Van Yperen begon de masterclass door uit de groep de definitie van presteren op te halen, vertelt Sander Claassen (programmamanager bij Wagner). “Daar bleek al dat de deelnemers zich goed hadden voorbereid. Daardoor kon Nico ook extra verdieping geven op het thema van de mentale aspecten van presteren.” In de visie van Van Yperen is presteren vooral het optimaal maken van een omgeving, zodat je de situatie in controle hebt. Hij noemt dat: “Control your controlables”.

Hiërarchie in doelen

Om in controle te zijn, heb je doelen op verschillende niveaus nodig. “Je hebt een competitiedoel, een prestatiedoel en een procesdoel. Die hiërarchie in doelen is belangrijk. Maar het betekent wel dat je de uitkomst moet loslaten. Dan kun je je focussen op alles waar je wel invloed op hebt”, vat Claassen de presentatie van Van Yperen samen.

Volgens Claassen is dat denken in doelen toe te passen op ieders niveau. “Als je als combinatiefunctionaris bezig bent met kinderen of volwassen voor te bereiden op beter bewegen of gezonder maken, dan kun je vanuit dat model ook kijken hoe ze een bepaalde prestatie moeten leveren. Hoe kun je de randvoorwaarden zo creëren bij die doelgroep dat de prestatie die we ook willen eruit komt. De uitkomst heb je geen invloed op, maar het proces er naar toe kun je wel faciliteren.”

De transitie van Marit Bouwmeester

In het persoonlijke verhaal van zeilster Marit Bouwmeester werd duidelijk dat die kennis in de praktijk ook echt zo werkt. "Ze vertelde hoe zij na het zilver op de Spelen van Londen 2012, wat zij als een verlies zag, haar hele mindset heeft veranderd. Van 'Gold brings me happiness' ging ze naar 'happiness brings me gold'. Ze is toen minder op de uitkomst gaan zitten en heeft vooral de focus gelegd op alles waar ze wel invloed op heeft. En dat heeft ze tot in de puntjes gedaan", zegt Claassen.

In haar zoektocht naar zaken waar ze invloed heeft ging ze echt out of the box. Zo kwam zij in haar voorbereiding op de Spelen van Rio uit bij de Dienst Speciale Interventies (DSI) van de Nationale Politie. Daar werd ze met allerlei opdrachten op andere niveaus van stress en spanning gebracht. "Ze werd bijvoorbeeld met een loodvest en handboeien in het zwembad geduwd en in een donker huis overvallen. Het ging daarbij vooral om te ontdekken hoe ze daarop reageert. Daar kwam iets interessants uit dat ze toepast in de samenwerking met haar coach. Het bleek dat ze in stressvolle situaties niet goed luistert en dat ze visueel is ingesteld. Met die kennis pasten ze de communicatie over de stromingen in het zeilwater aan. Haar coach vertelde niet langer hoe de stromingen liepen, maar tekende dat uit op een whiteboard."

Voorbereiding op Tokio 2020

Bouwmeester heeft na het goud bij de Spelen van Rio 2016 al gelijk de focus gelegd op Tokio 2020. Direct na Rio reisde ze naar Tokio om zich al voor te bereiden op de Spelen in Tokio, zonder dat ze zich had gekwalificeerd voor die Spelen. Inmiddels heeft ze die kwalificatie op zak en gaat ze vol voor dat doel. Claassen: "Ze vertelde dat mindfullness een nieuw onderdeel is om haar onderbewuste te trainen en vanuit ontspanning te presteren. Ze sloot af met haar motto in drie zinnen: 'Hard werken wint van talent', 'Neem je verantwoordelijkheid' en 'blijf leren om te domineren'.”

Volgende week is de vierde en laatste Masterclass Toekomstig Leiderschap in de Sport. Meer info: Wagner.nl