Sportonderzoek

De infrastructuur van Sport Data Valley (SDV) gaat vanaf 31 maart verder onder de vlag van het Mulier Instituut. Daarmee gaat de nationale data infrastructuur voor sport- en beweegdata een volgende fase in. Toen het ministerie van VWS zich eind vorig jaar terugtrok als financier, moest Margot van Beusekom, directeur van Sport Data Valley, alle noodscenario’s uit de kast halen. In Mulier Instituut vond ze een logische partij om de infrastructuur over te nemen. Dat vijftien organisaties uit de sport bereid zijn gevonden financieel bij te dragen, was voor directeur Remco Hoekman de bevestiging voor het draagvlak voor Sport Data Valley en de overname door Mulier Intituut.

Wat is de positie van vrouwen in de Nederlandse sport? Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag (8 maart) beantwoordde Mulier Instituut die vraag met een infographic. Daarin verzamelden de Mulier-onderzoekers gegevens over vrouwen in de sport: van sportdeelname en olympische medailles tot de vertegenwoordiging in leidinggevende functies in de sport. Het meest opvallende is dat bij de besturen van sportbonden duidelijk een opmars van vrouwen te zien is.

In 2023 gaven Nederlandse gemeenten 2 miljard euro uit aan sport. Dat is 15 procent meer dan een jaar eerder. Na verrekening van de inflatie is het verschil 11 procent. Dat blijkt uit de Monitor sportuitgaven gemeenten 2023 van het Mulier Instituut. Hoewel van grootschalige bezuinigen op sport nog geen sprake lijkt, spelen bij gemeenten al grote zorgen voor de toekomst.

In het onderwijs- en onderzoeksveld hebben lectoraten aan hbo-instellingen de afgelopen jaren een vaste plek verworven. Op het gebied van sport en bewegen kent Nederland op dit moment al twaalf verschillende lectoren. In het mbo is eenzelfde ontwikkeling gaande met practoraten. Landelijk zijn al 150 van deze expertisecentra gericht op thema’s als transport, techniek, voedsel, en zorg, welzijn en sport, actief of opgericht. Specifiek op sport zijn nu vier practoraten opgezet. Als het aan Sportinnovator ligt, wordt dat aantal de komende jaren hoger. "Dit is een belangrijke ontwikkeling voor de innovatie van de sportberoepspraktijk", aldus Geri Bonhof van het Topteam Sportinnovator.

Sport en bewegen raakt ons allemaal. Vanuit die gedachte werd aan de Universiteit Utrecht (UU) tussen 2014 en 2022 onderzoek gedaan binnen het focusgebied Sport & Society. Onderzoek naar de maatschappelijke waarde van sport stond hierbij centraal. En dat heeft allerlei mooie projecten opgeleverd op de hoofdthema’s gezondheid, inclusie en integriteit. Met een ezine blikt Sport & Society terug op de resultaten van de afgelopen jaren. Daarbij werd bewust gekozen voor verhalen van mensen uit de onderzochte doelgroepen.

400.000 Nederlanders zijn de afgelopen twee jaar gestopt met één of meerdere sporten als gevolg van een sportblessure. Drie op de tien sporters zijn volledig gestopt met sport en bijna vier op de tien koos voor een alternatieve sport. Dit blijkt uit de nieuwste editie van de aanvullende module Bewegen en Ongevallen van de Leefstijlmonitor – van het RIVM en VeiligheidNL, in samenwerking met het CBS. Hiermee is voor het eerst volledig in kaart gebracht hoe groot de impact van sportblessures daadwerkelijk is en hoe dit de ambitie om de beweegrichtlijnen te halen belemmert.

Bij veel sportonderzoek wordt te vaak gekeken naar generieke waarden als 'fanbeleving', 'gezondheid', 'inclusie', 'participatie' of 'de maatschappelijke waarde van topsport', stelt sportfilosoof Aldo Houterman. Zeker bij het in beweging krijgen van mensen is het volgens hem van belang om naar individuele contexten te kijken. De praktijkfilosofen kunnen hierbij helpen.

