Sportonderzoek

Er gaan steeds meer stemmen op dat nu de wereld weer open gaat, men niet meer terug wil naar de ‘oude’ werksituatie. Een combi lijkt aantrekkelijk: de helft van de week of meer thuiswerken. En de andere dag(en) op kantoor om elkaar te ‘ontmoeten’. Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie (VU Amsterdam) en lid van NLsportraad, zet hier een kanttekening bij: "Komt zo’n hybride werkweek onze gezondheid ten goede?"

In het bereiken van de top van muziek, dans en sport zitten veel overeenkomsten. Zeker in een land als Nederland, waar de ambities hoog liggen en de middelen beperkt zijn. Dat vraagt om slimme oefenmethodes om talenten hun top te laten bereiken. Het onderzoeksproject ‘Training for Excellence’ heeft daarom kwalitatief hoogwaardige trainingen ontwikkeld om zo met minder geld en minder uren het maximale uit talenten te halen. Tijdens een gratis online symposium op 25 juni worden de onderzoeksresultaten en praktische handvatten voor coaches en begeleiders gedeeld.

Woensdag 12 mei was de kick-off van het programma ‘missie gedreven onderzoek en innovatie sport en bewegen’. Ruim 200 experts uit het sport- en beweegveld gingen bij deze virtuele bijeenkomst al aan de slag om te bepalen waar sportonderzoek en sportinnovatie de komende jaren gericht op moet zijn. De manier waarop deze missies voor sport en bewegen voor 2040 worden geformuleerd laten wat Erik Lenselink, Manager Corporate Affairs NOC*NSF, de grootste verandering van dit nieuwe onderzoeksprogramma van het ministerie van VWS en NOC*NSF al zien. De praktijk, dus sportbonden, verenigingen en andere sportaanbieders, krijgt hierbij namelijk de kans om naar oplossingen voor de uitdagingen van morgen te zoeken.

Bij esports wordt nog vaak gedacht aan gamers die vooral achter de computer zitten en niet in beweging komen. Uit recent onderzoek van het Amsterdam Collaboration on Health and Safety in Sports (ACHSS) in samenwerking met de Portugese voetbalbond komt een heel ander beeld naar voren. Onder de 433 deelnemers aan de Portugese virtuele voetballeague blijkt dat 84% voldoet aan de WHO-beweegnorm. Professor Evert Verhagen (Amsterdam UMC) ziet dit onderzoek als een eerste stap en vooral een manier om esports van een stigma af te helpen. “Het zijn geen luie donders.”

Het sociaaleconomisch milieu waarin kinderen opgroeien is van invloed op hun sport- en beweegdeelname. Volwassenen uit een laag sociaaleconomisch milieu sporten en bewegen minder dan leeftijdsgenoten, en deze verschillen lijken alleen maar toe te nemen. Naarmate ouders meer aan sport en bewegen doen en deze activiteiten belangrijker vinden, sporten en bewegen hun kinderen ook meer. Het Mulier Instituut onderzocht de sport- en beweegdeelnamecijfers van de jeugd afhankelijk van hun gezinsinkomen en het opleidingsniveau van hun ouders (twee indicatoren voor sociaaleconomisch milieu). Onderzoeker Wikke van Stam beantwoordt 5 vragen over deze studie.

Door de coronacrisis zijn veel Nederlanders minder gaan sporten en bewegen. Daar klinken al langer allerlei alarmbellen en noodklokken voor, maar hoe groot is dit probleem echt? En vooral: wat zijn de effecten van deze beweegafname op de lange termijn? Sporteconomen Jelle Schoemaker en Willem de Boer van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) deden in opdracht van Kenniscentrum Sport & Bewegen onderzoek naar de impact van corona op het beweeggedrag. Zij kwamen met zorgwekkende resultaten waarbij het woord ‘beweegcrisis’ al is gevallen: in totaal zijn er afgelopen jaar 750.000 mensen van 25 jaar en ouder bijgekomen die niet aan de beweegrichtlijnen voldeden.

