Het akkoord met als titel 'Sport verenigt Nederland' wil onder andere zorgen voor 'meer vitale aanbieders' en een 'positieve sportcultuur'. Hoe de vereniging daarin ondersteund kan worden moet nog ingevuld worden. De aanwezige verenigingsondersteuners kregen daarom afgelopen maandag in een videoboodschap een duidelijke opdracht mee van Minister Bruno Bruins: "Maak het Sportakkoord concreet voor verenigingen."

Ruim 200 vertegenwoordigers van gemeentes, bonden, provinciale sportraden en verenigingen kwamen afgelopen maandag in de Metaal Kathedraal samen om na te denken over de duurzame sportvereniging. Berend Rubingh, verandermanager en initiatiefnemer van Back2Basics, trapte de bijeenkomst af met de vraag waar de vereniging nu staat. "De verenging heeft het zwaar de laatste tijd, maar het is een essentieel onderdeel van onze samenleving. Niet alleen als je kijkt naar de vereniging als instituut maar ook als proces."

Verenigkunde

Rubingh stelt dat goed georganiseerde verenigingen reflectief op het eigen functioneren zijn. Bij deze 'lerende vereniging', zoals hij het noemt, heerst een positieve cultuur. "Dat begint met de vraag wat gaat goed? Daar ligt een belangrijke taak voor de procesbegeleider." In het model van Back2Basics vormen deze ondersteuners een belangrijke rol in het adviseren van verenigingen. Rubingh pleit daarom voor meer professionalisering van het vakgebied. "Ik zou dat 'verenigkunde' willen noemen. Het is echt een vakgebied, dus het vereist ook vakkennis om verenigingen te ondersteunen. Het is meer dan organisatiekunde."

Ondersteunen van onderaf

Back2Basics heeft als doel om een netwerk op te zetten van ondersteuners voor sportverenigingen. Rubingh: "Dat past ook in het Sportakkoord, want daarin staat dat het van onderaf moet komen." Dat netwerk kreeg al vorm in de tafelsessies in alle hoeken van de Metaal Kathedraal, een culturele broedplaats net buiten Utrecht. Uit die pittige discussies kwamen verschillende metaforen voor de stand van sportverenigingsland en de ondersteuning terug. De gemene deler tussen vergelijkingen als 'de Sagrada Familia', 'de EU' en 'Sleeping Giant' is dat er werk te doen is.

Als het om de verenigingsondersteuning ging, werden 'ongeleid symfonieorkest' en 'jungle' genoemd als metaforen. Daarbij werd opgemerkt dat "er te weinig massa is om verenigingen echt te ondersteunen" en dat "een cultuuromslag nodig is omdat nu te veel een product wordt weggezet bij clubs". Het centraal stellen van de club in plaats van aanbod gestuurd adviseren, kwam later ook naar voren als een van de bouwstenen voor het versterken van sportverenigingen.

'Verenigingsgebonden budget'

Uit een andere discussiegroep kwam een idee dat nog verder ging: "Help verenigingen drempels en belemmerende structuren weg te nemen door verenigingen zelf aan het roer te zetten: geef ze een Verenigingsgebonden Budget!" Ook het bouwen van een lokaal netwerk waarbij verenigingen van elkaar kunnen leren om tot bloei te komen was een van de aangedragen oplossingen.

Bij de verschillende partijen die meedachten zag hij een duidelijk gemeenschappelijk doel. "We zijn er vandaag achter gekomen dat we elkaar kunnen versterken. Het vraagt te verenigen om verenigingen te helpen." Wat hem betreft moeten dit soort bijeenkomsten vaker worden georganiseerd om alle betrokkenen bij verenigingen meer met elkaar in contact te brengen. "Vanuit Back2Basics willen we het meer van binnenuit laten komen. Dat hebben we vandaag ook gedaan. In plaats van zenden hebben we gezegd: jullie weten het ook heel goed, ga eens met elkaar praten. Dan krijg je ook terug van mensen dat ze nieuwe dingen hebben gehoord van elkaar."

Back2Basics-boek

Bovenal was Rubingh blij met het enthousiasme waarmee die nieuwe aanpak werd ontvangen. "We hebben echt iets doorbroken vandaag. We zijn met iets nieuws bezig, maar nu is de vraag: beklijft het? Ik heb van mensen nu al gehoord dat ze het volgend jaar weer willen doen."

Het boek 'Back2Basics' geeft bestuurders ondertussen alvast praktische tips en inzichten bij het leiden van een sportvereniging. Aan het einde van de bijeenkomst gaf Rubingh zijn boek aan vijf voorzitters die hem bij het schrijven van het handboek hadden geholpen met kennis en inzichten vanuit de verenigingen. "Hiermee geef ik het boek aan jullie terug."