Sport in Perspectief is ontstaan vanuit de gecombineerde achtergrond van Danielle van der Klein-Driesen in sportpsychologie, orthopedagogiek en onderwijs. "Ik merkte dat ik als sportpsycholoog veel naast het veld werkte. Toen bedacht ik dat mijn expertise naar het veld moest brengen. Dat deed ik eerst letterlijk met een beamer op een volleybalveld, maar ik ben uiteindelijk gaan zoeken naar een zo effectief mogelijke manier om (prestatie)gedrag te veranderen op de plek waar het moet gebeuren. Daar is Sport in Perspectief door ontstaan."

Voor dat idee ontving Van der Klein-Driesen en haar team in 2019 al de Nationale Sportinnovator Prijs (NSP) om het project samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en meerdere topsportorganisaties in voetbal, tennis, hockey en atletiek verder te gaan ontwikkelen. "In 2021 ontving Flow Mentale Training voor de tweede keer de Nationale Sportinnovator Prijs met als opdracht te zorgen dat heel sportend Nederland hiervan kan profiteren. Daarom zijn we nu bezig om het op een gezonde manier te laten groeien."

Vast onderdeel in het programma

De noodzaak om meer op het vlak van mentale training aan te bieden is volgens de sportpsycholoog in de tussentijd alleen maar groter geworden. "In het nieuws gaat het veel over veilig sportklimaat. Dagelijks ben ik in mijn praktijk voor sportpsychologie jonge sporters die mentale deuken op hebben gelopen aan het uitdeuken, terwijl veel voorkomen kan worden. Coaches doen zelf al veel, maar zijn ook op zoek hoe ze sporters het best kunnen helpen wanneer ze mentaal vastlopen bij trainingen en wedstrijden. Coaches zijn bereid iets te doen, maar vragen zich af: hoe dan? Ze krijgen allerlei handreikingen met leerlijnen, maar als je vraagt: wat doe je er vandaag mee? Dan zit het nog ergens in de mailbox." Daar heeft Flow Mentale Training nu een oplossing voor gevonden, die ook rekening houdt met de beperkte tijd van trainer-coaches en de kennis die zij al hebben.

"Sport in Perspectief is een multimediale methode voor (top)sportorganisaties, coaches, sporters en ouders. Voor de coaches is er een online trainingsprogramma ‘KOP IN’ waar ze een half uur per maand voor nodig hebben. Door die tool weten ze: deze maand pak ik dit mentale thema zo aan."

Expert op de club

Het innovatieve van Sport in Perspectief zit wat Van der Klein-Driesen betreft in dat de mentale training nu vanuit meerdere invalshoeken structureel en planmatig wordt benaderd. Het programma start met een mentale screening. "Dan kijken we wie de sporters, coaches en niet onbelangrijk de ouders zijn. Eventuele problemen kunnen zo vroegtijdig worden getackeld. Voor de ouders zijn er actieve workshops, waarin ze leren hoe ze hun kind positief kunnen steunen, beschermen en ook loslaten als dat nodig is. We gaan ook letterlijk met de coach het veld op. Wij geven de (wetenschappelijke) sportpsychologische theorie een praktische toelichting. De coach leert hoe hij de rest van de maand meer aandacht aan die vaardigheid kan besteden. Sporters krijgen door de herhaling en de toepassing bij hun sportonderdeel meer kans de vaardigheden in te laten slijten."

Een belangrijk onderdeel van de methode ‘Sport in Perspectief’ is dat een expert regelmatig aanwezig is op de club. De vertrouwensband die daardoor kan ontstaan zorgt volgens de initiatiefneemster dat mentale problematiek vroegtijdig gesignaleerd en voorkomen worden. "Dat wil niet zeggen dat we een toverstafje hebben, het is een complex onderwerp. We zijn sterk in het op maat maken van mentale training per sport. Een judocoach heeft een andere behoefte dan een hockeycoach. Ze krijgen een programma waar ze dezelfde dag nog op het veld, de baan of de mat mee aan de slag kunnen. Daar zien we de positieve verandering ontstaan." Dat het zo werkt, merkte ze ook in de gesprekken die ze voert met coaches. "In begin zat ik nog een uur met zo’n coach maar nu met de online tool zei een coach: 'ik weet al waar ik aan moet werken'. Op het veld merkte ik dat ik bijna niet meer nodig was. De coach was naast het technische aspect van sport, nu ook bezig met het observeren en het beïnvloeden van prestatiegedrag. Hij heeft weer een stagiair en die kan hij dan weer die mentale vaardigheden bijbrengen, dan krijg je een olievlek."

Levenslang sportliefhebber

Dat is ook precies waar het Flow Training om te doen is. "Het is onze missie om een gezond mentaal (top)sportklimaat te krijgen. Dat start bij goed opleiden en scholen van de mensen die met de kinderen werken. Als sporters op een positieve manier worden gecoacht dan verbetert winst en welzijn", zegt Van der Klein-Driesen. Behalve prestaties heeft een gezond mentaal sportklimaat een nog veel belangrijker effect: sporters houden plezier in hun sport. "Zeker bij talentsport zie je dat ze acuut stoppen omdat ze de druk zat zijn. Met Rotterdam Topsport hebben we afgesproken dat we willen dat Rotterdamse talenten beginnen en eindigen als liefhebber van hun sport." Het is daarom vooral belangrijk dat trainers goed worden opgeleid. "Je kan die kinderen levenslang sportliefhebber maken."

Sport in perspectief wordt al bij zo’n dertig clubs en sportorganisaties ingezet. Er zijn vijf Sport in Perspectief programma’s, van een kennismakingsworkshop (Sprint) tot begeleiding voor een half of een heel seizoen (Middellang en Marathon). Deze programma’s kunnen gebruik maken van subsidie via het Nationaal Sportakkoord en zijn dus laagdrempelig in te zetten. Bij Flow Training zijn ze nu vooral druk met de vervolgstappen en het positioneren van de methodiek. "Het belangrijkste is nu om het los van Danielle te krijgen, we hebben al een heel team, maar veel zit nog rond mij", zegt ze lachend. "Het zou gaaf zijn als we jonge sportpsychologen de kans kunnen geven om deze methode verder uit te zetten door heel Nederland."

Ga voor meer informatie over de programma’s naar www.flowmentaletraining.nl

Lees meer over deze en andere projecten op: sportinnovator.nl