1. Hoe hoog is de verenigingscontributie en welke ontwikkeling is daarin te zien?

Van vijf takken van sport zijn de contributies van sportverenigingen voor twee seizoenen in kaart gebracht. Deze sporten zijn atletiek, handbal, hockey, voetbal en volleybal. Bij deze vijf sporten zijn de gemiddelde contributies voor senioren in het seizoen 2018/2019 het hoogst bij hockeyverenigingen (€ 299), gevolgd door handbalverenigingen (€ 249), volleybalverenigingen (€ 232) en voetbalverenigingen (€ 207). De contributie van atletiekverenigingen (€ 175) is het laagst (tabel 1). Dezelfde rangschikking is bij junioren en in het seizoen 2016/2017 te zien. Hockeyjunioren betalen gemiddeld genomen de hoogste contributie (€ 273) en atletiekleden de laagste contributie (€ 155). Bij de pupillen zijn de verschillen tussen de sporten kleiner. De gemiddelde contributies voor pupillen bedragen – op hockey na – circa 130 euro. De gemiddelde contributie voor hockeypupillen is hoger: 211 euro.

Alle gemiddelde contributies van de sportverenigingen van de vijf sporttakken zijn in de afgelopen 2 seizoenen gestegen (tabel 1). Maar als dit verrekend wordt met de ConsumentenPrijsIndex (CPI)* dan zijn de contributies voor volleybal en handbal gedaald (tussen de 1 en 3 procent) en zijn de hockeycontributies juist sterker gestegen dan de inflatie (+ 2% voor senioren en +3% voor junioren).

* Het verschil is berekend door de stijging in contributie/toegangsprijs te verrekenen met de ConsumentenPrijsIndex (CPI). Een plus betekent dat de contributie sterker is gestegen dan de inflatie; een min dat de contributie minder dan de inflatie is gestegen.

2. Hoe zit het met de contributie en het doen van vrijwilligerswerk?

Bij veel sportverenigingen is vrijwilligerswerk een belangrijke pijler waarop het bestaan van de club rust. Van voorzitter tot barmedewerker en van schoonmaker tot trainer, meestal zijn het onbetaalde krachten uit de vereniging die deze functies vervullen. Zij zorgen niet alleen voor het voortbestaan van de club, maar ook dat de contributie relatief laag kan blijven. Voor veel sportverenigingen is het vinden van vrijwilligers een grote opgave geworden. Verschillende verenigingen hebben het vrijwilligersprobleem opgelost door een verplichte vrijwilligersdienst in te stellen. Leden of ouders van jeugdleden moeten dan een minimaal aantal activiteiten of uren vrijwilligerswerk doen. Voor de uitruil van vrijwilligerswerk voor contributie zijn verschillende modellen. Sommige clubs proberen vrijwilligerswerk te stimuleren door een contributiekorting aan te bieden, vaak in één keer - bij een minimum hoeveelheid vrijwilligerswerk - maar in sommige gevallen ook per activiteit. Andere verenigingen bieden de mogelijkheid aan om verplichte taken door leden of ouders van jeugdleden af te kopen.

Bron: NOC*NSF, 2009-2017. Bewerking: Mulier Instituut.

Tussen sportbonden zijn grote verschillen in de mate waarin zij financieel leunen op inkomsten uit contributies. Er zijn bonden waarbij 70 à 80 procent van de inkomsten uit contributies bestaat. Maar ook zijn er bonden waar dat aandeel 10 à 20 procent is.

De informatie is afkomstig uit de contributiemonitor, een structureel onderzoek naar de contributies en toegangsprijzen in Nederland. De contributiemonitor is een initiatief van het Mulier Instituut de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), opgezet in 2016 met financiële steun van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport. Vanaf het seizoen 2019/2020 is de Fontys Economische Hogeschool Tilburg als onderzoekspartner aangesloten.

Meer weten over contributies en toegangsprijzen in de sport? Bekijk het onderzoeksthema financiële situatie sportaanbieders of de rapportages over de laatste seizoenen. Neem voor meer informatie contact op met Arjen Davids van het Mulier Instituut.