat is mooi", zegt Bolhuis, "maar de werkelijkheid is ook weerbarstig, want er zijn dus ook heel veel sportclubs die zich nog niet hebben aangesloten." Dat heeft er vooral mee te maken dat nieuwe dingen nu eenmaal tijd kosten, 'men' doorgaans niet van verandering houdt en dat het thema waar Team:Fit voor staat, de gezondere sportomgeving, sowieso een belangrijker onderwerp moet worden in de sportwereld.

Bolhuis: "Het besef van: 'zo kan het niet meer, we gaan er nu mee aan de slag!', moet er in de sportwereld nog meer komen. De sport moet een gezonde omgeving gaan omarmen, er helemaal voor gaan staan. Van NOC*NSF tot aan de sportverenigingen. Vanuit JOGG leggen we het initiatief Team:Fit bewust niet op bij de clubs, daar zijn we als Nederlanders ook niet zo goed in. De sportverenigingen moeten zelf de eerste stap willen zetten en wij komen hen dan graag helpen. We zijn, vind ik, eigenlijk een cadeautje voor jouw club. Dat aspect moet nog beter onder de aandacht worden gebracht."

Lokale aanpak

Een gezonde jeugd, dat wil iedereen. Om bijvoorbeeld gemeenten, scholen en sportverenigingen te helpen om dit voor elkaar te krijgen, werkt JOGG met de JOGG-aanpak. Deze aanpak focust op gezonde voeding, genoeg bewegen en goed slapen, door het toepassen van praktische, tactische en strategische voorwaarden; van het creëren van politiek-bestuurlijk draagvlak, tot het monitoren en evalueren van je activiteiten. Deze voorwaarden worden samen met inwoners, bestuurders en professionals uit de gemeente in de praktijk gebracht: in de leefomgevingen van jongeren. Sport is één van de omgevingen. Sporten is leuk en iedereen mag meedoen. Van voetbal en tennis tot dansen en zwemmen. Tijdens de pauze staat er altijd water voor je klaar en na een wedstrijd zet je je tanden in een gezonde hap. Net als je trainers, supporters en sporthelden.

Spits

Sinds 2014 werkt Team:Fit samen met meerdere sportbonden, zoals de KNVB, KNLTB, KNKV, KNZB en de Atletiekunie. Bolhuis-Eijsvogel: "En we werken goed samen met onze JOGG-gemeenten, waardoor we ook lokaal verenigingen en organisaties enthousiast weten te maken." In zowel het Preventie- als Sportakkoord staat, dat sportbonden een rol hebben en verantwoordelijkheid moeten nemen in het gezonder maken van de sportomgeving. Bolhuis-Eijsvogel zit daarom namens JOGG regelmatig om tafel met NOC*NSF om over gezonde voeding te praten. Ook samenwerking op het gebied van roken en alcohol komt daarbij aan bod. De Team:Fit-coaches kunnen, in nauwe samenwerking met ANR en Trimbos/St Jeugd & Alcohol, verenigingen namelijk ook op deze thema’s ondersteunen.

"Er zijn verenigingen die nog niet openstaan voor verandering. Ik vind dan ook dat sportbonden hun communicatiekracht nog meer kunnen inzetten om de boodschap te verspreiden"

Marjolein Bolhuis-Eijsvogel - JOGG

Overal is die samenwerking gelegd om uiteindelijk iedereen proberen mee te krijgen. "Ik heb weinig geduld, maar dat moet ik soms wel hebben", zo zegt Bolhuis-Eijsvogel. "Ik stond vroeger spits en wilde altijd vooruit om te scoren. Maar ik realiseer me dat dit soort issues soms om geduld vragen. Er zijn verenigingen die nog niet openstaan voor verandering. Ik vind dan ook dat sportbonden hun communicatiekracht nog meer kunnen inzetten om de boodschap te verspreiden. En wij verzorgen presentaties en inspiratiesessies in samenwerking met NOC*NSF. Zo zorgen we er samen voor dat mensen meer en meer bewust worden van het belang van een gezonde sport."

Cliché

Het liefst zou Bolhuis-Eijsvogel nog meer gas geven om zo nog meer aandacht te genereren. En zo alle partijen de juiste kant op te krijgen. "Zelfs wanneer iedereen een gezonde sportomgeving belangrijk en urgent vindt, kost echte verandering tijd. Dat is een cliché, maar wel waar. We zijn een beweging in gang aan het zetten, zo voelt dat." En nee, om daar nu een etiket van tijd op te plakken, dat gaat niet. Bolhuis-Eijsvogel: "Wat wij graag willen, is een duurzame en structurele verandering. Daarom moeten we lang zaaien, om tot een duurzame oogst te komen. Aan alleen veranderingen op de korte termijn hebben we niets. Er moet blijvend iets veranderen in kantines en langs sportvelden. De verandering moet uiteindelijk worden geborgd in de sport."

"Op dit moment werkt Team:Fit samen met 1700 sportverenigingen en -accommodaties. In 2025 willen we 4500 gezonde sportkantines hebben gerealiseerd. En natuurlijk zien we het liefst dat uiteindelijk elke kantine een gezonde kantine is... Mijn oproep aan verenigingen is ook: wees nou vooral niet bang. De bitterbal en het biertje hoeven er in de gezonde kantine echt niet uit. We willen dat er óók gezond voedsel en drank in de kantine beschikbaar is. Zodat je hier ook voor kunt kiezen. Het is nu eenmaal zo, dat hoe meer gezond aanbod we zien, hoe meer we er ook van eten en drinken. Maar dan moet het wel zichtbaar zijn. Nu is het aanbod vaak alleen nog ongezond."