Senbis is gevestigd in Emmen op het voormalig terrein van AkzoNobel. Toen het chemieconcern uit Drenthe vertrok, zijn verschillende bedrijfsonderdelen overgenomen. Senbis nam zo destijds het onderdeel Research & Development voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe polymere garens en gerelateerde producten. Daarbij heeft het bedrijf de focus gelegd op biologische afbreekbaarheid, met als drijfveer om microplasticvervuiling tegen te gaan.

Van korrel naar kunstgrasmat

De sport bleek daarom voor het Emmense bedrijf een interessant terrein, want zeker bij kunstgrasvelden speelt de discussie over microplasticvervuiling al langer. Ze werden op dat spoor gezet door ingenieursbedrijf Sweco, vertelt René van Bremen van Senbis. "Zij volgden de hele discussie over de rubber infillkorrels en ze zagen daarbij kansen voor Senbis om een infill te ontwikkelen die biodegradeerbaar zou zijn. Dat moest weliswaar een polymere korrel zijn met alle sportspecifieke voordelen, maar zonder de nadelen zoals microplasticvervuiling. Zo zagen we dat de kunstgraswereld voor ons een interessante markt kon zijn."

Op die manier ontstond uit een samenwerking van de bedrijven Sweco, Ten Cate, Edelgrass Antea Sport en Senbis al een volledig recyclebare en biodegradeerbare kunstgrasinfill: GreenFill. Vanuit datzelfde consortium is daarna ook de stap gezet naar een recyclebaar én biodegradeerbaar kunstgrasveld. De bedrijven deden vervolgens een aanvraag bij de SBIR, omdat extra financiering bij dit soort projecten nu eenmaal altijd welkom is. "De kennis is voorhanden binnen Senbis, maar de specifieke oplossing ligt niet op de plank", zegt Van Bremen.

Opeenstapeling van vernieuwingen

Het ontwikkelen van de milieuvriendelijke kunstgrasmat GreenMaxx was een stuk complexer dan alleen een nieuwe korrel, legt hij uit. "De complexiteit bij zo’n product is dat je om te beginnen al aan sporttechnische eigenschappen moet voldoen. We willen daarnaast zelf geen microplastics verontreiniging veroorzaken en we willen dat de grasmat aan het einde van de levensduur eenvoudig recyclebaar èn het liefst ook nog composteerbaar is. Dat hebben we met GreenFill al gerealiseerd, dat is de korrel en dan is het klaar. Het huidige GreenMaxx concept is een opeenstapeling van vernieuwingen. We hebben een nieuwe vezel, nieuwe backing en nieuwe latex. Het is wat dat betreft echt een grote stap geweest."

Het resultaat van die grote stappen is al te zien op een testveld bij de Emmense voetbalclub EHS 85. "Dat trainingsveldje ligt daar nu driekwart jaar. Daar volgen we nauwgezet hoe de ervaringen van de club en de spelers zijn. We weten zelf al waar we eventuele verbeterslagen kunnen maken en zijn benieuwd naar de ervaringen en hoe het veld er uit ziet na verloop van tijd. De verwachtingen zijn positief, maar je kunt natuurlijk altijd verrast worden."

Opschalen naar productie

De grootste korte termijn uitdaging bij GreenMaxx ligt nu in het opschalen naar productie, zodat het product rijp is voor de markt. Van Bremen verwacht dat daar wel keuzes voor gemaakt moeten worden. "We gaan in eerste instantie waarschijnlijk de focus leggen op biodegradeerbaarheid van de vezel. Voor de mat en de latex houden we dan een conventionele oplossingen aan. Op termijn streven we er vervolgens naar dat de commercieel verkrijgbare GreenMaxx tevens volledig recyclebaar en misschien ook wel composteerbaar is."

Tussen die drie eigenschappen zitten kleine maar bepalende nuances voor het productie- en verwerkingsproces. "Recyclebaar wil zeggen dat het materiaal hergebruikt kan worden, liefst in hetzelfde product of een ‘lager’ product. Het testveld is volledig recyclebaar èn composteerbaar: die mat kun je leegkloppen, dan komt de infill en het zand eruit en kun je de mat in z’n geheel recyclen of in de juiste composteerfabriek biologisch afbreken. Dat laatste kan dus ook, maar daar is de kunstgraswereld nog niet op ingericht."

Zorgplicht bij sportvelden

Met alleen de biodegradeerbare vezels van GreenMaxx kunnen verenigingen en beheerders van kunstgrasvelden volgens Van Bremen ook al een flinke stap vooruit naar een groene toekomst zetten. "Je hebt een zorgplicht in Nederland dat je maatregelen treft om verspreiding van microplastics door kunstgras zoveel mogelijk te voorkomen, zoals kantplanken om het veld. We zeggen niet dat je die maatregelen niet meer hoeft te treffen, maar het is niet meer per se noodzakelijk. De vezelslijtage komt toch als stof in de natuur en dat wordt door micro organismen biologisch afgebroken in natuurlijke componenten. Dus je kunt met een gerust hart gebruik maken van dat veld."

Lees meer over deze en andere innovaties bij Sportinnovator.nl