Van der Eb is bewegingswetenschapper aan de VU Amsterdam en binnenkort de Universiteit Leiden. Hij heeft samen met collega’s van de twee universiteiten en de TU Delft verschillende schaatssensoren en bijbehorende apps ontwikkeld en deze getest bij de schaatsers van team Jumbo Visma van coach (en bewegingswetenschapper) Jac Orie en schaatsers van het RTC in Haarlem. Via de krachtsensoren kun Van der Eb, realtime, van alles te weten komen over bijvoorbeeld slagfrequentie, hoe lang ijzers op het ijs staan en de kracht die een schaatser op zijn schaats zet.

Vermogen per schaatsslag

Een van de sensoren kan de krachten en momenten (rotatie-effect van een kracht) in maar liefst vijf richtingen meten. Van der Eb: "Hiermee kunnen we bijvoorbeeld te weten komen waar de schaatser precies kracht zet. Meer voor- of juist achterin zijn schaats? En meer aan de linkerkant of de rechterkant van de schaats? Zo kunnen we erachter komen hoe schaatsers sturen en waar ze energie verliezen. Hopelijk kunnen we binnen een halfjaar het vermogen per schaatsslag meten."

App voor coaches

Een andere sensor is super licht. Hij weegt minder dan 10 gram. Met zo’n sensor in beide schaatsen kan de kracht gemeten worden die een schaatser op zijn schaats zet. "De komende maanden gaan we testen of de sensor ook met een snelheid van tegen de zestig kilometer per uur werkt. Tot nu toe zijn de resultaten veelbelovend. Ze zijn bijna identiek aan de resultaten van de zwaardere meetschaats", zegt Van der Eb. De sensoren in de schaats zijn verbonden met een app op een telefoon of met een laptop. Die app zorgt voor de eerste datacollectie en dataprocessing. Coaches aan de kant kunnen meteen de resultaten zien.

Samen met Viking

Van der Eb werk in dit onderzoek niet alleen samen met een schaatsteam. Ook Viking, een Nederlandse fabrikant van schaatsen, is betrokken. De kans bestaat dat Viking schaatsen met ingebouwde sensoren op de markt gaat brengen. Van der Eb: "We hebben al een nieuw ontwerp voor een sensor die in de nieuwe Vikings past."

Verder testen

Tot nu toe zijn de tests tijdens trainingen gedaan. Binnenkort start het onderzoek bij schaatsers van verschillende RTC’s. Daar rijden de meest talentvolle junioren van Nederland. “Met hen gaan we de testen ook doen. Dat zijn grotere groepen, dus meer data waar we weer verder mee kunnen.’’ Ook zal Van der Eb binnenkort tijdens wedstrijden gaan testen. "Ik verwacht niet dat schaatsers tijdens een WK met die sensoren willen rijden. Maar wellicht wel tijdens een world cup. We hebben inmiddels van de ISU toestemming om tijdens world cup wedstrijden met de sensoren te rijden en te testen."

Foto: Twitter / Jeroen van der Eb