Wat hebben de spanningen in de samenleving van de laatste weken met sport te maken? Alles, stelt columnist Roxanna van Erp. Wat in de maatschappij leeft, speelt ook op de sportvereniging. Daarom is het belangrijk dat de sport nog meer haar verbindende rol pakt als de sociale lijm van de maatschappij.
Het geweld vorige week in Amsterdam rondom de wedstrijd Ajax - Maccabi Tel Aviv zijn ons niet in de koude kleren gaan zitten. Ze hebben Amsterdam geraakt, Nederland geraakt, ze hebben ons geraakt. De gebeurtenissen en het gevolg erop laten zien hoe kwetsbaar we zijn als samenleving. Maar ook hoe de politiek gebeurtenissen kan gebruiken om haar politieke boodschap te propageren en daarmee het maatschappelijke debat kaapt, het polariseert, een samenleving verdeeld en veel op extra spanning zet. Alsof het nog niet voldoende op spanning stond. En het staat haaks op wat we als maatschappij nodig hebben! Gelukkig is er ook een krachtig tegengeluid.
De dagen erna is er veel over gezegd. Door sommigen zelfs te veel. Door anderen te weinig. De media heeft laten zien hoe lastig het is om een volledig en objectief beeld te schetsen, zonder beïnvloeding van stromen (in dit geval extreemrechtse stromingen) die het debat ophitsen en daarmee gehele bevolkingsgroepen beschuldigen, tegenover elkaar zetten en discrimineren.
Buiten dat het om ‘supporters’ van een voetbalclub ging, kan je afvragen wat dit met sport te maken heeft? Alles! Het leeft in de maatschappij en dus ook op de voetbalclub, de korfbalvereniging en de fitnessschool om de hoek. Dus kijk niet weg, maar ga het gesprek aan over deze pijnlijke gebeurtenissen en hoe ze ons als samenleving raken. Laten we kijken hoe jij en ik, wij, iedereen, vanuit zijn of haar rol een positief verschil kan maken. Hoe klein dat ook is. Niet gevoed vanuit haat en angst, maar vanuit liefde voor je stad, je club, de sport, voor elkaar! En bovenal door compassie te tonen voor je medemens.
Wetenschappelijk onderzoek benadrukt dat sport een cruciale rol speelt in het versterken van sociale cohesie en het overbruggen van maatschappelijke tegenstellingen. Socioloog Richard Giulianotti beschrijft hoe sport vaak fungeert als een 'sociale lijm', die mensen verbindt en gemeenschappen versterkt.(1) Daarnaast tonen rapporten van UNESCO aan dat sport effectief kan worden ingezet om polarisatie te verminderen en inclusieve gemeenschappen te bevorderen.(2)
Dit vereist een bewuste aanpak: het benutten van sport als motor van verbinding vraagt om actieve betrokkenheid van verenigingen en leiders in de gemeenschap. Door het organiseren van gesprekken en inclusieve activiteiten kunnen clubs en verenigingen een essentiële rol spelen in het herstellen van vertrouwen en wederzijds respect in de maatschappij.
"De politieke arena is niet de plek waar het samen-leven plaatsvindt. Dat gebeurt op de sportvereniging"
Dus speel de figuurlijke bal over. Zie elkaar. Hoor elkaar. Luister naar elkaar. In plaats van elkaar te veroordelen. En wees kritisch op wat je leest en ziet in de media. Zet je voelsprieten aan. En je hart open! Wees die veilige haven in je sport community en ga in gesprek met iedereen. Ja, natuurlijk komt iedereen om een balletje te trappen of gooien. Maar ga het gesprek niet uit de weg omdat het lastig is. Zoek elkaar op. Juist nu. En ga ook een balletje trappen of gooien, vanuit de liefde voor het spel.
Het doet denken aan de legendarische woorden van Nelson Mandela: "Sport has the power to change the world, it has the power to inspire. It has the power to unite people in a way that little else does." Met andere woorden: laten we ons niet (te veel) van ons stuk brengen van hetgeen zich afspeelt in de politieke arena, want dat is niet de plek waar het samen-leven plaatsvindt. Dat vindt namelijk plaats op de het basketbalveldje in de wijk, de voetbalclub aan de rand van het dorp en de atletiekbaan in het hart van de stad. En laten we dan doen waar onze kracht ligt als sport: inspireren, verbinden en de wereld positief veranderen!
Het is belangrijk dat we deze transformerende kracht van sport nog meer erkennen en benutten om de spanningen in onze samenleving tegen te gaan en bruggen te bouwen in plaats van muren op te trekken.
Let’s unite.
Noten:
1. Giulianotti heeft veel geschreven over de rol van sport in het bevorderen van sociale cohesie, met name in zijn boek "Sport: A Critical Sociology". Hij benadrukt hoe sport vaak fungeert als een sociale bindkracht binnen gemeenschappen.
2. UNESCO-rapporten over sport en inclusie: "Sport as a Tool for Development and Peace. Hierin wordt besproken hoe sportactiviteiten kunnen bijdragen aan het verminderen van maatschappelijke spanningen.
Roxanna van Erp is Transitiecoach binnen het Embedded Ethics Team van het Erasmus Center for Sport Integrity & Transition (ESPRIT). Zij geeft daarnaast sinds 2013 Mindfulness Based trainingen en coaching aan (top)sporters, coaches en sportprofessionals.
