Na een zomer vol fantastische prestaties, lijkt de toekomst Sport Nederland toe te lachen. Maar de Haagse plannen volgend, lijkt er van een olympische afterglow weinig sprake. Columnist Roxanna van Erp komt daarom met een opvallende oplossing: gratis sport voor iedereen.
Waar gaat het heen met de sport in Nederland? En wat betekent het voor mij en mijn sportactiviteiten? Van de korfbalvereniging in Mid-Fryslân tot de MMA promotor in Zuid-Limburg en de high-end Rocycle studio in Amsterdam, velen onder ons voelen zich in het ongewisse over wat de gevolgen gaan zijn van de plannen van het huidige kabinet.
Nu kan je je helemaal gek laten maken, een lobby starten, doorberekeningen maken of rustig afwachten tot er een einde komt aan dit politieke debacle. Ondanks dat er een belofte is dat er niet direct bezuinigt zal worden op het sportbudget, is de verwachting dat de BTW verhoging van 9 naar 21% en de korting op de sportsubsidies die via de gemeenten lopen, de sport hard zal raken. Evenals de verhoging van de kansspelbelasting en de gevolgen daarvan op de hoogte van de afdracht van de Nederlandse Loterij. Mijn gedachten hierover kon je eerder lezen in mijn column:
Dat het politieke landschap aan verandering onderhevig is, is een gegeven. Maar hoe en of de sport daarvan zal profiteren, blijft koffiedik kijken. Kortom, je kan beter je focussen op de zaken waar je wel invloed op hebt. Daarin kunnen we veel leren van onze topsporters, die als geen ander weten dat je je niet bezig moet houden met zaken waar je geen of weinig invloed op hebt. En als het op de centen aankomt: spreid je kansen!
"Laten we als sportsector geen tunnelvisie hanteren en ons volledig blindstaren op sport. Maar laten we de verbinding zoeken met andere sectoren"
In plaats van te denken in doemscenario’s rees bij mij de vraag: kan het ook anders? Menig sporteconoom en sportfilosoof zal zich ongetwijfeld in menig onderzoek al over deze vraag gebogen hebben, maar gezien het zware politieke weer waar de sport zich in begeeft, kunnen dromen een geruststellend effect hebben.
En dit in een tijd waarin mensen aangeven de contributie voor de fitnessaanbieder en sportvereniging te duur te vinden. 16% beëindigt ook daadwerkelijk hun lidmaatschap, met als belangrijkste reden dat mensen de sport als te duur ervaren. Vooral mensen met een beneden modaal inkomen geven in een onlangs gepubliceerd onderzoek van het Mulier Instituut aan dat de prijs een reden voor hen is hun lidmaatschap bij de sportschool of -vereniging op te zeggen.
In datzelfde onderzoek geeft 28 % van de niet-sporters aan te gaan sporten als het aanbod gratis zou zijn. Dat gaat om 1,4 miljoen mensen die willen sporten, maar niet gaan vanwege de prijs! 1,4 miljoen mensen! En natuurlijk zijn er ongetwijfeld kanttekeningen te zetten bij dit getal. Maar de kern van het verhaal is dat er heel veel, ik herhaal heel veel, mensen thuis zitten die zouden gaan sporten als het aanbod gratis zou zijn. En mijn zorg is dan vooral het aantal kinderen en jongeren, die thuis op de bank zitten terwijl ze liever bij een vereniging zouden gaan voetballen of basketballen.
Wat nou als sport voor iedereen gratis zou zijn? Hoe zou de wereld er dan uitzien? Er zouden dus veel meer mensen sporten. En wat nou als naast het gratis aanbod, de begeleiding louter zou bestaan uit opgeleide en betaalde krachten in plaats van niet altijd opgeleide vrijwilligers? Ik hoor u denken: een utopie! Want hoe financier je zoiets?
Los van bijdragen van de lokale en landelijke overheid, fondsen, lokale MKB en het bedrijfsleven, bestaat er zoiets als ‘social return of investment’ (SROI). SROI is een aanpak om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. De social return regeling wordt momenteel nog onvoldoende benut en hier ligt een mooie kans voor de sportbranche.
Een belangrijke voorwaarde is dat je dan wel bereid moet zijn om oude denkbeelden los te laten en over je eigen schutting te kijken. Ben je dan ook bereid om niet alleen maar iets te komen halen, maar kom je ook daadwerkelijk iets wezenlijks naar de tafel brengen? Bruggen slaan en met sport echte maatschappelijke impact maken!
Een belangrijke les die we in deze tijden aangereikt krijgen, is dat we elkaar nodig hebben. Met andere woorden er ligt een uitnodiging tot samenwerking. Met alle maatschappelijke uitdagingen, zoals een woningcrisis, een klimaatcrisis, de mentale gezondheid onder jongeren en alle oorlogen en de lokale gevolgen daarvan.
Laten we als sportsector geen tunnelvisie hanteren en ons volledig blindstaren op sport. Maar laten we de verbinding zoeken met andere sectoren. Zet de mens (de burger, de sporter, de jongere, de werkzoekende, de mens!) centraal en zie de mogelijkheden die er liggen. Alleen dan kan sport tot in de volle breedte van de samenleving inbedden en is de maatschappelijke impact van sport in alle gelederen tastbaar.
Laten we onze krachten bundelen en samen-werken.
Roxanna van Erp is Transitiecoach binnen het Embedded Ethics Team van het Erasmus Center for Sport Integrity & Transition (ESPRIT). Zij geeft daarnaast sinds 2013 Mindfulness Based trainingen en coaching aan (top)sporters, coaches en sportprofessionals.
