De sportzomer werd op de diverse kanalen van de NOS volop gevolgd door het Nederlandse publiek. Ondanks de vroegtijdige aftocht van het Nederlands elftal van Frank de Boer stak het EK voetbal daar met kop en schouders bovenuit met een bereik van 14,1 miljoen kijkers (87% van de bevolking). De Tour de France bereikte daarna 10,4 miljoen kijkers (64% van de Nederlanders), de Olympische Spelen 11,3 miljoen kijkers (70% van de Nederlanders) en de Paralympische Spelen 8,7 miljoen kijkers (54% van de Nederlanders). Daarnaast merkte de NOS ook de groei in online kijkers: tijdens de sportzomer werd 500 miljoen keer een sportpagina op NOS.nl of in de app geopend. "Als je puur en alleen naar deze cijfers kijkt dan bewijst dit maar weer eens de publieke waarde van sportprogrammering bij de publieke omroep", constateert Timmer.

Verbindende betekenis

De directeur van de NOS benoemt dat in het licht van een bredere discussie rond sport bij de NPO. "Sport wordt altijd gezien als content dat veel publiek bereikt en daarbij publieksgroepen die niet vaak naar de NPO kijken. En omdat het veel publiek bereikt heeft het ook een verbindende betekenis." Timmer zag afgelopen maanden regelmatig verhalen voorbijkomen over dat het Nederlandse succes van atleten en BMX’ers heeft geleid tot nieuwe aanmeldingen bij sportverenigingen. "Daar ligt een directe relatie met dat je het op tv brengt, hoe je het op tv brengt en welke verhalen je erbij vertelt. Dus naast de betekenis van het bereik van de hoeveelheid kijkers en de verbindende factor, heeft sport op tv ook nog eens tot gevolg dat het mensen kan aanzetten om te sporten."

Over de impact van topsportsucces op sportdeelname van recreanten bestaat al langer discussie. Mulier Instituut concludeerde naar aanleiding van het gewonnen EK vrouwenvoetbal van 2017 dat van een Lieke Martens-effect niet gesproken kon worden, omdat het goud niet voor een explosieve groei van meisjes bij voetbalverenigingen zorgde. Toch heeft het idee van 'zien sporten, doet sporten' Timmer niet losgelaten. Hij besloot daarom in samenwerking met de Vrije Universiteit hier dieper onderzoek naar te doen. "We doen dit vanuit oprechte nieuwsgierigheid", licht hij toe. Maar voor de ervaren omroepman speelt meer. "Ik heb zelf gevonden dat te makkelijk over de sportprogrammering werd gesproken de laatste jaren. Het is vrij gemakkelijk kritiek hebben op de hoeveelheid sport die de NPO uitzendt, alsof sport geen publieke waarde heeft."

Tegenwerkende krachten

Het onderzoek, waar dit najaar de resultaten van worden verwacht, werd voor Timmer ook ingegeven door bezuinigingen waarmee de publieke omroep werd geconfronteerd. "Dan zie je dat het ministerie van OCW als gevolg van kabinetsbeleid een bezuiniging moet doorvoeren en aan de andere kant heb je het ministerie van VWS dat bezig is met de vraag: hoe kunnen we Nederlanders gezonder maken en welke rol kan sport daarin spelen? Dan heb je dus een ministerie dat daar geld in steekt en een ander ministerie zet indirect en waarschijnlijk onbedoeld iets wat een bijdrage kan leveren aan ‘zien sporten doet sporten’ onder druk. Dat zijn tegenwerkende krachten."

Om verwarring te voorkomen, benadrukt Timmer dat de NOS niet op de stoel van VWS of NOC*NSF wil zitten in het kader van sportstimulering. "Het is niet onze taak om mensen actief te krijgen. Dat vind ik een mooi bijeffect, wat we hopelijk kunnen aantonen. Maar daartoe is de NOS niet op aarde. Wij zijn er om grote sportevenementen naar het Nederlandse publiek te brengen en de sportjournalistieke rol daarin op ons te nemen."

De keuze om de Paralympische sport meer aandacht te geven moet daarom ook als een journalistieke keuze worden gezien. Volgens Timmer past dat bij een beweging die al langer geleden is ingezet. "Ik was zelf ooit oprichter van BNN en in 2004 hebben we toen voor de eerste keer aandacht besteed aan de Paralympics. In coproductie met de NOS maakten we toen in Athene het programma Met 1 been in de finale." In de jaren erna heeft Timmer de paralympische sport zien ontwikkelen. De interesse vanuit de samenleving is ook toegenomen, merkt hij op. "Zodra het journalistiek relevanter wordt ga je dat ook zien bij de NOS. Daarom zijn we de paralympische sport ook meer en meer gaan doen bij NOS. Met fantastische resultaten tot gevolg."

Aandacht voor paralympische verhalen

Bij de uitzending na Nieuwsuur schoof paralympisch rolstoeltenniskampioene Jiske Griffioen aan als een van de analisten. In een interview vooraf op de website van de NLsportraad zei ze dat ze in die rol de sportieve strijd van de paralympiërs wilde benadrukken. "Het gaat om de sportprestatie! Ik vind dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn tussen olympische en paralympische topsporters. We worden soms over de top de lucht in geprezen alléén omdat we een handicap hebben."

Timmer snapt wat Griffioen bedoelde en vindt dat in de paralympische programma’s juist een balans tussen prestatie en verhaal was te zien. In het korte overzicht na het 8 uur journaal ging het alleen om de prestaties van die dag. Dat programma trok gemiddeld 1,2 miljoen kijkers. Bij het lange programma met Herman van der Zandt en analisten dat na Nieuwsuur werd uitgezonden, werden juist de achtergronden bij de prestaties uitgediept. Die uitzending trok gemiddeld 377.000 kijkers. "Ik weet uit een eerder gesprek met Esther Vergeer dat zij het ook belangrijk vond dat de verhalen achter de paralympische sport worden verteld. We hebben dus beide gedaan en juist waar Jiske voor heeft gepleit hebben we op het hoofdpodium NPO1 gezet en dat is uiteindelijk het meeste bekeken."