Deze week wordt op het Utrechtse Jaarbeursplein een bijzonder sportevenement georganiseerd: de European Life Goals Games. In hetzelfde pop-up stadion waar eerder nog de Copa del Padel werd georganiseerd komen nu sociaal kwetsbare volwassenen in actie. Mensen die om allerlei redenen niet mee kunnen komen in de samenleving, hebben met een speciaal sportprogramma een duwtje gekregen om weer mee te doen. Voor de deelnemers is het meedoen een hoogtepunt waar ze nieuwe energie en inspiratie uit kunnen halen. Arne de Groote, directeur van Stichting Life Goals, wil zo ook de waarde laten zien van de lokale programma’s. "Ik geloof heilig dat sport een relatief eenvoudig instrument is met grote opbrengsten."
Een steeds groter wordende groep Nederlanders kan niet meekomen in de maatschappij, ziet De Groote. "We zien eigenlijk een nieuwe doelgroep ontstaan van sociaal kwetsbare volwassenen. Het gaat hierbij om mensen die vaak een uitkering hebben, sociaal geïsoleerd zijn en ook met gezondheidsklachten kampen." Met het Life Goals-programma wordt sport ingezet om die mensen verder op weg te helpen. Daarbij zijn ze bewust gericht op volwassenen vanaf 16-18 jaar. "Dat is wat ze noemen een breukvlak, de kans is groot dat je op die leeftijd afglijdt of je niet aan een baan komt. Juist in die fase is het belangrijk dat je niet een verkeerde afslag neemt. Wij denken dat dit programma een preventieve werking kan hebben om dat te voorkomen."
Life Goals is ondertussen in veertig gemeenten actief en bereikt jaarlijks zesduizend mensen. De cijfers die de stichting op haar website presenteert onder het kopje 'impact' geven een deel van de opbrengsten weer: zo gaf 85% van de deelnemers aan door het programma nieuwe sociale contacten opgedaan te hebben en heeft 59% van de deelnemers binnen een jaar stappen gezet op de participatieladder. Dat zijn maar cijfers. De persoonlijke impact en bijhorende verhalen zijn minstens zo veelzeggend. De Groote geeft Life Goals-ambassadeur Jasper graag als voorbeeld. "Hij is zwaar aan de drugs geweest, is afgekickt en toen? Hij kwam met ons project in aanraking en nu is hij ook maatschappelijk sportcoach. Nu zijn er weer tientallen jongens en meisjes in Utrecht die hij begeleid."
Patricia is een van de deelnemers aan de European Life Goals Games bij het skaten. Tijdens het event is voetbal de hoofdsport, maar deelnemers kunnen met clinics kennismaken met nieuwe sporten zoals skaten, kickboksen en capoeira. Foto: Bebe Blanco Achterberg
De European Life Goals Games is het uitgestelde tienjarig jubileumfeest van het programma dat in 2010 is gestart. Bij het eerste lustrum in 2015 organiseerde Life Goals nog het WK voetbal voor daklozen. Voor het evenement dat deze week in Utrecht plaatsvindt kon hij onder meer op steun vanuit het ErasmusPlus programma van de EU rekenen. "In wethouder Maarten van Ooijen van de gemeente Utrecht hadden we ook een fijne bondgenoot in het combineren van sport en zorg. Met hem hebben we een nauwe coalitie kunnen creëren. Toen troffen we ook nog Wilco Nijland die met zijn King of the Court-stadion op het Jaarbeursplein staat. Dat stadion kunnen wij ook gebruiken."
Aan het evenement doen tweehonderd Europese en tweehonderd Nederlandse deelnemers mee. De Nederlandse afvaardiging is afkomstig uit de verschillende lokale programma’s. De Games moeten vooral als het verlengde van die aanpak worden gezien. "Dit is eigenlijk de icing on the cake. Het is een eenmalig hoogtepunt. We weten uit ervaring dat het ontzettend leuk kan zijn om ergens naartoe te werken en dat het veel energie en motivatie geeft, zeker na corona."
Met het evenement hoopt de stichting het probleem waar Life Goals een oplossing voor biedt, breder onder de aandacht te brengen. In het sportdebat van de Tweede Kamer op 29 juni kwam het werk van de stichting Life Goals zelfs nadrukkelijk aan bod door vragen van SP-kamerlid Michel van Nispen aan minister Tamara van Ark over sportstimulering voor kwetsbare doelgroepen. Hij stelde daarnaast voor aan de minister om in gesprek te gaan met Stichting Life Goals. Daar stemde de Van Ark mee in, voor zij begin september om gezondheidsredenen aftrad. Dat gesprek zal nu waarschijnlijk door haar waarnemer Paul Blokhuis worden overgenomen. "Wij hebben een heel mooi plan waarmee we nog meer mensen kunnen betrekken. We hopen het met de games en gesprekken met de minister allemaal samen te kunnen brengen."
"Investeer nu ook in de kwetsbare doelgroepen, want je krijgt dan op zoveel vlakken rendement"
De Groote, die naast stichting Life Goals in verschillende functies in de sport actief is, merkt dat de aandacht voor kwetsbare doelgroepen in de sport groeit. “Dat blijkt voor mij uit reactie van de minister en ook uit bevindingen van de NLsportraad laatst in het advies 'De opstelling op het speelveld', waarin duidelijk staat dat we er nog te weinig in zijn geslaagd zijn om met elkaar deze doelgroepen te bereiken.”
Wat moet daar in zijn ogen aan gebeuren? "Gemeenten moeten het willen. Ze moeten vooral binnen hun sportbeleid meer aandacht hebben voor deze doelgroepen." Stichting Life Goals werkt nu met veertig gemeenten samen en heeft nu door steun van de VriendenLoterij ruimte voor tien nieuwe gemeenten die aan de slag willen met sport voor kwetsbare groepen. Tegelijkertijd merkt de stichting ook dat gemeenten in hun beleid soms liever de focus leggen op ouderen of jongeren. "Ik denk dan: investeer nu ook in de kwetsbare doelgroepen, want je krijgt dan op zoveel vlakken rendement. Voor de deelnemers is het een verschil tussen dag en nacht: het is het verschil tussen wel meedoen en even drie keer per week ergens zijn om dan vervolgens geïnspireerd te worden voor verdere stappen, of aan de andere kant: thuis op de bank, inactief en ongezond blijven. Ik geloof heilig dat sport daarin een relatief eenvoudig instrument is met grote opbrengsten."
De Rijksoverheid kan daarbij een belangrijke aanjagende functie hebben door een nationaal programma in te stellen voor deze doelgroepen. De Groote heeft daar het plan al voor klaarliggen om met de minister te bespreken. Daarbij denkt dat hij dat Den Haag ook meer geld beschikbaar zal moeten stellen. "Gemeenten hebben het erg zwaar, zeker als het gaat om zorg en jeugdzorg. Ze hebben geld te kort. Daar kun je het niet halen. Het is dus te hopen dat VWS gelooft in het plan en dat de deelnemende gemeenten kunnen helpen om het een duwtje te geven."
Tijdens de European Life Goals Games wordt ook een congres georganiseerd om het gesprek over maatschappelijke impact van sport te voeren. Dat is ook het slot voor de opleiding van verschillende sportcoaches uit de Europese deelnemende landen. "Zij gaan in eigen land de Life Goals methodiek gebruiken. Daarmee is de spin-off wel groot en is het veel meer dan een lokaal initiatief." Toch heeft De Groote geen Europese ambitie met zijn stichting. "We vinden in de basis dat we eerst in Nederland nog veel moeten doen."
Foto boven: Bebe Blanco Achterberg