De mentale gezondheid van Nederlanders is al langer een grote zorg. De cijfers maken die zorg pijnlijk duidelijk: ruim 840.000 jongeren en één op de vijf volwassen heeft één of meerdere psychische aandoeningen. Om het tij te keren presenteerde staatsecretaris Van Ooijen (VWS) in juni daarom het actieplan ‘Mentale Gezondheid: van ons allemaal’, met daarin ook een plek voor sociale sportprojecten als mogelijke oplossing.

Dat de nationale aanpak van mentale problemen is uitgebreid met sport en bewegen vindt Bram Bakker een goede ontwikkeling. De voormalig psychiater, schrijver en zelf fervent sporter ziet namelijk dat in de GGZ een veel te beperkt begrip van mentale gezondheid wordt gehanteerd. "Mentale gezondheid is een onlosmakelijk deel van onze algehele gezondheid. Daar hoort naast geestelijke ook lichamelijke gezondheid bij."

Het sociale aspect wat bij bewegen in een groepje komt kijken, moet bij de behandeling niet worden onderschat. "Veel mensen vinden het lastig om te praten. Dus laat ze samen bewegen: gooi een bal in een groep en er gebeurt iets. Ze komen uit hun hoofd en in hun lichaam. Alleen sporten is goed, samen bewegen is nog beter."

Volgende fase

Voor Arne de Groote, directeur van Life Goals, is dat groepseffect door sport niet nieuw. Sport fungeert als sociaal vangnet voor veel mensen. Dat groepseffect is precies wat de stichting de afgelopen jaren heeft zien ontstaan bij projecten. Eerst met de organisatie van evenementen als een voetbaltoernooi voor daklozen en kwetsbaren. Later werd een hele Life Goals-methodiek ontwikkeld en sloten steeds meer gemeenten zich aan bij het netwerk. Nu is het volgens De Groote tijd voor fase 3: de Life Goals-aanpak dichter bij de doelgroep brengen. Het bereiken van sociaal kwetsbare mensen blijft namelijk ingewikkeld, ondanks dat Life Goals daar door samenwerkingen met welzijnsorganisaties al veel ervaring mee heeft opgedaan. "We zijn erachter gekomen dat de organisaties die echt lokaal actief zijn, een sportschoolhouder in een wijk, een buurtsportcoach of een sportvereniging, dat zijn de clubs waar voor ons de meeste potentie zit. We merken ook dat veel van die organisaties wel graag willen, maar ze stranden vaak in de complexiteit van subsidieaanvragen bij een gemeente."

Actiebudget

De Groote benadrukt dat hij het positief vindt dat de maatschappelijke waarde van sport op beleidsniveau steeds meer wordt gezien. "Op papier is dat natuurlijk allemaal mooi, maar om daar echt uitvoering aan te geven blijkt gewoon ingewikkeld. Wij vinden daarom: het is tijd voor actie! Wij gaan geld beschikbaar stellen om met sport iets aan de mentale gezondheid van mensen te doen." Life Goals is behalve in het ontwikkelen van een methodiek en netwerk ook goed geworden in het vinden van de weg bij fondsen, ministeries en andere belangrijke tafels. Zo is Life Goals al onderdeel van het Sportakkoord en sloten ze al aan de Beweegalliantie en het al genoemde actieplan ‘Mentaal welzijn’.

Om aanspraak te maken op het beschikbare budget kunnen sportaanbieders zelf een project opzetten. "Dan leiden we op tot maatschappelijk sportcoach en is er een actiebudget van 10.000 euro. Wij vragen dan concreet om met plannen te komen. Vertel ons wat je nodig hebt en dan beslissen we of we investeren." Daarnaast heeft Life Goals ook al concrete plannen op de plank liggen voor organisaties die met een specifieke doelgroep aan de slag willen. "Daar is ook budget voor beschikbaar en dan kun je met een handboek aan de slag."

In principe kan iedere sportaanbieder met een goed plan gebruik maken van het budget. "Het kan een sportschool, een crossfitbox of hardloopgroep zijn, maar het mag ook de maatschappelijke tak van BVO zijn of juist een sportvereniging. Het is heel erg breed. Het belangrijkste is dat we toegang krijgen tot een lokaal netwerk en dat er ondernemerschap aanwezig is. Dat vinden we cruciaal", zegt De Groote.

Aanpak versnellen

Hij ziet in dat het lokale netwerk van fitnesscholen en sportclubs een uitgelezen kans is om dichter bij de doelgroep te komen. En bovendien de Life Goals-aanpak versneld te verspreiden. "We vinden dat iedereen in een kwetsbare situatie bij een voor hem of haar passend sportproject moet mee kunnen doen. Daar zijn we nog lang niet. Wij denken dat we gebruik kunnen maken van de energie en de bereidheid die al wel aanwezig is in het land. Met de mensen die dit lokaal willen oppakken kunnen we die olievlek snel over het land uitspreiden. We willen dat sport voor sociaal kwetsbare mensen voor iedere gemeente een thema gaat worden."

Meer weten over dit actiebudget? Op dinsdag 29 november organiseert Life Goals om 14.00 uur een netwerkbijeenkomst op de KNVB Campus in Zeist. Bram Bakker zal daarbij ingaan over sport en mentale gezondheid en Dico de Jager zal als projectleider van het actiebudget dieper ingaan op de mogelijkheden. Ga voor meer informatie naar stichtinglifegoals.nl.