Zijn intreerede als lector moest één grote ontmoeting worden in de wijk met rondleidingen in de Morgenstond en bij de clubs. Door corona kon die feestelijke bijeenkomst niet doorgaan, maar in plaats daarvan liet hij in een opgenomen talkshow mensen uit de wijk, vertegenwoordigers van de sport en de gemeente met elkaar in gesprek gaan. "Op die manier wilden wij de diversiteit van de organisaties die bij ons project betrokken zijn laten zien."

Living lab

Het lectoraat Impact of Sport is gericht op maatschappelijke problematiek die in Den Haag speelt: het omgaan met diversiteit, het ontbreken van sociale cohesie en groepen die minder meedoen. Van Eekeren kijkt daarbij welke rol sport kan spelen bij die vraagstukken. "Daarvoor kijken we heel erg naar ontmoetingen met vragen als: hoe krijg je mensen enthousiast dat ze het ook leuk vinden om elkaar te leren kennen? Hoe ontstaan die ontmoetingen en hoe kun je die waardevol maken?"

Deze vragen onderzoekt het lectoraat midden in de Haagse Wijk Morgenstond in een living lab. "Dat is een plek bij een vereniging waar we met gemeenten, clubs en vrijwilligers activiteiten organiseren en daar gaan we dan veder onderzoek doen naar het ontstaan van ontmoetingen. Hoe kun je organisaties laten samenwerken en wat heeft dat dan uiteindelijk voor effect op die wijk?"

In deze korte video legt Van Eekeren uit wat uit de living labs geleerd kan worden over het organiseren van waardevolle ontmoetingen in de sport:

Internationale samenwerking

Een tweede living lab in Den Haag staat al in de steigers. Tegelijkertijd zoekt Van Eekeren ook samenwerking met living labs in andere Nederlandse steden. Zo heeft hij al contact met de Universiteit Utrecht, waar hij ook nog aan verbonden is, de Technische Universiteit Eindhoven en de verschillende living labs die opgezet zijn na een subsidieoproep van ZonMw. “Daar is een netwerk van ontstaan waar wij onze ervaringen delen en andersom horen we ook van initiatieven uit andere steden. De problematiek is niet overal hetzelfde maar je kunt leren van verschillende aanpakken en samenwerking tussen organisaties in een wijk.”

Van Eekeren kijkt ook over de grens voor verdere samenwerking. Zo ziet hij vanuit zijn eigen netwerk interessante mogelijkheden met de Universiteit van Johannesburg, waar diversiteit en ongelijkheid aan de orde van de dag zijn. Dichterbij en al meer concreet is de vorige maand toegekende Erasmus Plus subsidie om in Keulen, Dublin en het Tsjechische Olomouc vergelijkbare livinglabs op te zetten. “We gaan kijken wat sport in die steden oplevert. Is de context zo anders of zijn toch een aantal mechanismen hetzelfde?”

Onderscheid sport en bewegen

In Nederland groeit nu de aandacht voor gezond bewegen, wat in de ogen van Van Eekeren vooral gericht is op gezondere individuen. Hij is niet tegen die ontwikkeling, maar hij vindt het belangrijk een onderscheid te maken tussen sport en bewegen. "Als we die twee voortaan in één adem noemen dan vrees ik dat we een heleboel aspecten vergeten die de sport uniek maakt. In de sport leer je wat competitiedrang is, je moet samenwerken en je komt andere mensen tegen die je anders niet zou tegenkomen. Het is niet verkeerd om je te richten op vitaliteit, maar het is maar een onderdeel."

In het advies van de NLsportraad werd nadrukkelijk aangegeven dat meer aandacht moet komen voor kwetsbare groepen die nu niet meedoen aan sport. Dat is nu precies waar Van Eekeren een bijdrage aan hoopt te leveren. Daar tekent hij gelijk bij aan dat zijn lectoraat niet in doelgroepen denkt. "Wij kijken naar de wijk als geheel en de vraagstukken die daar spelen. Je ziet dat het vaak complexer is." Het denken in specifieke doelgroepen heeft als risico dat men in bepaalde stereotyperingen vervalt, vervolgt hij. "Als een vrouw met een migrantenachtergrond niet sport kan dat aan haar culturele achtergrond liggen, maar ook hoe de rest van de samenleving op haar reageert. Dat zien we niet los van elkaar."

Niet aan de zijlijn

De onderzoekers van het lectoraat Impact of sport staan volgens Van Eekereen nadrukkelijk niet aan de zijlijn. Het onderwijs wordt ook bewust in de kantine van een club in de wijk gegeven, zodat studenten daar ook gelijk aan de slag kunnen. "Ze komen zo ook de mensen uit de wijk tegen. Zo proberen we die ontmoeting ook te creëren." Een collega van hem heeft zo ook door jonge moeders op het schoolplein aan te spreken een sportactiviteit in een gymzaaltje opgezet. "Zij heeft er inmiddels voor gezorgd dat moeders die elkaar niet kenden nu samen kunnen sporten in een veilige omgeving. Die dames vinden dat zo leuk dat ze appjes rond sturen in de wijk, waardoor die groep nog diverser is geworden."

Vanuit het plezier in sport zijn bij die groep nog meer activiteiten ontstaan die de vrouwen samen ondernemen. "Ze leren elkaar beter kennen en maken lol. In de groep werd ook al geopperd om een taalcoach te koppelen om de vrouwen te helpen bij het verbeteren van hun Nederlands. Zo zie je dat je rond die sport van alles kunt organiseren." Van Eekeren haalt dit voorbeeld vaak aan omdat dit project wat hem betreft laat zien wat de impact van sport kan zijn. "Het is maar een groep van twintig vrouwen, maar we zijn daar echt met iets bijzonders bezig. Dat gaat zich als een olievlek over de wijk verspreiden."

Bekijk hier de volledige intreerede van Frank van Eekeren in een talkshow-setting: