De Fitcoin is simpel gezegd een digitale munt die mensen kunnen verdienen door te bewegen. En simpel moet het ook vooral blijven. René Sielhorst kwam op dat idee bij benzinepomp. Hij vond het eigenlijk vreemd dat je airmiles krijgt voor tanken, maar niet voor lopen of bewegen. Voor de naam verving hij bij een bekende digitale betaaleenheid de B in een F en Fitcoin was geboren.

Sielhorst had dit spaarsysteem aanvankelijk voor bedrijven bedacht als programma voor fitte werknemers. Toen hij Peter Verbeek leerde kennen zagen de twee samen kansen om met Fitcoins ook maatschappelijke impact te bereiken in woonwijken. Verbeek kwam namelijk al veel in buurthuizen waar hij trainingen en workshops gaf over beweging, gezonde voeding en mindfulness. "Ik merkte dat je de doelgroep daar eigenlijk slecht bereikte. Daar zaten voornamelijk de mensen die al gezond waren", vertelt Verbeek. Hij is nu managing partner van It’s my life, het bedrijf achter Fitcoin. Samen met Sielhorst zette hij de eerste stappen om het fitspaarsysteem naar de wijken te brengen waar Verbeek al kwam.

'Piet uit de Bennekel'

Ze zagen gelijk dat het idee van gezond gedrag belonen werkte. "Met name de lage inkomensgroepen waren daar gevoelig voor", zegt Verbeek. Vraag hem hoe deze digitale munt nu juist die groep meer in beweging brengt en hij geeft ‘Piet’ uit de Bennekel, een aandachtswijk in Eindhoven, als voorbeeld. "Als je tegen Piet zegt: je moet meer bewegen dan zegt hij ‘nou zoek het uit!’. Maar als je hem vraagt: wil je sparen voor kaartjes voor het zwembad voor je kinderen dan wil hij wel. En als je dan ook zegt dat hij alleen een koppeling met zijn telefoon hoeft te maken dan gaat Piet wel meer bewegen."

Bij Fitcoins wordt bewust niet voor een belerende toon gekozen, zegt Verbeek. "Wij geloven dat de kans dat ze gaan bewegen zo veel groter dan het 'Postbus 51-effect': u zult gezonder leven." In de communicatie bij Fitcoin ligt de nadruk op: fun en what in it for me?, vervolgt Verbeek. "De belangrijkste stap is van de bank afkomen en de fun ervaren. Waarom het zo goed werkt is gewoon die directe beloning. Als je door gezond gedrag over een jaar zoveel kilo afvalt, dan ligt die beloning veel te ver weg. Eigenlijk gebruiken wij daarmee hetzelfde marketingprincipe om ongezonde producten te promoten. Je kunt dezelfde techniek ook inzetten om mensen naar groenten te lokken."

Met het aanjaagbudget van Sportinnovator kon die belangrijke stap voor Fitcoins worden gezet. Daarbij was de vondst van een partij die al bezig was met ‘digitale zelfbeschikking’ cruciaal. "Het systeem van Dappre bleek voor ons ideaal. Gemeenten geven unieke codes weg aan inwoners in bepaalde wijken of inkomensgroepen. Wij kunnen niet zien wie dat zijn. Daarmee is het probleem dat gemeenten zagen met het delen van privacygevoelige persoonsgegevens direct verholpen."

Digitale lokale cadeaukaart

Door de automatiseringsslag werd het ook veel eenvoudiger om lokale mkb’ers mee te krijgen met Fitcoin. "Alles gaat nu automatisch. De ondernemer maakt een digitale cadeaukaart aan. De deelnemer beslist: ik ga sparen voor boodschappen of kaartjes bij FC Eindhoven. Door te wandelen of bewegen krijg je Fitcoins die in je digitale portemonnee vallen. Als je genoeg gespaard hebt krijg je een streepjescode of QR-code en dan kan het in de winkel afgehandeld worden. Op die manier kunnen wij een schaalsprong maken naar meer gemeentes. En misschien krijgen we straks heel Nederland aan de Fitcoins", zegt Verbeek enthousiast.

Het laten aanhaken van gemeenten is op dit moment nog een grote uitdaging, merkt Verbeek. Hij is dan ook blij dat Delft binnenkort gaat starten met de Fitcoins. "Zij doen echt boter bij de vis, dat is mooi." Net als dat bedrijven Fitcoins kunnen kopen voor hun medewerkers doen gemeenten dat voor hun inwoners. Deze Fitcoins worden (bij voorkeur) uitgegeven bij lokale ondernemers. "In het nieuwe systeem wat al begint te draaien in bijvoorbeeld Delft gaan we de ondernemers die Fitcoins ontvangen vragen om ook Fitcoins uit te geven bij gezonde aankopen. Dus niet alleen maar ontvangen, maar ook Fitcoins kopen en deze uitgeven. Zo willen we ook een bijdrage leveren aan een gezonder Nederland."

Meer gemeenten aanhaken

In het overtuigen van meer gemeenten kan It’s my Life al mooie resultaten laten zien. "We hebben al vrij veel data kunnen verzamelen. We zien dat mensen gemiddeld 15 tot 20 minuten per dag meer zijn gaan bewegen dan ze eerst deden." De ervaringen van gebruikers maken wat Verbeek betreft nog meer indruk. "Een vrouw die bijna huilend zegt: 'ik kan weer met mijn kinderen naar het zwembad, wat is dit toch tof'. Of een meisje dat zoveel fitter is geworden en het bewegen niet eens meer alleen voor de Fitcoins doet. Dat is wat je echt wil. Of mensen die weer naar een buurthuis komen of vrijwilligerswerk komen doen. Dat is moeilijk meetbaar, maar wel superbelangrijk.'"

Door een samenwerking met onderzoeksbureau Decisio kunnen gemeenten kunnen ook via een dashboard inzicht krijgen in wat de Fitcoin opbrengt qua productiviteit, ziekteverzuim en gewonnen gezonde levensdagen.

Ambassadeurs

Gemeenten die aan de slag willen met Fitcoin krijgen een training waarbij de ambassadeursfunctie van ambtenaren wordt benadrukt. "Mensen hebben vaak moeite zich te verplaatsen in de doelgroep. Vaak zit je zelf in de doelgroep die het helemaal niet moeilijk vindt om te bewegen. Daarom ben je ook beleidsmedewerker sport. Je gaat iedere dag wandelen. Jouw doelgroep heeft wel moeite om in beweging te komen. Daar is het geen vanzelfsprekendheid voor." Tijdens die training worden de betrokken beleidsmedewerkers ook aangemoedigd een plan te maken. "Het is goed om te bepalen waarom je het doet. Dat is om te voorkomen dat het in schoonheid sterft omdat het bij één persoon ligt. Dat is te mager. Die afhankelijkheid moet ervan af. Het moet een team zijn. Je moet kijken waar de energie zit. Als je met meerdere mensen bent dan blijft het onder de aandacht. Het zijn de mensen die het moeten doen."

In deze video van Sportinnovator gaat Gregory Sedoc naar Helmond om te zien hoe Fitcoin in de praktijk werkt:

Meer informatie over Fitcoins lees je in dit artikel op Sportinnovator.nl en bij Fitcoins.

Lees ook de eerdere afleveringen in deze serie: