Ouderen voelen zich vaak kwetsbaar. Op straat, of ze hebben bijvoorbeeld valangst op de trap. Om ouderen sterker in hun schoenen te laten staan, letterlijk en figuurlijk, heeft de Aikido Bond Nederland Body-MindFit ontwikkeld. Aikido Stichting Arnhem Jiki Shin Kan is een van de organisaties die met een Sportimpuls-subsidie de komende twee jaar deze interventie aanbiedt.
"Bij Aikido leer je de kracht van ontspanning", zegt Piet Lagerwaard van Jiki Shin Kan. Hij doceert al veertig jaar Aikido en heeft de zesde dan. "Met Body-Mind Fit willen we de ervaren kwetsbaarheid van ouderen verminderen."
Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau zijn 65-plussers meervoudig kwetsbaar: fysiek, cognitief, emotioneel en sociaal. Body-MindFit helpt mensen van 55 jaar en ouder om hun weerbaarheid, nu en in de toekomst, te vergroten. Het gaat hierbij om fysieke fitheid (meer uithoudingsvermogen, betere coördinatie en meer kracht), mentale fitheid (het verhogen van alertheid en verminderen van angstbeleving) en sociale relaties (doorbreken van sociaal isolement en het aangaan van nieuwe relaties door de sport).
De cursus Body-MindFit bestaat na een open demonstratie uit negen lessen, met elk een fysiek en een sociaal gedeelte. Aan de orde komen onder andere valtraining, omvorming van ongemak tot bron van kracht, concentratieoefeningen, stevig staan en gesprekken over kwetsbaarheid en weerbaarheid. De komende twee jaar wil Lagerwaard in zeven Arnhemse wijken 19 cursussen geven waarmee hij 228 Arnhemmers wil bereiken. "Deelnemers werven we met advertenties, persberichten, open lessen en demonstraties, flyers en social media", vertelt Lagerwaard. Daarnaast werkt Jiki Shin Kan samen met andere verenigingen, de gemeente Arnhem, het Sportbedrijf, buurtsportcoaches en team leefomgeving om deelnemers te werven. De lessen zijn kosteloos voor de deelnemers. "We willen deelname zo laagdrempelig mogelijk maken."
Het is niet de eerste keer dat Lagerwaard cursussen speciaal voor ouderen geeft. In 2012 draaide hij het Sport in de Buurt-programma 'vallen met beleid', waarin ouderen valtrainingen kregen. Nog steeds geeft hij die regelmatig. Twee jaar geleden had de Aikidobond een programma in negen steden, waaronder Arnhem. "Dat heette Meer Veerkracht, Langer Thuis, Aikido 65. Dat werd toen gesubsidieerd door Ohra en gemonitord door het Pim Mulier Instituut. Het programma van Body-MindFit is grotendeels hetzelfde. Het is wat aangescherpt hier en daar."
Hij merkte toen aan de deelnemers dat ze snel baat hadden bij de lessen. Een deel van hen is doorgegaan met aikido bij Jiki Shin Kan. Om de doorstroom, ook straks vanuit Body-MindFit, naar het reguliere aanbod van de stichting te bevorderen, gaat Lagerwaard speciale lessen voor senioren opzetten. "Mensen die willen moeten door kunnen gaan. We hebben best wel wat senioren die bij ons trainen, maar we hebben voor hen nog geen apart aanbod. Zo hadden we een man van 65 die met de reguliere lessen meekon. Maar hij was een voormalig bokser. Voor veel mensen, zeker deelnemers aan Body-MindFit, is de stap naar de reguliere lessen nu te groot. Dat willen we veranderen, want het is zonde als ze na negen weken weer stoppen."
Ook financieel kan lidmaatschap een drempel zijn. Om deelnemers aan Body-MindFit tegemoet te komen in de kosten van een eventueel vervolg lidmaatschap, betalen zij het eerste half jaar de helft van de reguliere contributie. "Daarnaast is er de mogelijkheid om de GelrePas te gebruiken", zegt Lagerwaard. Daarmee kunnen inwoners van Arnhem en omliggende gemeenten met een inkomen van maximaal 120 procent van de bijstandsnorm met hoge korting of soms gratis meedoen aan verschillende sport- en cultuuractiviteiten.
Foto: Bianca Donker Nikkels