Thijs Zonneveld: "Alleen een topsporter voor de klas is niet genoeg"

'Sporthelden op School' wil topsporters, scholen, verenigingen en gemeenten koppelen om kinderen meer in beweging te krijgen

"Ik ga niet doen alsof dit een heel briljant idee is, want dat is het niet. Het is een smeermiddel om sportverenigingen, scholen en gemeenten bij elkaar te brengen", zegt sportjournalist Thijs Zonneveld over het proefballonnetje dat hij een jaar geleden opliet om de beweegarmoede onder kinderen aan te pakken. Zijn frustratie over het uitblijven van actie vanuit Den Haag heeft nu een uitgewerkt plan inclusief business case en afgeronde pilot met het Sportbedrijf Rotterdam opgeleverd. Het idee is vrij simpel: een topsporter geeft een clinic voor de klas en aangehaakte verenigingen en gemeentes zorgen vervolgens samen dat kinderen kunnen doorstromen naar een club.

Een jaar geleden uitte AD-journalist/columnist Thijs Zonneveld op twitter zijn ongenoegen over het gebrek aan landelijk beleid om kinderen meer te laten sporten en bewegen. Een frustratie die bij meer mensen leeft, merkte hij. "Je ziet eigenlijk twee dingen fout gaan", begint Zonneveld. "Elke generatie wordt motorisch minder vaardig dan de generatie ervoor. Zeker in coronatijd en ook daarvoor liepen heel veel verenigingen leeg. De afstand tussen kinderen en verenigingen wordt daardoor steeds groter. Elk rapport volgt op een volgend rapport en wordt in een laatje gestopt. Ze doen er gewoon helemaal niks aan in Den Haag. Ondertussen sporten kinderen nog steeds veel minder en gaan ze minder naar de sportclub."

Dat is het eerste probleem wat hij constateert. Het tweede is de slechte verbinding tussen top- en breedtesport in Nederland. "We hebben fantastische topsporters en als we de portemonnee trekken dan doen dat we dat voor het topje van de top. Niemand interesseert het hoe ze daar gekomen zijn en bij welke vereniging ze zijn begonnen of hoe je kinderen faciliteert om dat ook te bereiken."

Sport naar kinderen brengen

Die twee problemen spelen al langer en daar wilde de columnist met 196.500 twittervolgers eens iets voor bedenken. Hij kwam al snel uit dat op school het verschil gemaakt kan worden. "Als kinderen niet naar de sport gaan dan moet de sport naar de kinderen worden gebracht. Alle kinderen zitten op school dat is dus de beste plek." Met een topsporter voor de klas die jeugd inspireert om ook in beweging te komen zou je twee vliegen in één klap kunnen slaan. Op dat vlak zijn al best veel initiatieven, weet Zonneveld inmiddels. Dat zijn vaak lokale of regionale projecten, die ook nog eens op vrijwilligers draaien. Daarom is met de hulp en kennis van onder andere Vincent Luyendijk en marketingbureau juist het afgelopen jaar veel tijd en aandacht gaan zitten het zoeken naar een financieel duurzaam model voor het project.

"De drempel voor kinderen om te gaan sporten moet een stuk lager, want die is afgelopen jaren alleen maar hoger geworden"

Thijs Zonneveld

Boekingsplatform

Het resultaat van dat onderzoek maakte Zonneveld een week geleden bekend op twitter: Sporthelden op School. Dit moet een boekingsplatform worden waar topsporters, scholen, verenigingen en gemeenten zich op kunnen aanmelden. Op dat platform kan een topsporter zijn beschikbaarheid voor een clinic bij hem of haar in de regio aangeven. Als een school een datum geprikt heeft, wordt vanuit het platform contact gelegd met de gemeente en een sportclub die de desbetreffende sport aanbiedt. "De vereniging kan naar de school komen met de benodigde materialen en de gemeente kan zorgen voor een strippenkaart zodat kinderen vijf keer die sport kunnen proberen. Zo kunnen kinderen die interesse hebben ook blijven hangen. Het is top dat er een sporter voor de klas staat, maar dat is niet genoeg. We willen ook de gemeente en de vereniging erbij betrekken om te zorgen dat kinderen het hele jaar in beweging komen." De leerlingen worden daar bovendien ook extra in aangemoedigd in de deal die ze met de sporter sluiten. Bij de pilot in Rotterdam had hoogspringer Douwe Amels bijvoorbeeld tegen de klas gezegd dat hij dat seizoen 2 centimeter hoger wilde springen. De klas had dan weer als challenge om 1000 kilometer in een jaar tijd te fietsen. "Daar houden ze elkaar van op de hoogte via social media en zo blijven ze elkaar inspireren."

