Sportverenigingen leunen voor het grootste deel op vrijwilligers om de kantine te runnen. De kennis en de ervaring die nodig is om te voorkomen dat alcohol in een kantine bij 18-minners terecht komt, kan verbeterd worden. Bovendien is de controle op leeftijd lastig als hele teams overwinningen vieren of nederlagen weggespoelen met alcohol en niet duidelijk is wie voor wie bestelt. Omdat VWS en NOC*NSF namens de sport problematisch alcoholgebruik willen tegengaan en een gezonde sportomgeving nastreven, is er meer aandacht nodig voor een verantwoord alcoholbeleid in de sportkantines en op sportevenementen.

Vrijwilligers een handje helpen

Staatssecretaris Paul Blokhuis: “Naleving van de leeftijdsgrens voor alcohol moet echt beter in sportkantines. Sportclubs erkennen dat ook en ik snap heel goed dat het in de praktijk niet zomaar even is geregeld. Voor de meeste sportclubs is het al een hele klus om überhaupt voldoende vrijwilligers te vinden voor de kantine. Daarom gaan we clubs en hun vrijwilligers hierbij een handje helpen met mooi hulpmateriaal. Samen krijgen we het voor elkaar dat NIX18 ook in de kantine de gezonde, sportieve standaard is.”

Gratis cursus

Voorzitter Anneke van Zanen-Nieberg van NOC*NSF: “Met en namens de sportbonden willen we Nederland gezonder maken. Daar hoort het terugdringen van overmatig alcoholgebruik onder jongeren bij, door de naleving van de leeftijdgrens te verbeteren. Om barmedewerkers van sportkantines te leren om verantwoord alcohol te schenken bieden we als NOC*NSF een speciale gratis e-learning cursus aan over ‘Verantwoord alcohol schenken’ (ook wel bekend als IVA). Daarin leren ze reageren in lastige situaties en vooral hoe zij kunnen voorkomen dat er alcohol wordt geschonken aan minderjarigen of dronken personen. Met NIX18 doen we daar nog een schepje bovenop.”

Sportkantines scoren het slechtst

Het alcoholverbod voor minderjarigen wordt in sportkantines slechter nageleefd dan in andere horeca en in winkels. Uit onderzoek in opdracht van VWS bleek dat in 2020 75% van de gevallen minderjarigen in sportkantines toch aan alcohol kunnen komen. Daarmee hebben kantines het laagste nalevingspercentage van alle verkoopkanalen. Bij slijterijen lukte het minderjarigen bijvoorbeeld maar in 33% van de pogingen om alcohol te kopen, in supermarkten bij 40% van de pogingen.

NIX18. Wel zo sportief

Speciaal voor de campagne is een toolkit met hulpmaterialen ontwikkeld, waarmee alle sportverenigingen in Nederland hun kantine kunnen transformeren tot een ‘Club van NIX’. Die bevat stickers en linten in de vorm van sportlijnen, posters en bierviltjes met teksten als ‘NIX is de afspraak’, ‘Pak alvast je ID’ en ‘Deel geen alcohol onder de 18’, steeds gevolgd door de slogan ‘NIX18. Wel zo sportief’. Die leuzen staan ook op een speciale draagtray voor fris of alcoholhoudende dranken. Daarnaast zijn er stickers die barpersoneel eraan herinneren om te vragen naar leeftijd of ID.

Voor het kantinepersoneel is er ook een leeftijdschecker die ze als een tapruiter aan de tap kunnen hangen. Aan de ene kant wordt klanten gevraagd alvast hun ID te pakken, aan de andere kant kan het personeel zien welke geboortedatum die dag de leeftijdsgrens voor het schenken van alcohol is. Verder krijgen verenigingen posters om aan te geven dat ze ‘een kantine van NIX’ zijn, waar geen alcohol aan minderjarigen wordt geschonken. Die belofte kunnen ze ook vastleggen door de zogeheten ‘pledge poster’ te ondertekenen.

Aftrap

De campagne werd maandagmiddag afgetrapt bij FC Zoetermeer in aanwezigheid van staatssecretaris Blokhuis, NOC*NSF, voetbalbond KNVB, hockeybond KNHB, tennisbond KNLTB en korfbalbond KNKV. Naast de sportbonden is ook JOGG-Teamfit betrokken, die sportverenigingen begeleiden naar een gezondere sportomgeving. De staatssecretaris tekende samen met de voorzitter van FC Zoetermeer de eerste pledge-poster waarmee verenigingen afspreken geen alcohol aan minderjarigen te verstrekken.

Het verminderen van alcoholgebruik is slechts één van de onderdelen van de aanpak voor een gezondere sportomgeving. Eerder beantwoordde Adelien van Kooten, projectleider Gezonde Sportomgeving NOC*NSF, al vijf vragen over hoe NOC*NSF verenigingen helpt bij het creëren van een gezonde sportomgeving:

Foto: via Twitter Paul Blokhuis