Het Kabinet Rutte IV zat afgelopen woensdag precies 100 dagen. Voor Ernst Kuipers was dat ook een moment om terug te blikken op zijn eerste honderd dagen als minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. In een losjes ogende video van het ministerie van VWS antwoordde Kuipers op de vraag waar hij het meest aan moest wennen in zijn nieuwe functie: "Toen ik hier kwam werken merkte ik dat alles in een crisisstand stond. Alles moest nu. Heel erg ad hoc. Daar heb ik snel van gezegd laten we dat eens anders gaan doen." De zorgminister doelt daarbij in eerste instantie op een lange termijn agenda voor uitdagingen als personeelstekorten in de zorg. Het is juist die blik vooruit bij de bestrijding van bewegingsarmoede waar de Nederlandse Sportraad Kuipers in een brief vandaag op zijn 101^ste werkdag op wijst.

Bewegingsarmoede als tweede pandemie

In de brief begint de NLsportraad met de inmiddels bekende mantra van raadslid Erik Scherder: naast COVID-19 hebben we in bewegingsarmoede met een tweede wereldwijde pandemie te maken. Dat zal ook voor de oud-ziekenhuisbestuurder Kuipers geen nieuw geluid zijn. De brief komt daarom ook snel ter zake: "Onderzoek toont aan dat bewegingsarmoede het grootste gezondheidsprobleem van de 21ste eeuw is. Daarom moeten we vooruitkijken én onmiddellijk actie ondernemen. Virologen voorspellen namelijk dat er weer nieuwe pandemieën komen. Het is de rol van de overheid om de Nederlandse bevolking daartegen te beschermen, en sporten en bewegen zijn een essentieel onderdeel van deze bescherming."

'Switch' naar gezondheidsbescherming

Met die achtergrond heeft het de raad verbaasd dat minister Conny Helder in haar eerste week aangaf dat sport en bewegen geen essentiële dienstverlening is. De NLsportraad wil juist het tegenovergestelde bereiken. Zij roept de VWS-bewindspersonen Kuipers, Helder en Van Ooijen sporten en bewegen te beschouwen als eerste levensbehoefte en de Nederlandse bevolking tegen inactiviteit te beschermen. Dat vraagt volgens het adviesorgaan een andere benadering en andere maatregelen: van gezondheidsbevordering naar gezondheidsbescherming.

In het rondetafelgesprek over beweegarmoede in de Tweede Kamer introduceerde Erik Scherder deze ‘switch’ al in Den Haag. De overheid moet in zijn ogen afscheid nemen van het idee bij gezondheidsbevorderende maatregelen dat burgers een individuele keuze kunnen maken voor een gezonde leefstijl. "Mensen kunnen niet altijd zelf de keuze maken om een actieve leefstijl te hebben. Kijk alleen al naar volgebouwde wijken zonder sportvoorzieningen. Of neem scholen, kantoren en zorginstellingen waar kinderen, volwassenen en ouderen ‘verplicht’ worden om te zitten. Maar denk ook aan groepen mensen die weinig te kiezen hebben, zoals mensen met een beperking of een laag inkomen. In dit soort situaties moeten mensen door de overheid beschermd worden tegen inactiviteit."

Verschil maken voor volksgezondheid

In navolging van het eerdere advies 'De Opstelling op het Speelveld' pleit de NLsportraad ook nu voor een grotere rol voor de overheid in de aanpak van bewegingsarmoede. "Het kabinet erkende eerder al dat sport en bewegen een cruciale functie hebben voor de gezondheid van mensen. De raad roept u op om uw rol op te pakken en het verschil te maken voor de gezondheid van Nederland. U kunt dat doen door sporten en bewegen te erkennen als eerste levensbehoefte en de Nederlandse bevolking te beschermen tegen inactiviteit", schrijft NLsportraad-voorzitter Michael van Praag aan de minister.

Van Praag benadrukt andermaal het belang om de rol van de overheid vast te leggen in de inmiddels al veelbesproken sportwet. Dat is vooral voor de lange termijn. "Tot het zover is, biedt de Wet Publieke Gezondheid het kabinet in ieder geval de mogelijkheid om sport en bewegen essentieel te verklaren, waardoor het huidige sport- en beweegaanbod onder alle omstandigheden open kan blijven."

Ga voor de volledige brief naar: Nederlandse-sportraad.nl

Foto: Shutterstock.com