‘Vraag en aanbod gigantisch’

Na zijn tweet stroomden de mailboxen van Zonneveld en Luyendijk al vol met enthousiaste reacties van topsporters. "Het is mij opgevallen dat het aanbod van sporters die dit willen doen gigantisch is. En de vraag van scholen is even gigantisch." Om vraag en aanbod uit het hele land aan elkaar te koppelen is het belangrijk dat de website zo makkelijk mogelijk voor iedereen werkt. Een deel zal geautomatiseerd kunnen, maar uit een pilot met het Sportbedrijf Rotterdam is al naar voren gekomen dat aan de achterkant zeker ook nog menskracht nodig is. Het gefragmenteerde sport- en onderwijslandschap maakt dat ook noodzakelijk. Niet elke stad of gemeente heeft een groot sportbedrijf als dat van Rotterdam, waardoor een clinic soms per school geregeld moet worden. "Bij kleinere gemeenten zul je het met een schooldirecteur of gymleraar zelf moet regelen. Ga dat maar automatiseren."

Zo gaat het platform eruit zien. Hier met 'Skate Keet' uitgelicht:

Drempelverlagend

Het woord 'makkelijk' moet dus bij het nog te ontwikkelen platform de leidraad vormen. Het doel van 'Sporthelden op School' is ook vooral om sporten voor een hele grote groep kinderen makkelijker te maken, aldus Zonneveld. "De drempel voor kinderen om te gaan sporten moet een stuk lager, want die is afgelopen jaren alleen maar hoger geworden. We gaan proberen de lat lager te leggen en meer kinderen in aanraking te laten komen om te gaan sporten. Los daarvan kijken we ook of we een hele klas een jaar lang meer in beweging kunnen krijgen."

Voor verenigingen werkt het plan ook drempelverlagend, want zij kunnen via scholen in contact komen met een belangrijke potentiële doelgroep. "Veel verenigingen zijn afhankelijk van wie er naar ze toe komen. Allerlei potjes zijn beschikbaar met ondersteuningstrajecten, maar als kinderen niet komen dan kun je helemaal niks als vereniging. We willen verenigingen een kans geven om binnen te komen op scholen op een eenvoudige manier."

Geen luxeartikel

'Sporthelden op School' kent inmiddels al een business case, die bewust in stukken is geknipt om het zo ook interessant voor bijvoorbeeld bedrijven te maken. "Het is een probleem wat ons allemaal aan gaat dus ook voor bedrijven kan het interessant zijn hun naam hieraan te verbinden." Het komende jaar is het de bedoeling dat het project verder vorm krijgt en dat het aan het begin van het nieuwe schooljaar wordt gelanceerd. Zonneveld benadrukt dat de opgerichte stichting geen winstoogmerk heeft en dat hij zodra alles staat ook zeker geen rol voor zichzelf ziet bij de uitvoering. "Dit was voor mij vooral: handen uit de mouwen om iets te bedenken dat kinderen in beweging brengt. Ik voel mij medeverantwoordelijk om te voorkomen dat we over tien of vijftien jaar een gigantisch probleem hebben. Ik wil niet dat sport straks een soort luxeartikel wordt."

Fotobijschrift: Douwe Amels tijdens een clinic in Rotterdam. Foto via Sportbedrijf Rotterdam.