Het voldoen aan de ventilatienormen van de Nederlandse overheid is geen garantie dat de lucht in gebouwen voldoende vrij is van aerosoldeeltjes. Ook bij gebouwen die voldoen aan het Bouwbesluit kan bij intensief gebruik, zoals tijdens het sporten, de concentratie van aerosoldeeltjes flink toenemen. Dit is de belangrijkste conclusie van experimenten die de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) heeft uitgevoerd in een fitnessruimte van het Studentensportcentrum Eindhoven. Hoofdonderzoeker Bert Blocken concludeert dat een combinatie van ventilatie en innovatieve luchtreiniging een goede voorzorgsmaatregel kan zijn voor veilig en verantwoord sporten, zelfs tijdens de coronapandemie. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Building and Environment.

Sporten met je team of trainingsgroep zonder de accommodatie van de vereniging te betreden. Het is iets waar verenigingen voorheen niet of nauwelijks over na hebben gedacht maar ook niet over na hoefden denken. Totdat de coronacrisis uitbrak en verengingen de deuren tijdelijk moesten sluiten. Dit leidde ertoe dat veel verenigingen op korte termijn een creatieve oplossing moesten bedenken om hun leden, zonder aanwezig te zijn op de club, toch aan het sporten te houden. Via kanalen als MS-Teams, Zoom, Facebook live, maar ook met vooraf opgenomen trainingsvideo’s bleken effectieve middelen om het ‘normale’ sportaanbod voort te zetten. Sporten met behulp van een online community zagen verenigingen voorheen niet als een optie, maar dit is tijdens de coronacrisis werkelijkheid geworden.

VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, heeft met de Cijferrapportage Sportblessures 2019 de omvang en ernst van sportblessures in Nederland in kaart gebracht. In totaal ging het in 2019 om 4,4 miljoen sporters die samen 5,5 miljoen blessures opliepen. Alleen al van sporters die op de Spoedeisende Hulp (SEH) zijn behandeld, bedroegen de medische- en verzuimkosten in 2019 400 miljoen euro. In de afgelopen tien jaar is een trend te zien waarbij het aantal ernstige sportblessures is gedaald.

Fontys Sporthogeschool organiseert op 21 januari het jaarlijks terugkomende symposium om kennis te delen met het werkveld van sport, gezondheid en welzijn. Dit jaar wordt het evenement in een nieuw online jasje gestoken onder de noemer 'Fontys SHARE'. Deze online bijeenkomst van 13.30 tot 17.00 uur met presentaties van studenten en docenten staat geheel in het teken van het thema ‘samen een leven lang bewegen’.

Bij de maatschappelijke betekenis van sport gaat het snel over het gezonder krijgen van mensen. Frank van Eekeren, lector Impact of Sport aan de Haagse Hogeschool, vindt dat een beperkte kijk op de waarde van sport. "Als we straks allemaal individueel gezond zijn, zegt dat nog niet dat we samen gelukkig zijn en respectvol met elkaar omgaan." Zijn lectoraat richt zich daarom op wat hij noemt "het creëren van waardevolle ontmoetingen in en door sport". In de Haagse wijk Morgenstond heeft hij met de gemeente al een living lab opgezet om samen met buurtbewoners, clubs en vrijwilligers te onderzoeken wat sportactiviteiten voor effect op de wijk als geheel hebben.

Wanneer kan in de stadions weer met publiek gevoetbald worden? Die vraag houdt niet alleen voetballiefhebbers bezig, maar ook een groep wetenschappers van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) . Een grootschalig wetenschappelijk onderzoeksproject naar aerosolen en COVID-19, mede mogelijk gemaakt door Sportinnovator, moet fundamentele kennis opleveren zodat sportgebouwen veilig en toegankelijk zijn voor publiek tijdens pandemieën. Onderzocht wordt hoe aerosolen, en daarmee mogelijk ook het coronavirus, zich verspreiden op sportlocaties. Getest wordt onder andere in de Johan Cruijff ArenA en sportcentra CTO Papendal en Den Haag en Maaspoort Sports and Events.

Steeds meer jongeren beoefenen urban sports, zoals skateboarden, straatvoetbal of freerunnen. Zij kiezen voor deze sportvorm vanwege het inclusieve, vrije en expressieve karakter. Dat blijkt uit een uitgebreid onderzoek van de gemeente Rotterdam naar urban sports. De gemeente Rotterdam ziet de toenemende populariteit van urban sports als een kans en wil voorop lopen in het vergaren van kennis over het benutten van deze straatsporten. Tijdens de Dag van het Sportonderzoek deelden de onderzoekers de resultaten van dit grootschalige onderzoek naar de populariteit van urban sports in de Maasstad.