Trainer-coaches zijn veelal bezig met het zorgen voor een goed trainingsschema. Om optimaal te kunnen presteren is oog voor herstel even belangrijk. De coach speelt daarin een cruciale rol. Het Jaarcongres Wetenschap voor de Sportpraktijk op 28 november had daarom als veelzeggende titel ‘De coach als manager van herstel’. Tijdens dit compacte congres georganiseerd door NLcoach en Topsport Topics werden alle nieuwe wetenschappelijke inzichten rond dit thema belicht: van herstelstrategieën, het monitoren van belastbaarheid tot mentaal herstel.

De aandacht voor sporten en bewegen als middel om de mentale gezondheid te stimuleren is in landelijk en lokaal beleid de laatste jaren toegenomen. Maar sport- en beweegaanbieders weten vaak niet hoe ze dat kunnen doen. Onderzoeker Linda Ooms van het Mulier Instituut beantwoordt vijf vragen over waarom en hoe sport- en beweegaanbieders kunnen bijdragen aan de mentale gezondheid van inwoners.

De Hogeschool van Amsterdam start in september met een nieuwe masterstudie rond sport en bewegen. De master Sport Business & Leadership focust zich op business en leiderschap in de wereld van sport en bewegen. Afgelopen maand heeft de visitatiecommissie de nieuw ontwikkelde master getoetst op visie, onderwijsprogramma en toetsing. Het panel liet weten dat zij een positief advies gaat uitbrengen aan de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO).

Wat is het nut van de filosofie voor een praktisch werkveld als de sport? Voor sportfilosoof Aldo Houterman is dat geen vraag. Hij ziet juist interessante aanknopingspunten vanuit zijn vakgebied met dat van sportprofessionals. "Sportfilosofie gaat ook over het herkennen van wat leeft onder sporters en mensen die daarmee bezig zijn." In zijn columns op Sport & Strategie, die hij afwisselt met Roxanna van Erp, wil hij nieuwe perspectieven naast bestaande ideeën over sport plaatsen.

De KNVB doet al sinds 2013 onderzoek naar waarom voetballers stoppen. De voetbalbond gebruikt die resultaten om het voetbalaanbod verder te ontwikkelen en vooral de uitstroom te minimaliseren. De KNVB schreef voor dit onderzoek alle voetballers aan die in 2023 stopen, waardoor de bond nu inzicht heeft in de uitstroommotieven van ruim 28.500 gestopte voetballers. De helft van die groep gaf ‘een gebrek aan plezier’ aan als voornaamste reden om te stoppen. In het onderzoek is ook gekeken waardoor dit plezier in het voetbal minder is geworden bij de stoppers.

Verenigingen in het amateurvoetbal geven meer uit aan de vergoedingen voor het technisch kader. Dat is een van de opvallende conclusies uit het onlangs gepubliceerde benchmarkrapport 'Vergoedingen amateurvoetbal 2023/’24'. In dit onderzoek dat NMC Bright samen met de KNVB uitvoerde, geeft meer dan de helft van de clubs aan dat hun vergoedingen omhoog zijn gegaan. Het is de derde keer dat het onderzoeksbureau de vergoedingen in het amateurvoetbal in kaar heeft gebracht. Dit keer werden naast trainers ook Hoofden Opleiding, futsaltrainers, keeperstrainers en verenigingsmanagers meegenomen.

Moe, met hoofdpijn en overprikkeld thuiskomen na een dag lesgeven in een ‘galmbak’. Al jaren klagen gymleraren over slechte akoestiek in gymzalen. Nu blijkt uit onderzoek van Fontys Hogescholen dat in veel gymzalen het geluid inderdaad te hard is tijdens de gymles. En zelfs boven de wettelijke veilige geluidsnorm van 80 dB uitkomt.

SPECO-student Jelle van de Kruijs deed afgelopen jaar in opdracht van BrabantSport onderzoek hoe Uniek Sporten Brabant mensen met een psychische aandoening in beweging kan brengen. Hij maakte daarvoor een uitgebreid communicatieplan om die specifieke doelgroep te bereiken, informeren en te motiveren via een loket van Uniek Sporten een passende sport te zoeken. Voor zijn eindscriptie ontving hij de SPECO-award, een onderscheiding van de Businessclub Vrienden Van SPECO (BVVS), omdat hij had laten zien dat hij een "een uitermate lastige bestuurlijke/organisatorische context helemaal eigen heeft gemaakt", aldus de jury. In dit artikel deelt hij zijn bevindingen uit het onderzoek.